BOM-VL WP 4 BEHEER VAN RECHTEN OP DIGITALE OBJECTEN Presentatie 16 januari 2009 FARO

Agenda  Inleiding  Deliverable 4.1 : Juridische belemmeringen en mogelijkheden  Auteursrecht  Bescherming van databanken  Recht op afbeelding  Deliverable 4.2 : Checklists van juridisch relevante gegevens bij archivering van multimediale data  Deliverable 4.3 : Juridische denkpistes voor opslag en ontsluiting van multimediale data  Tot slot

Inleiding  Context: web van juridische aanspraken op multimediale data immobiliseert maatschappelijk waardevol erfgoed illegaliteit of verderf  Doelstelling WP4: analyse van juridische knelpunten en reflectie over praktische en beleidsmatige oplossingen 3 specifieke taken/deliverables  D4.1: Juridische belemmeringen en mogelijkheden bij opslag en ontsluiting van multimediale data (voltooid)  D4.2: Checklist van juridisch relevante gegevens bij archivering van multimediale data (voltooid, nood aan feedback)  D4.3: Juridische denkpistes voor opslag en ontsluiting van multimediale data (deadline eind juni)

D4.1: Juridische belemmeringen en mogelijkheden (1) Opbouw:  Regelgevend kader  Lokalisatie van juridische aandachtspunten in de work-flow  In theorie: analyse van het juridisch kader en de mogelijke weerslag op BOM-VL  In feite: huidige situatie bij audiovisuele archieven in Vlaanderen

D4.1: Juridische belemmeringen en mogelijkheden (2) Lokalisatie van juridische aandachtspunten in de work-flow  Content:  Welk materiaal wordt geviseerd binnen BOM-VL?  Rusten hier auteursrechten/naburige rechten op?  Welke rechten heeft de titularis van auteursrechten en naburige rechten? Quid bij DIGITALISERING en ONTSLUITING ?  Wie zijn de rechthebbenden en/of rechtenbeheerders?  Wat als de rechthebbende niet gekend is (zgn. ‘ orphan works’ )?  BOM-demonstrator  Beschermbaar onder de auteurswet?  Beschermbaar onder het sui generis databankenrecht?  Wet Verwerking Persoonsgegevens?  Publiek  Welke doelgroep(en) wil BOM-VL bereiken (onderwijs, onderzoek, industrie, de burger)? (WP 5)  Toepasselijke excepties?  Business models? (WP 4-5)

D4.1: Juridische belemmeringen en mogelijkheden (3) In theorie: analyse van het juridisch kader en de mogelijke weerslag op BOM-VL  Auteursrecht  ‘Auteursrecht sensu stricto’  Beschermingsvereisten: concrete vorm + originaliteit  Beschermingsbegunstigde: maker van het werk  Beschermingsduur: tot 70 jaar na overlijden van auteur  Exlusief recht: toestemming van rechthebbende vereist  ‘Naburige rechten’  Beschermingsgrondslag: geleverde prestatie/opname (financieel) risico  Beschermingsbegunstigden: uitvoerende kunstenaars/producenten/omroepen  Beschermingsduur: tot 50 jaar na prestatie/opname risico (voorstel Europese Commissie: verlenging tot 95 jaar, maar verval van (verlengde) bescherming indien werk niet meer op de markt wordt gebracht)  Exlusief recht: toestemming van rechthebbende vereist

D4.1: Juridische belemmeringen en mogelijkheden (4)  Specifieke problematiek bij audiovisuele werken  Recent karakter - weinig rechtenvrij materiaal - toestemming!  Uitgebreide groep rechthebbenden - complexe auteursrechtelijke situatie  Orphan work -problematiek  Mogelijkheden voor centralisatie van rechten  Overdracht van rechten - probleem: ‘ongekende exploitatiewijzen’ - toestemming!  Vermoeden van overdracht t.v.v. producent  Collectieve beheersvennootschappen - probleem: ‘versnippering’

D4.1: Juridische belemmeringen en mogelijkheden (5)  Mogelijkheid tot uitschakeling van rechten: Excepties - GEEN toestemming!  Aanbodzijde:  reproductie in het kader van de bewaring van erfgoed  geen mogelijkheid tot online, off-site ontsluiting  Gebruikerszijde:  reproductie in het kader van privé-gebruik/onderwijs/wetenschappelijk onderzoek  exceptie voor tijdelijke technische reproductie  Mogelijkheden tot oplossing orphan works -probleem  i2010: Digital Libraries : HLEG - Copyright subgroup : adviserend en coördinerend  Final report on Digital Preservation, Orphan Works and Out-of-Print Works  Memorandum of Understanding  Communication on Europe’s cultural heritage at the click of a mouse  Echte juridische oplossingen op nationaal niveau ontwikkelen  Overleg in de schoot van de Raad voor de Intellectuele Eigendom  Artikel Auteurs & Media

