Kansarmoede Lien Anseele 1BaOC
Inhoudstafel Inleiding Achtergrond Twee verweven processen Van een zorgrelatie naar een psychotherapeutische relatie: van containment naar creëren van psychische ruimte Conclusie Bronnen
Inleiding cliënt vs. therapeut? mogelijkheden van de psychotherapeut Er wordt gedacht en gewerkt vanuit: Contextueel denkkader Systeemtheorie De maatzorgmethodiek Empowerment-concept cliënt vs. therapeut? mogelijkheden van de psychotherapeut Creëren van mentale ruimte bij cliënt
achtergrond ‘hechtingsarmoede’ Kansarmoede is geen psychiatrische problematiek 2 psychologische realiteiten Stress psychische problemen Psychologische onzekerheid en onveiligheid kunnen er geen betekenis geven
Gemis aan psychologische bagage ‘Missing Link’ (vs. hulpverlener) gedoemd om te mislukken te hoge hulpverleningsdrempel, wantrouwen of uitputting hulpverlener Soepele en flexibele aanpak Kansarmoede: niet enkel zichtbaar en financieel
Twee verweven processen Een driefasen-proces (model) Materieel, financieel, pedagogisch en/of relationeel geen vooruitgang Multipreblem-gezinnen Fase 1: vertrouwen-op-maat Fase 2: hier-en-nu Fase 3: herstructureren en heropbouwen
Het containingsproces als psychotherapeutische attitude Belangrijk: beschikbaarheid bieden aan kind Voorwaarde: zelf voldoende containment in kindertijd ontvangen hebben Probleem bij kansarmen: - zelf geen beschikbare ouder gehad - emotionele crisis - intense, gevaarlijke, onverteerde gevoelens - gebrek aan containment - afvuren van innerlijke chaos, gevoelens, paniek, agressie, machteloosheid…
Toestand van chaos: ‘Op zoek naar een denker’ anticommunicatieve, defensieve en destructieve bedoeling = uitlokken van emoties bij anderen, met als bedoeling reacties te ontvangen
Van een zorgrelatie naar een psychotherapeutische relatie: van containment naar creëren van psychische ruimte Containen, een veilig kader bieden en handelen Psychotherapeut: aankunnen/verdragen van onverwerkte gevoelens, fantasieën en gedachten Niet: afstandelijk, zichzelf beschermend, bestraffend Niet: onnodig structureren Geen angsten tonen tot betrokkenheid Niet interpreteren Structuur aanbrengen in buitenwereld Supervisie en teamondersteuning Rollen bv: rol van de ‘redder’ Continuïteit bieden Rode draad bijhouden
De tijd: Verleden Toekomst NU! Thinking under fire Onverteerde gevoelens/ervaringen in je opnemen Exploratie van negatieve gevoelens en hun onderliggende betekenissen
Van afreageren naar verdragen van psychische pijn Cliënt neemt attitudes op Stilstaan bij verleden, angsen, gevoelens… Niet enkel verzorgen en containen Ook verbanden leggen Betekenis geven exploreren Emoties, gedachten, herinneringen in relatie brengen Nieuwe gevoelens, andere gedragingen Zelfvertrouwen Casus MARIE
conclusie Methodiek in psychologisch denkkader Containen: tweeledige functie Inzicht in methodiek Zich staande houden tijden emotionele chaos en crisissen Psychische ruimte helpen creëren Denken over onverteerde gevoelens Geen te hoge verwachtingen koesteren Respectvolle en geduldige houding Moed en wil om door te gaan
Bronnen Bosmans, E. (2006). Psychotherapeutisch werken met kansarmen: een pleidooi voor een respectvol omgaan met psychisch lijden, Cliëntgerichte Psychotherapie, 44, 260-273.