Interculturele communicatie in de gezondheidszorg… Geestelijke zorg Ouderenzorg Jongerenzorg

Hoe drop-out voorkomen bij cliënten met Turkse achtergrond? …niet zonder problemen, een ware UITDAGING ! Enkele krantenkoppen: Migranten zoeken minder vaak hulp (http://www.mikadonet.nl/nieuws.php 07/12/2010) Hoe drop-out voorkomen bij cliënten met Turkse achtergrond? (http://www.mikadonet.nl/nieuws.php 21/12/2010) Zorgen voor morgen? Verkleuring van de vergrijzing en nieuwe vormen van zorg en solidariteit (http://www.ucsia.org/main.aspx?c=*UCSIA2&n=83901&ct=77395&e=237233)  

Andere kijk op geneeskunde   …WAAROM EEN UITDAGING ? Andere kijk op geneeskunde Tussen culturen Tussen generaties bij allochtone gezinnen Vb. Filmpje You Tube: de vader weigert de behandeling, de dochter wil de behandeling wel http://www.youtube.com/watch?v=K5d_iPaUrWw&feature=related Communicatieproblemen Taal (definitie interculturele communicatie = gesprek waarbij eén van de twee partners de taal niet als moedertaal heeft) Verschillende non-verbale communicatie => verkeerde interpretaties Vb. :Oogcontact = Voor een Japanner agressief en onbeleefd, voor een Westerling eerlijk en oprecht http://www.youtube.com/watch?v=XF8yZRgcSkg&feature=related

Gebrek aan ervaring en bekwaamheden bij hulpverleners Vragen die hulpverleners zich stellen : “Bestaat er een competentieprofiel voor zorg aan allochtone cliënten?” “Ik durf geen diagnose te stellen omdat ik deze patiënt niet goed begrijp.” “Kan een familielid tolken als een cliënt geen Nederlands spreekt?” (kenniscentrum interculturele zorg Mikado, Nederland)

Beeldvorming en stereotypering “De overmatige negatieve aandacht voor het anders-zijn van allochtonen levert het bewijs voor de collectivistische instelling van autochtonen en hun gebrek aan zelfkritiek (http://www.interculturelecommunicatie.com/download/gezondheidszorg.html“)

“De overmatige negatieve aandacht voor het anderszijn van allochtonen… = Etnocentrisme: andere cultuur niet aanvaarden, als minder beschouwen

…levert het bewijs voor de collectivistische instelling van autochtonen = Stereotypering gebrek aan differentiatie, enkel verwijzing naar oorspronkelijke “groepscultuur” geen rekening met niet-culturele, individuele verschillen: Persoonlijke ervaringen Persoonlijke verwachtingen Sociaaleconomische achtergrond Specifieke context

…en hun gebrek aan zelfkritiek” Geen rekening met: Intermenselijke relatieproblemen Afwezigheid van: Zelfevaluatie

Beeldvorming en stereotypering CONCLUSIE: Stereotypen en vooroordelen leiden onnodig tot het problematiseren van bepaalde doelgroepen Cultuur wordt te vaak beschouwd als “allesomvattende verklaring voor miscommunicatie tussen de hulpverlener en zijn patiënt”

…Wat biedt een oplossing aan deze uitdaging? Interculturele competentie Filmpje You Tube (http://www.youtube.com/watch?v=K2gNDG7axX4&NR=1): Empathie voor patiënt en zijn individuele behoeftes Openstaan voor andere culturen Zich willen aanpassen aan diversiteit Bewustzijn van je eigen waarden en respect voor verschillen Bewustzijn van beeldvorming en vooroordelen Cultuurspecifieke kennis (praktijk): Goede communicatieve vaardigheden: Aandachtig luisteren Duidelijk spreken Aandacht voor lichaamstaal en bewustzijn van verschillen Bv.  Filmpje waar de dokter het hoofd van een Japanner aanraakt: het hoofd is een heilig lichaamsdeel voor een Japanner en het aanraken zonder eerst toelating te vragen is zeer beledigend http://www.youtube.com/watch?v=XF8yZRgcSkg&feature=related  

INTERCULTURELE COMPETENTIE Goede voorbeelden : Filmpjes op You Tube Respect voor verschillende visie : De vrouw wil geen mannelijke dokter, men respecteert dit. http://www.youtube.com/watch?v=pnsiLentS_c Toont empathie, geduld, stelt vele vragen aan de patiënt over zijn kijk op zijn ziekte, op de geneeskunde algemeen en toont begrip, probeert visie op behandeling te verzoenen http://www.youtube.com/watch?v=pY8QsvAzBcw&feature=BF&list=QL&index=3

INTERCULTURELE COMPETENTIE Slecht voorbeeld: Filmpje You Tube Toont weinig inleving, wil visie van de patiënt niet volledig begrijpen, probeert verschil in visie op behandeling niet te verzoenen, dringt eigen visie op http://www.youtube.com/watch?v=OwmhZNd9uQE&feature=autoplay&list=PL3113DC6B0561C3C6&index=2&playnex t=1 Beschouwt cultuur van de patiënt als “minder”, geen respect voor patiënt,geen inleving en , geen geduld, geen medische vragen noch hulp, geen respect voor gebrekkige kennis van het Engels van de patiënt http://www.youtube.com/watch?v=qDuXR-_m67o&feature=related

…Initiatieven om deze uitdaging kleiner te maken: Interculturele scan = Het scannen op taal, beeldvorming en communicatie van zorgaanbod, werkwijzen, beleidsplannen en communicatiemiddelen. DOEL: (Vaak onbewuste) stereotypen en vooroordelen voorkomen Diversiteit tot zijn recht laten komen (<->gebrek aan differentiatie) Bv. Interculturele scan op van het webdossier ‘Diversiteit in opvoeden en opgroeien’ van het Nederlands Instituut voor Jeugdzorg door het ‘Centrum Cultuur Migratie Gezondheid’ Mikado (http://www.mikadonet.nl/artikel.php?artikel_id=1414)

Uitwisseling van inzichten binnen de interculturele hulpverlening: Geestelijke gezondheidszorg: Link naar verschillende instanties in de geestelijke gezondheidszorg http://www.csz-antwerpen.be/attachments/014_geestelijke%20gezondheidszorg.pdf Goede praktijkvoorbeelden uit de hulpverlening aan vluchtelingen, asielzoekers Omgaan met taalproblemen - culturele verschillen Verhoogd non-verbaal taalgebruik om taalbarrière weg te nemen Medische vertalers en tolken Interculturele ouderenzorg Link naar Diversiteitwijzer http://www.diversiteitswijzer.be/