D4.1: Juridische belemmeringen en mogelijkheden (6)  Bescherming van databanken  Tweevoudig beschermingssysteem  Auteursrechtelijke bescherming  Sui generis recht van databankproducenten  Auteursrechtelijke bescherming  Originaliteit van de databankstructuur (‘keuze of rangschikking’)  Beschermingsomvang vergelijkbaar met structuur auteursrecht  Reproductie door zgn. ‘rechtmatige gebruiker’ - GEEN toestemming!  Sui generis recht  Bescherming van ‘investering’ in opbouw databank indien ‘substantieel’  Beschermingsomvang: ‘recht tot opvraging’/‘recht tot hergebruik’  Beschermingsduur: 15 jaar vanaf totstandkoming databank

D4.1: Juridische belemmeringen en mogelijkheden (7)  Recht op afbeelding  Recht op afbeelding as such  Persoonlijkheidsrecht van de afgebeelde persoon  Bescherming van het individu tegen iedere ongewilde aantasting van zijn beeltenis door elke mogelijke derde  Maken/gebruik van afbeelding: toestemming!  GEEN toestemming igv. publieke personen/afbeelding op publieke plaats/afbeelding van een menigte  Portretrecht  Volgens rechtspraak ook van toepassing voor audiovisueel materiaal  Reproductie/mededeling aan het publiek: toestemming geportretteerde  Beschermingsduur: tot 20 jaar na overlijden geportretteerde  Uitzonderingen op recht op afbeelding gelden ook hier  Link met recht op privacy: Wet Bescherming Persoonsgegevens

D4.1: Juridische belemmeringen en mogelijkheden (8) In feite: Huidige situatie bij audiovisuele archieven in Vlaanderen  Informatie bekomen via interviews met juridische diensten (omroepen) of via BAM (coördinator van culturele partners)  Omroepen : relatief oudere omroepen hebben geen rekening gehouden met nieuwe informatietechnologieën als exploitatiewijze, “leemtes” moeten worden opgevuld  Culturele sector : gebrek aan middelen om alle juridische verplichtingen te vervullen, draagwijdte van relevante wetgeving is niet duidelijk, “roeien met de riemen die men heeft”

D4.2: Checklists van juridisch relevante gegevens bij archivering van multimediale data (1)  WP3 - gelaagd metadatamodel: juridische metadata mogen niet ontbreken  D4.2: 4 delen  Deel 1 : Voorbeeldcases (Argos en Boekentoren)  Welke informatie wordt bijgehouden?  Welke plaats voor juridische informatie?  In welke mate beschikbaar/verwerkt?  Printscreens

D4.2: Checklists van juridisch relevante gegevens bij archivering van multimediale data (2)  Deel 2 : Checklists  Inhoud: oplijsting essentiële juridische gegevens  Doel: praktisch hulpmiddel bij identificatie juridisch relevante informatie  3 verschillende checklists (fotomateriaal - audiomateriaal - audiovisueel materiaal)  Methodiek: screening Belgische Auteurswet  5 verschillende delen: personen - data - rechtsverhoudingen - beheersvennootschappen - voorzorgsmaatregelen  Deel 3 : Users’ Guide  Waarom is deze informatie relevant?  Theoretische achtergrond  Hulpmiddel bij inschatten risico’s beoogde exploitatie/allocatie middelen  Uitgangspunt: exhaustiviteit  Prioritaire elementen vetgedrukt

D4.2: Checklists van juridisch relevante gegevens bij archivering van multimediale data (3)  Deel 4 : Koppeling met WP3  Welke elementen van checklist reeds in gelaagd metadatamodel?  Wat is in de praktijk haalbaar voor archiefinstellingen?  Feedback uit de sector  Einddoel: juridisch correct/praktisch haalbaar metadatamodel

D4.3: Juridische denkpistes voor opslag en ontsluiting van multimediale data  Orphan works  Regulerende oplossing: overheidslicentie - extended collective licensing  Verjaringstermijn voor ‘anonieme werken’ (Art. 2 AW)  Metadata  International Standard Name Identifier (‘ISNI-number’) als internationale standaard  Beheersvennootschappen  Herstructurering van het landschap?  Individueel beheer  Mogelijkheden van open content licenties  Jurisprudentie  Cfr. Copyright Board in UK  Centraliseren van rechten  Bewustwording ivm rechtenbeheer vanaf initiële onderhandelingen  Europeana - Google Books

Tot slot  Vragen?  Voor vragen achteraf :  Hartelijk bedankt voor uw aandacht!