Overzicht van de stofwisseling
Wat hebben jullie gisteren gegeten?
Opname van stoffen uit de buitenwereld Verandering Opgenomen stoffen Afgegeven stoffen = stofwisseling
Opname van stoffen uit de buitenwereld Zuurstof CO2 en H2O Koolstofdioxide en water Verandering Opgenomen stoffen Afgegeven stoffen = stofwisseling
Wat kan men onder stofwisseling rekenen? Voedselopname Haaruitval Voedselvertering Bloedsomloop Nagelbijten Ademhaling Neuspeuteren Afscheiding Ontlasting tandenpoetsen
Opmerking Voedingsstoffen Omgevormd = vertering Al het voedsel dat we eten is eigenlijk ongeschikt om opgenomen te worden in ons lichaam Voedingsstoffen Omgevormd = vertering
Bespreking van 2 soorten stofwisseling Verteren Ademhaling
Verteren
Afbraak of splitsing zodat ze door de darmwand kunnen passeren
Hoe gebeurt dit? Kijk eens Het gebeurt door … Enzymen
Waar zitten de enzymen? Speeksel Maagsap Alvleessap darmsap
= ademhaling Ademhaling O2 Zuurstof CO2 en H2O Koolstofdioxide en water Verandering Opgenomen stoffen Afgegeven stoffen = ademhaling
2 soorten ademhaling Longademhaling Weefselademhaling : verbrandingsproces in levende cellen.
Weten jullie het nog? Hoe noemt men de verandering die opgenomen stoffen ondergaan in ons lichaam? Stofwisseling
Weten jullie het nog? Welke soorten stofwisseling kennen jullie? Voedselopname Voedselvertering Bloedsomloop Ademhaling Afscheiding Ontlasting
Weten jullie het nog? Hoe noemt men de omvorming van voedsel tot voedingsstoffen? De vertering
Weten jullie het nog? Wat doen enzymen? Zij helpen bij de afbraak en splitsing van voedingstoffen
Weten jullie het nog? Geef enkele voorbeelden waar enzymen in voorkomen? Speeksel Maagsap Alvleessap Darmsap
Weten jullie het nog? Wat is ademhaling? Opname van zuurstof en afgifte van koolstofdioxide en water.
Weten jullie het nog? Noem twee soorten ademhaling Longademhaling weefselademhaling
Vervoer van stoffen Voorbeeld van de vertering van koolhydraten. Na vertering gebeurt er een opname door de darmwand in het bloed van Zuurstof Koolzuurgas (CO2) Voedingsstoffen
Vervoer van stoffen Soorten vervoer: Vervoer van energie leverende stoffen : O2 Vervoer van bouwstoffen Vervoer van afvalstoffen Lymfe
Vervoer van energie leverende stoffen: O2 Grote bloedsom-loop: Zorgt voor vervoer door heel het lichaam Naar alle organen en weefsels
Kleine bloedsomloop: Door longen naar het hart en terug.
Vervoer van bouwstoffen Voedingstoffen worden opgenomen in de dunne darm. Veel vertakte adertjes komen samen in de poortader. Deze komt uit in de lever. Alle schadelijke stoffen worden omgezet Suiker wordt eruit gehaald. Hoe werkt dat?
Vervoer van afvalstoffen Welke afvalstoffen ken je? CO2 H2O Verbrandingsproducten Hoe wordt dit vervoerd? Door bloedvloeistof.
Vervoer van afvalstoffen Naar waar wordt dit vervoerd? Nieren Lever Longen huid
Lymfe Wat is Lymfe? = Een deel van het bloedvloeistof dat door de wand van de haarvaten geperst wordt en het weefsel doordrenkt. Het bevat geen rode bloedcellen maar wel witte bloedcellen
Lymfe Hoe stroomt het? Door een eigen vatensystemen Stroomt in 1 richting naar het hart Heeft geen pomp Vaten: lymfevaten en lymfeknopen
Lymfe Het lymfestelsel bevat veel lymfocyten en speelt een belangrijke rol bij de afweerreactie (= immuunreactie) van het lichaam tegen infecties met micro-organismen, zoals bacteriën en virussen. lymfocyten worden continu aangemaakt in het beenmerg
Vervoer van stoffen Vervoer van energie leverende stoffen : O2 Grote bloedsomloop Kleine bloedsomloop Vervoer van bouwstoffen Via dunne darm naar lever Vervoer van afvalstoffen CO2 , H2O, verbrandingsproducten door bloedvloeistof naar nieren, lever, longen en huid Lymfestelsel Eigen vatensysteem met bloedvloeistof met witte bloedcellen dat naar het hart stroomt. Belangrijk tegen infecties.
Verbruik van stoffen Stofwisseling = opbouwstofwisseling + afbraakstofwisseling Of Metabolisme = Anabolisme + katabolisme
Anabolisme Alle processen die nodig zijn voor de opbouw (kweken van ) en herstel (herstel van )
Welke voedingsstoffen zijn voor anabolisme nodig? Eiwitten en mineralen
Eiwitstofwisseling Er is een verschil met de suikerstofwisseling Er zijn geen eiwitreserves Na de maaltijd : Eiwitten aminozuren Aminozuren bloedeiwitten Overtollige worden afgebroken
Katabolisme = Alle processen waarbij door afbraak arbeidsvermogen wordt vrijgemaakt. Nodige voedingsstoffen: Vetten Koolhydraten of suikers Suiker + zuurstof geeft koolstofdioxide CO2 + H2O+ energie
Suikerstofwisseling Na een maaltijd bloed is rijk aan suiker Glucose wordt omgezet naar glycogeen in de lever 2 hormonen zorgen hiervoor Insuline Adrenaline Bij problemen: diabetes
Suikerstofwisseling Wat als de suiker op is? Appelflauwte Vetten en eiwitten uit het lichaam worden suiker.
Quiz
Wat is de functie van de grote bloedsomloop? Zorgt voor het vervoer door heel het lichaam. Vervoert de stoffen naar alle organen en weefsels
Wat is de kleine bloedsomloop? De kleine bloedsomloop loopt door de longen naar het hart en terug.
Welke organen verbindt de poortader? De dunne darm en de lever.
Welke afvalstoffen ken je? CO2 H2O Verbrandingsproducten
Hoe worden de afvalstoffen vervoerd? Door bloedvloeistof
Naar waar worden de afvalstoffen vervoerd? Nieren Lever Longen Huid
Hoe stroomt lymfe? Door een eigen vatensysteem Het stroomt in de richting van het hart. Het heeft geen pomp
Waarvoor dient het lymfestelsel? Het speelt een belangrijke rol bij de afweerreactie.
Hoe noemt men anabolisme + katabolisme Metabolisme
Wat is anabolisme? Opbouwstofwisseling Alle processen die nodig zijn voor het kweken van spieren en herstel van beenbreuken
Welke voedingsstoffen zijn nodig voor anabolisme? Eiwitten en mineralen
Wat is katabolisme? Alle processen waarbij door afbraak energie wordt vrijgemaakt.
Welke voedingsstoffen zijn er nodig voor katabolisme Vetten en koolhydraten.