Ouderschap en psychiatrie Groningen Ouderschap en psychiatrische beperkingen Tienermoeders met psychotische stoornis Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen Peter van der Ende Senior-onderzoeker Lectoraat Rehabilitatie Hanzehogeschool Groningen Marrie Venderink Manager algemene zaken van het CKP (Centrum Klinische Psychotherapie) en GewoonWeg van Lentis Groningen Ouderschap en psychiatrie Groningen

Website www.ouderschap-psychiatrie.nl Hanzehogeschool Groningen   Lentis, Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen Onderwerpen 1. Achtergronden rehabilitatie en ouderschap 2. Project beschrijving 3. Onderzoek 4. Methodiek 5. Oefening Ouderschap en psychiatrie Groningen

1 (Psychiatrische) Rehabilitatie “ Rehabilitatie is het proces waarbij getracht wordt om het functioneren van personen met psychiatrische handicaps zodanig te verbeteren dat ze succesvol en tot hun tevredenheid kunnen wonen, leren en werken in de milieus van hun keuze met zo min mogelijk professionele hulp” (Anthony, 1990). Ouderschap en psychiatrie Groningen

Individuele Rehabilitatie Benadering (IRB) Veranderdoelen op terreinen van wonen, werken, leren en sociale contacten Verkennen (doelvaardigheidsbepaling), kiezen, verkrijgen en behouden Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap-psychiatrie Vermaatschappelijking: meer cliënten als ouder tussen 800.000 en 1 miljoen Hogere drempel voor gebruik maatschappelijke voorzieningen Veel hulpverleners missen handvatten om ontwikkelingen in het ouderschap te bevorderen Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen Schizofrenie Abel, K.M. e.a. (Journal of Clinical Psychiatry, 2005) De meeste vrouwen die schizofrenie hebben, krijgen kinderen In Engeland worden per jaar 1000 kinderen uit moeders met schizofrenie geboren (Engeland 60 milj.) Nederland (16 milj.) 265 Lagere beroepsstatus, de helft niet getrouwd, 27% geen partner 26 % slechte relatie Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen Risico’s Beoordeling door hulpverleners (N=932) Percentages Schiz. Stemmingsstoorn. Problemen bij zorg voor het kind 36 13 Problemen in emotionele reactie 43 14 Geweld tegen kind 3 3 Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen De helft kan goed ouderschap vervullen. Men kan functioneren dankzij maatschappelijke positie en dankzij netwerk Hulpverleners geven hoog risico aan voor geweld Interventies: sociale interactie Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen 2. Project Training voor hulp-verleners Behoefte onderzoek (N=47) Methodiek Evaluatie onderzoek Literatuur onderzoek Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen 3 Onderzoeksvraag Welke behoeften aan ondersteuning hebben ouders met psychiatrische beperkingen? Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen Balans Eigen leven Ouderschap + verhoogde kwetsbaarheid Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen Vragenlijst Onderdelen Tevredenheid met de ouderrol Vaardigheden aan het kind leren Levensvoorwaarden creëren Sociale contacten aangaan Communiceren met het kind Ouderschap en psychiatrie Groningen

-vervolgens bij elk onderdeel- Hulpbronnen Veranderwensen Benodigde steun Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen Conclusies De helft wil andere hulp dan men krijgt met name rondom ouderschap Steun in omgang met kind Aangaan van gesprek over eigen problematiek Opvoedingsondersteuning en juridische hulp Ouderschap en psychiatrie Groningen

Aanbevelingen Hulpverleningsorganisaties Wissel ideeën uit over voorzieningen in verschillende regio’s Breng ‘witte vlekken’ op het terrein van ouderschap in kaart Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen -voor ouders- ‘Ouders’ vraag naar mogelijkheden voor steun bij het ouderschap Denk na over communicatie over eigen problematiek met de kinderen Nicholson e.a. (2001) Maak een plan voor de opvang van de kinderen bij toenemende psychiatrische problematiek Kleine ontmoetingsgroepen voor ouders Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen Vervolg Trainingen voor hulpverleners Gecontroleerde studie naar effectiviteit van de methodiek Ontwikkelen van methodiek voor themabijeenkomsten Ouderschap en psychiatrie Groningen

Specifieke vraag tienerouders Identiteitsontwikkeling Scholing en beroepsopleiding Leeftijdgerelateerde competenties Vaardigheden rollen volwassen Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen Oplossingen vaak Grootouders krijgen zorgtaken + zorg en opvoeding is geregeld Gevolg: rolverwarring voor de biologische moeder Ouderschap en psychiatrie Groningen

4. Methodiek ontwikkeling Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap met succes en tevredenheid

Uitgangspunten bij de ontwikkeling van het materiaal Aansluiten bestaande methodieken Ouders in verschillende situaties Autonomie / mogelijkheden / zelfverwerkelijking Combineren ouderrol met andere rollen Herhaling en langdurig Communicatie met betrokkenen Ouderschap en psychiatrie Groningen

“Ouderschap met succes en tevredenheid” Drie cliëntenwerkboeken: Huidig functioneren van de ouder Versterken van de ouderrol Hernemen of uitbreiden van de ouderrol Ouderschap en psychiatrie Groningen

“ Huidig functioneren van de ouder” Wie ben ik en wie is mijn kind? Tevredenheid en succes Verdeling van tijd en aandacht Steun, zelfvertrouwen en verwachtingen Een passend vervolg Ouderschap en psychiatrie Groningen

“Versterken van de ouderrol” Wie stellen eisen aan de ouder? Wat vraagt de ouderrol van deze ouder? Aan de eisen voldoen? Wie helpt? Oplossingen kiezen Afstemmen met betrokkenen Succesvol en tevreden blijven Ouderschap en psychiatrie Groningen

“ Hernemen / uitbreiden van de ouderrol” Wensen van de ouder Mogelijke activiteiten en situaties Wie stellen eisen? Welke? Aan de eisen voldoen? Wie helpt / oplossingen kiezen Afstemmen met betrokkenen Hoe verder? Ouderschap en psychiatrie Groningen

Toepassingsmogelijkheden en samenwerking Regie bij de ouder Begeleide zelfhulp / op maat / balans Preventief Succes en tevredenheid Combinatie andere zorg / communicatie Heldere eisen / betere vaardigheden Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen Voorbeeld toepassing Opname Basisanamnese: behandelvragen / ouderschap Preventief huisbezoek (KOPP) Groepsprogramma ouderschap Individuele begeleiding Na ontslag of preventief Individuele begeleiding (ambulant) Groepsprogramma Ouderschap en psychiatrie Groningen

Toepassing voor tienermoeders Randvoorwaarden (zorgcontext / beschermd wonen) rolverwarring speelt niet randvoorwaarden leefomgeving gerealiseerd Basis voor: ontwikkeling tiener ontwikkeling kind psycho-educatie in combinatiemet ontwikkeling ouderrol ontwikkeling en begeleiding communicatie ouder / kind Ouderschap en psychiatrie Groningen

Ouderschap en psychiatrie Groningen Reacties / vragen: mm.venderink @lentis.nl p.c.van.der.ende@pl.hanze.nl Websites: www.ouderschap-psychiatrie.nl www.hanze.nl/rehabilitatie home.planet.nl/~pcvanderende www. kopopouders.nl Ouderschap en psychiatrie Groningen