RISICO’S BIJ INTERNATIONALE HANDEL HOOFDSTUK 6 RISICO’S BIJ INTERNATIONALE HANDEL

1 Betalingsrisico (1) Wat? Na de levering van de goederen blijft de factuur onbetaald. Koper is private debiteur = commercieel risico Koper is overheidsdebiteur vertraging in de betaling staking van betaling = moratorium (zie bij politiek risico)

1 Betalingsrisico (2) Hoe zich beschermen tegen commercieel risico? Financiële situatie klant kennen Volledige voorafbetaling Voorschot vragen Termijn uitstel betaling zo kort mogelijk Uitstaande bedrag per klant beperken Borgstelling van solvabele derde vragen (bv. bank koper) Indien gebruik van wissel, aval van bank koper vragen Documentair krediet gebruiken Private kredietverzekering nemen Verzekering NDD nemen

1 Betalingsrisico (3) 2. Betalingsrisico verzekeren Private kredietverzekering globale omzet verzekeren korte termijn vorderingen beperkt aantal landen geleden schade (onbetaalde factuur) gedeeltelijk gedekt (80 à 85% of 70 à 75%) premie: 0,2 à 1% op verzekerd factuurbedrag

1 Betalingsrisico (4) 2. Betalingsrisico verzekeren Nationale Delcrederedienst – NDD globale omzet verzekeren buitenlandse vorderingen kortetermijnvorderingen enkel niet-OESO-landen middellange en langer termijnvorderingen op bijna alle landen landen met zeer grote risico’s zijn uitgesloten, bv. Somalië, Syrië …

1 Betalingsrisico (5) Nationale Delcrederedienst – NDD resiliatierisico (verbreken contract door koper, voor de levering) kan ook verzekerd worden politiek risico kan ook verzekerd worden (zie verder) aangepaste polissen voor KMO’s, grote bedrijven en multinationale bedrijven

1 Betalingsrisico (6) Nationale Delcrederedienst – NDD voorbeeld landenrisico

2 Politiek risico (1) Risico dat omstandigheden buiten de wil van de koper hem beletten de betaling uit te voeren, zoals: overmacht zoals een natuurramp, oorlog, revolutie … beslissingen van de overheid in het land van de koper, zoals het plots intrekken van de invoervergunning, een wijziging van de invoerreglementering, een transferverbod voor deviezen …

2 Politiek risico (2) Geleden schade: bedrag van de niet-betaalde factuur. De leverancier kan zich tegen dit risico beschermen o.a. door: zich vooraf goed te informeren over de situatie in het land van de koper (risico inschatten) verzekering NDD tegen politiek risico documentair krediet

2 Politiek risico (3) Transferrisico: bijzonder geval van politiek risico; koper kan omwille van de overheids-reglementering of een tekort aan deviezen in zijn land niet de nodige vreemde munten aankopen om de invoer te betalen. Consolidatierisico: overheidsdebiteuren betalen niet omdat ze de middelen niet hebben, een situatie die men lang vooraf kan zien aankomen Consolidatie = herschikken van de schulden over een lange termijn Moratorium = staking van betaling door een land

3 Wisselkoersrisico (1) Een deel van de internationale handel wordt betaald in vreemde munt, zoals USD, GBP, CHF … De waarde van die munten tegenover de EUR kan variëren in de tijd, zodat een handelaar die betalingsuitstel geeft (export) of krijgt (import) niet zeker is over de opbrengst van zijn verkopen of de kost van zijn aankopen in het buitenland. Het wisselkoersrisico is het risico dat de waarde van de munt (of valuta) waarin betaald wordt schommelt tegenover de waarde van de euro.

3 Wisselkoersrisico (2) Voor de exporteur is dit het risico dat de munt die hij later zal ontvangen, in waarde daalt tussen de datum van het afsluiten van de verkoop en de datum van de betaling door de koper. Bv. verkoop van 100 000 USD - 1 USD = 0,7212 EUR voor 100.000 USD verwacht verkoper 72.1200 EUR te ontvangen bij de betaling 1 maand later is 1 USD = 0,7020 EUR verkoper ontvangt 100.000 USD, die bij omwisseling slechts 70.200 EUR opbrengt verschil: 1.900 EUR

3 Wisselkoersrisico (3) Voor de importeur is dit het risico dat de munt waarin hij later betalen, in waarde stijgt tussen de datum van het afsluiten van de aankoop en de datum van de betaling aan de leverancier. Bv. Aankoop van 200 000 SEK - 1 SEK = 0,1064 EUR de koper voorziet 200.000 SEK x 0,1064 = 21.280 EUR te moeten betalen Enkele maanden later is 1 SEK = 0,1121 EUR De omwisseling naar 200.000 SEK kost aan de koper 22.420 EUR Verschil: 1.140 EUR

3 Wisselkoersrisico (4) Bescherming tegen wisselkoersrisico (enkele mogelijkheden): Contract in euro voor euro-landen (of in de eigen munt voor andere landen) Contract in een andere stabiele munt, (bv. in CHF) of in een samengestelde munt zoals STR (Speciale Trekkingsrechten) Wisseltermijncontract afsluiten met de bank

3 Wisselkoersrisico (5) STR = Speciale Trekkingsrechten/Special Drawing Right, een samengestelde munt SAMENSTELLING VAN DE SDR Munt Gewicht per valuta in de SDR USD 41,90 % EUR 37,40 % JPY 9,40 % GBP 11,30 % De waarde van de STR schommelt weinig, omdat de ene munt soms waarde stijgt terwijl een andere munt in waarde daalt.

