De puzzel van chronische pijn ! Dr. Bart Morlion, anesthesioloog-algoloog Leuvens Algologisch Centrum

Overzicht Wat is pijn? Hoe ontstaat chronische pijn? Soorten pijn. Dimensies en context van pijn. Gevolgen van chronische pijn. Pijnbehandeling.

Wat is pijn ? Pijn is een onplezierige, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselbeschadiging of die beschreven wordt in termen van een dergelijke beschadiging. IASP 1979

Aah Ajtsch Auw CIPA Pijnlijke ervaring Verwerking in het brein The Pain Matrix Het pijnnetwerk Pijnlijke ervaring Aah Ajtsch Auw Verwerking in het brein Interoceptive Exteroceptive: six senses Proprioceptive Filter in het ruggenmerg CIPA Sensoren Voelers, metertjes

Definitieve veranderingen in de pijnzenuwen Aah Ajtsch Auw Versterking pijnemoties Versterking van de pijnlijke ervaring Overgevoeligheid Lagere pijndrempels Definitieve veranderingen in de pijnzenuwen

Geen schadelijke stimuli PIJN Waarschuwingspijn Ontstekingspijn Zenuwpijn Totale Lichaamspijn Schadelijke stimuli ms Ontsteking s tot uren Zenuwschade dagen tot maanden Geen schadelijke stimuli Geen ontsteking Geen zenuwschade

Zenuwpijn

Pijngedrag Pijnbeleving Pijnsensatie Pijnprikkel

paintings of the Napolitano Gaspare Traversi (1722 ca.–1770) .  Two paintings of the Napolitano Gaspare Traversi (1722 ca.–1770) depicting opposing vivid pain perceptions. (Left) The wounded sufferer, when forced and on his own, grimaces with intense pain. “L’operazione chirurgica” reproduced with permission of the Staatsgalerie Stuttgart. (Right) Comforted by a woman, he endures the awful procedure. “The Wounded Man”, venice, Accademia.©1990 Photo SCALA, Florence – courtesy of the Ministero Beni e Att. Culturali. paintings of the Napolitano Gaspare Traversi (1722 ca.–1770) .

Gevolgen van chronische pijn Werkgever Verzekeringen Sociale contacten Partner Familie Vrienden Slaapstoornissen Vermoeidheid Angst en depressie Spierpijn en kinesiofobie Katastroferen Passief dependent gedrag Medical shopping Sociale isolatie Substantie abusus Financiële problemen Medicolegale conflicten Schade claims Werkgever Verzekeringen Gerecht Morlion 2008 The Puzzle of Pain

Pijnbehandeling: multimodaal Medisch-technisch Pijnstillers: Klassieke pijnstillers Morfine-achtige Atypische Infiltraties Pijnpomp Zenuwbehandelingen Elektrische stimulatie Fysiotherapie en revalidatie Cognitieve gedragstherapie en zelfzorg Pijnrevalidatie CAM

Tricyclische Antidepressiva Oxcarbazepine Anti-epileptica Clonazepam Pregabalin Fentanyl Valproic Acid Gabapentin Natrium Kanaal Blokkers Morphine Anandamide Tramadol Tricyclische Antidepressiva Desipramine Hydromorphone Topiramate Pijnstillers Dextromethorphan Opioïden NMDA-Receptor Antagonists Carbamazepine Topical Buprenorphine Mexiletine Imipramine Amitriptyline Calcitonin Methadone Topical Lidocaine Antidepressants Lamotrigine Ketamine Duloxetine Venlafaxine Oxycodone Baclofen Capsaicin Phenytoin

Multidisciplinair Referentiecentrum voor Chronische Pijn Medisch Technisch Lifestyle Fysieke Levenskwaliteit Mentaal

Levenskwaliteit ondanks chronische pijn Fysiek Medisch Technisch Mentaal Lifestyle

DE PUZZEL VAN CHRONISCHE PIJN is een subjectieve onaangename ervaring die enorm intra en inter-individueel kan verschillen. staat meestal niet meer of slechts beperkt in verband met letsels of vastgestelde afwijkingen. is een voortschrijdend ziekteproces waarbij het zenuwstelsel onomkeerbaar wordt aangetast.   gaat meestal gepaard met belangrijke psychosociale problemen heeft ook een belangrijke maatschappelijke en economische impact.   kan niet op een objectieve gemeten of zichtbaar gemaakt worden met technische onderzoeken.   kan wel op indirecte wijze gemeten en geëvalueerd worden door een combinatie van neurobiologische en psychometrische instrumenten.   aanslepende juridische en/of verzekeringstechnische procedures verslechteren de prognose bij chronische pijnpatiënten en werken ziekte onderhoudend.. wordt best multidisciplinair geëvalueerd, behandeld en begeleid.