Klimaatneutraal wonen op het GWL -terrein Richard Zwiers & Rolf Steenwinkel, Het Magazijn: 16 juni 2014, 20:00-22:00 uur 16-06-2014 GWL klimaatneutraal

Programma maandag 16 juni 20:00-22:00u Het Magazijn, Watertorenplein 2 Introductie: Richard Zwiers (Duurzaamheid4all) & Rolf Steenwinkel, (Amsterdam Energie) Toekomstbeelden voor het GWL terrein: Frans Horst (Horstadvies) Besluitvorming over energiebesparing binnen een VvE: Frank Huizinga (Segon BV) Stimulering door gemeente, lening en subsidie: San Yin Kan (Gemeente Amsterdam) Gevolgen voor huurders, de Woonlastenwaarborg Robbert Willé, (Woonbond) Afsluiting en napraten met borrel Bijeenkomst 16-06-2014 GWL Klimaatneutraal in ‘Het Magazijn’

16-06-2014 GWL klimaatneutraal GWL terrein: lange tijd toonaangevend als energiezuinige wijk in Nederland (veel belangstelling, artikelen, excursies e.d.) Maar ... door vervanging efficiënte Warmte Krachtkoppelingsketel door ‘gewone’ gasketel is onze ‘footprint’ minder gunstig geworden. Inmiddels ook veel nieuwe energiezuinige technieken ontwikkeld, WKO, Warmtepompen etc. Huidige verwarmingssituatie: 22 Gj hh/j verwarming & tap water: 660 M3 AE, 867 EUR/jr. (label b/ c) Totaal GWL +/- 400.000 m3 aardgas-equivalent; 700 ton CO2 500.000 EUR/jr. 16-06-2014 GWL klimaatneutraal

16-06-2014 GWL klimaatneutraal Wat betekent Klimaatneutraal (ver-)bouwen? Alle energie die nodig is voor verwarmen, koelen, tapwater en gebouwgebonden elektragebruik is duurzaam, zonder gebruik te maken van fossiele brandstoffen. Het persoons gebonden energieverbruik voor de apparatuur in huis (koelkast, tv, computer enz.) valt hier niet onder. Hoe bereik je dat? 1. Verbeter de energieprestatie van de woning 2. Vul de resterende vraag duurzaam in 16-06-2014 GWL klimaatneutraal

16-06-2014 GWL klimaatneutraal Algemeen EU: 20% CO2 reductie in 2020 t.o.v 1990 Energieakkoord: energiebesparing komende jaren vooral realiseren in gebouwde omgeving (G.O.); pakket van stimulerende maatregelen, in 2050 G.O. energieneutraal. Programma ‘Meer met minder’: 300.000 woningen per jaar 2 labelstappen verbeteren 16-06-2014 GWL klimaatneutraal

16-06-2014 GWL klimaatneutraal Voorbeeld nieuwbouw klimaatneutrale wijk: Stadstuin Overtoom (A-dam Nieuw-West, net buiten ring): Maart 2014 oplevering 1e nieuwbouwcomplexen. (nogal rigoreus: sloop & nieuwbouw!) ambitie Amsterdam: na 2015 alle nieuwbouw klimaatneutraal 16-06-2014 GWL klimaatneutraal

bestaande bouw: mogelijke maatregelen (niet uitputtend!) Stedelijk warmtenet HR++(+) glas Kierdichting Gevel/spouwisolatie Nieuwe Schil Verbetering ventilatie Inzet houtpelletkachel(s) Warmte/koude opslag Warmte terugwinning douchewater Zonnepanelen, zonneboilers Warmtepompen (warmte onttrekken aan omgeving) nb. afstemming VVE’s met corporaties soms noodzakelijk (bij maatregelen op blok overstijgend cq wijkniveau) 16-06-2014 GWL klimaatneutraal

16-06-2014 GWL klimaatneutraal Missie Maandelijkse energiebetaling inzetten voor investering klimaatneutrale maatregelen Collectief opdrachtgeverschap: bewoners van het GWL terrein dagen leveranciers uit voor aantrekkelijke oplossingen Voldoende ‘massa’  financieel aantrekkelijk voor aanbieders Creativiteit geprikkeld  nieuwe, slimmere oplossingen Schaalvoordeel  betere onderhandelingspositie, scherpere aanbiedingen 16-06-2014 GWL klimaatneutraal

Fasering GWL klimaatneutraal Fase 1 (nu) draagvlak voor het project. Fase 2 (belangstelling) benaderen marktpartijen Fase 3 afstemmen vraag en aanbod (maatwerk) Fase 4 opdrachtverlening en uitvoering 16-06-2014 GWL klimaatneutraal

16-06-2014 GWL klimaatneutraal Wie zijn wij? Richard Zwiers is milieufilosoof en transitiemanager. Adviesbureau, Duurzaamheid4all helpt organisaties hun bedrijfsvoering te verduurzamen. Secretaris van FedEC, de Nederlandse beroepsvereniging voor energieadviseurs en medeoprichter van de duurzame energiecooperatie (i.o) GWL Ecostroom. Rolf Steenwinkel is bestuurskundige en voormalig stadsdeelwethouder van Amsterdam Westerpark, landelijke netwerk PvdA Duurzaam. directeur en medeoprichter van Amsterdam Energie, diverse opwekkingsprojecten (wind en biomassa). Samen met Alliander ‘Maak je huis Hoom‘. 16-06-2014 GWL klimaatneutraal