3 Wisselkoersrisico (6) Wisseltermijncontract = contract waarbij de handelaar de vreemde munt die hij in de toekomst zal ontvangen, direct na het afsluiten van een verkooptransactie verkoopt aan de bank (exporteur) contract waarbij de handelaar de vreemde munt die hij in de toekomst moet betalen, direct na het afsluiten van een aankooptransactie koopt aan de bank (importeur)

3 Wisselkoersrisico (7) Contantkoers en termijnkoers van deviezen. Contantkoers = koers van munt op de contantmarkt, waar verhandelde deviezen binnen de 2 werkdagen afgerekend worden. Termijnkoers = koers van munt op de termijnmarkt, waar verhandelde deviezen op termijn (14 d., 1, 2, 3 … tot 12 maanden), afgerekend worden. Termijnkoers = contantkoers + termijnnotering. Termijnnotering kan positief, negatief of nul zijn (dan is termijnkoers gelijk aan contantkoers). De termijnkoers verschilt van munt tot munt en ook naargelang de termijn van een contract (zie bank).

3 Wisselkoersrisico (8) Voorbeeld 1 Exportcontract van Belgische onderneming van 100.000 USD afgesloten op 06.05; betaling 3 maanden later Exporteur verkoopt op 06.05 de USD aan zijn bank op een termijn van 3 maanden, tegen huidige wisselkoers, nl. termijnkoers voor USD op 3 maanden, nl. 1 USD = 0,735 EUR (op contantmarkt op dat moment 1 USD = 0,750 EUR) Op 06.08 betaalt de koper 100.000 USD en de bank betaalt de tegenwaarde (100.000 USD à 0,735 EUR) aan de exporteur De exporteur is zeker op 06.08: 73.500 EUR te krijgen, ongeacht de koers van de USD op de contantmarkt op 06.08 Is de USD op de contantmarkt op 06.08 bv. gedaald tot 0,715 EUR, dan zou de exporteur, zonder wisseltermijncontract slechts 71.500 EUR ontvangen als opbrengst voor de 100.000 USD

3 Wisselkoersrisico (1) Voorbeeld 2 Importcontract van Belgische onderneming van 10.000 GBP afgesloten op 06.07; betaling 2 maanden later Importeur koopt op 06.07, 10.000 GBP bij zijn bank op een termijn van 2 maanden, tegen huidige wisselkoers, nl. termijnkoers voor GBP op 2 maanden, nl. 1 GBP = 1,235 EUR (op contantmarkt op dat moment 1 GBP = 1,220 EUR) Op 06.09 krijgt de importeur 10.000 GBP en betaalt de leverancier De bank rekent 10.000 GBP à 1,235 EUR aan de importeur aan De importeur is zeker op 06.09: 12.350 EUR te betalen voor zijn aankoop, ongeacht de contantkoers van het GBP op 06.09 Is het GBP op de contantmarkt op 06.09 bv. gestegen tot 1,350 EUR, dan zou de importeur, zonder termijncontract 13.350 EUR moeten betalen voor deze aankoop.

4 Transport- en logistiek risico (1) Risico op schade tijdens het vervoer en de behandeling van de goederen, zoals: schade aan de lading, verlies van lading e.d. tijdens het laden, het vervoer, het lossen of het tijdelijk opslaan Risico op schade verschilt naargelang: de vervoervorm: bij luchtvervoer komt schade minder voor dan bij zeevervoer de afstand: hoe verder, hoe groter risico op schade frequentie van overladen: risico op schade is groter als goederen meerdere keren overgeladen worden op een ander vervoermiddel Geleden schade: geheel of gedeeltelijk verlies van de goederen.

4 Transport- en logistiek risico (2) Bescherming tegen het transport- en logistiek risico: Keuze van vervoerder: een betrouwbare vervoerder waarmee men goede ervaringen heeft kan een belangrijk element zijn in het zorgvuldig behandelen van de goederen, al is hij misschien wat duurder Kiezen voor een zo direct mogelijk vervoertraject, zonder overladingen Juiste Incoterms gebruiken (vb. niet enkel de goederenverzekering laten afsluiten door de tegenpartij maar ook het risico laten dragen door de tegenpartij) Goederenverzekering afsluiten, die de handelaar zal vergoeden als de goederen tijdens het vervoer schade oplopen.