Steekproefonderzoek -- methodologie Voorbeeld: Onderzoek bij jeugddelinquenten naar hun houding tegenover gezag WAT IS POPULATIE analyse eenheden CONSTRUCTEN schalen POPULATIE Definiëring  alle jeugddelinquenten 16-18 j. in Vlaanderen Operationele definitie  die alsdusdanig gekend zijn bij de politie Steekproefkader  administratieve lijst (computerbestand) Steekproef  echte deelverzameling uit kader (inclusie / exclusie)

Populatie en Steekproef Operationele Populatie b a Steekproef Steekproefkader c a jeugddelinquent onbekend bij politie, niet in steekproefkader b ten onrechte bekend bij politie, maar zit niet in steekproefkader c ten onrechte in steekproefkader

Representatieve steekproef B C D E F G Populatiemet strata A B C D E F G Representatieve steekproef A B C D E F G Niet-representatieve steekproef Een steekproef is representatief t.o.v. van een variabele als de frequentieverdeling van de variabele in de steekproef overeenkomt met de frequentieverdeling van de variabele in populatie

Hoe representatieve steekproef bekomen? BASISPRINCIPE Elk element uit de populatie heeft evenveel kans om in de steekproef opgenomen te worden  geen garantie van representativiteit voor alle variabelen (toevallige steekproeffouten) Steekproeftrekking ontwerpen (sampling plans) Enkelvoudig aselect Gestratificeerd aselect Systematisch met aselect begin Cluster Getrapt aselect

Aselecte steekproeven - een voorbeeld Populatie : Leerlingen Type 1 Secundair Onderwijs 1ste graad in Vlaanderen Steekproefkader van scholen en leerlingen is beschikbaar (1984-1985) aantal leerlingen 89535 aantal scholen 526 Random getallen (toevalsgetallen) - voorbeeld 2219 2547 9320 4200 8701 3862 9921 4212 3979 6145 9230 2632 4359 3515 1141 2401 0507 6358 1531 4556 3801 7299 6979 1175 8269 4415 4622 7513 8128 6505 4584 8470 0819 2745 6642 5577 9002 8110 2063 9352

Steekproeftrekking ontwerpen Enkelvoudig aselect basisprincipe wordt strikt gevolgd: n = 100 (loterij) Systematisch met aselect begin begin bij random getal vb. 22, dan 22 + 900i (i= 1…99) Gestratificeerd aselect strata  onderwijsnetten (65%, 22%, 13%) binnen strata aselect (n = 65+22+13) Cluster / Getrapt aselect steekproefkader scholen  aselect 50 scholen (eventueel gestratificeerd) binnen elke school een aselecte steekproef van aantal leerlingen evenredig met n

Niet-aselecte steekproeven Gemakshalve n wordt vastgelegd, observator stelt zelf steekproef samen (straatenquête) Quota steekproef gemakshalve, maar volgens stratificatie Sneeuwbal elke deelnemer duidt meerdere andere deelnemers aan Focus groep kleine groep betrokkenen die als “deskundige” fungeren om bvb een vragenlijst op punt te stellen

Steekproeffouten en Niet-steekproeffouten toevallige Vb. Populatie bevat 60% vrouwen, aselecte steekproef bevat 65% vrouwen  toevallige steekproeffout = 5%, steekproef is niet representatief voor geslacht. Inductieve statistische technieken houden hiermee rekening systematische : niet-aselecte steekproeven, geen inductieve statistiek mogelijk Niet-steekproeffouten (ook bij populatieonderzoek) (gedeeltelijke) non-response toevallig/systematisch onvolledig steekproefkader toevallig/systematisch codeerfouten toevallig/systematisch Inductieve statistiek is slechts toepasbaar bij aselecte steekproeven