R E 1 Van normenbouwhuis naar normenlandschap: Beoordeling bodemkwaliteit nieuwe beleid - Frank Swartjes - Rijksinstituut voor Volksgezondheid en het Milieu (RIVM)

r 2 INHOUD  Hoezo nieuw beleid?  Hoe komen we tot een nieuw beleid?  Hoe gaat nieuw beleid er uit zien?  Stukje inhoud  Tevreden zo?

r 3 Totaalgehalte (mg/kg DW ) GEWAS- PRODUCTIE/ KINDER- SPEELPL. INDUSTRIE WONEN + TUIN Interventie- waarde BGW SaneringsUrgentie Streef- waarde

r 4 BELEIDSBRIEF 2003  Consistenter  Eenvoudiger  Intensievere rol voor locale overheden  (Inhoudelijke verbetering)

r 5 INHOUD  Hoezo nieuw beleid?  Hoe komen we tot een nieuw beleid?  Hoe gaat nieuw beleid er uit zien?  Stukje inhoud  Tevreden zo?

r 6 PROCEDURE  Brede workshops  Werkgroep BONS (Ministeries, IPO, VNG, Unie v WS, onderzoek)  Diverse “beleidsinitiatieven” ●projectgroep G&B ● projectgroep Loc. Bodemambities ●et cetera

r 7 PROCEDURE  Sinds mei 2005: Werkgroep NOBO-Rijk (Ministeries)  Inhoudelijke projecten  Definiëring nieuw beleid  Toetsingskaders

r 8 PROCEDURE  Tijdspad krap/ gaat wel erg snel

r 9 INHOUD  Hoezo nieuw beleid?  Hoe komen we tot een nieuw beleid?  Hoe gaat nieuw beleid er uit zien?  Stukje inhoud  Tevreden zo?

r 10 Totaalgehalte (mg/kg DW ) KINDER- SPEELPL./ MOESTUIN INDUSTRIEWONEN + TUIN Interventie- waarde Land.Ref- waarden Saneringscriterium Ambitieniveau/ Loc.Refwaarden Randvoorw. gev.functies LANDBOUW

r 11 NIEUWE ELEMENTEN – 1 - “Gelijktijdige” revisie van:  Beoordelen bodemverontreiniging  Bagger op de kant  Grondstromen  Bouwstoffenbesluit

r 12 NIEUWE ELEMENTEN – 2 -  Terminologie  Rol locale overheden  Randvoorwaarden Landbouw

r 13 NIEUWE ELEMENTEN – 3 -  Inhoudelijke verbetering  “Nuchter omgaan met risico’s”

r 14 TERMINOLOGIE – 1 -  “Interventiewaarde” gehandhaafd  “Streefwaarde” wrsch. eveneens gehandhaafd  “Urgent” wordt “(daadwerkelijke) noodzaak tot ingrijpen” op basis van “Saneringscriterium”

r 15 TERMINOLOGIE – 2 -  “BodemGebruiksWaarde” wordt landelijke Referentiewaarde  Nieuw: ●Locale Referentiewaarde ● Randvoorwaarde Landbouw  HOOFDLETTERS

r 16 RANDVOORWAARDEN LANDBOUW  Voldoen aan Voedselveiligheid  Geen landbouwkundige eisen in IW  Lijken op LAC-waarden

r 17 ROL LOCALE OVERHEDEN  Zie/ hoor volgende spreker

r 18 INHOUD  Hoezo nieuw beleid?  Hoe komen we tot een nieuw beleid?  Hoe gaat nieuw beleid er uit zien?  Stukje inhoud  Tevreden zo?

r 19 INHOUDELIJKE VARANDERINGEN – 1 -  Toolbox  Stapsgewijze procedures  Recente kennis/ state-of-art wetenschap

r 20 INHOUDELIJKE VARANDERINGEN – 2 -  Afstemming moeilijk, aangezien meerdere partijen, verschillend tijdspad  Europese harmonisatie  KRW/ dochterrichtlijn grondwater

r 21 RISICO TOOLBOX – 1 -  Tool: “stukje inhoud” (model, meetmethode, protocol, database), eigendom van wetensch. instelling, continu onderhevig aan update  Toolbox: Combinatie van relevante tools voor specifieke beleidstoepassing eigendom van beleid, op specifieke datum opgeleverd

r 22 RISICO TOOLBOX – 2 - Werkwijze:  Selecteer Tools uit Kennisbasis  Eventueel aanpassen aan doel  Wetenschappelijk state-of-art?  Beleidsmatige randvoorwaarden  Go!

r 23 TOOLBOX Human exposure calculation TOOL transport Volatile compounds TOOL Calculation of euilibium concentration in vegetables TOOLBOX Human exposure calculation TOOL Compound specific data TOOL Reference dose TOOLBOX Human health risk assessment TOOL Bioavailability in human body TOOL Bioavailability in human body TOOL Reference dose

r 24 RISICO TOOLBOX – 4 - Tools voor:  Humane risico’s  Organismen (processen) in (/op) de bodem  Gewassen (landbouwhuisdieren)  Grondwater ( “transport”, leaching)  Oppervlaktewater  (Drinkwater)  Afbraak  (Bio)beschikbaarheid

r 25 STAPSGEWZIJZE PROCEDURE  Makkelijk als het kan, complexer als het moet  Ieder hogere stap ●minder conservatief ●meer locatie-specifiek ●complexer

r 26 Contaminant uptake possible / likely? TIER 0 No Yes STOP (risk “acceptable”) Generic assessment (critical SQS) - worst case - TIER 1 < LV  LV STOP (risk “acceptable”) Site-specific assessment - realistic worst case - TIER 2 No STOP (risk “acceptable”) Measurement in the field according to protocol - realistic case - TIER 3 STOP (risk “acceptable”) “Unacceptable” risk < LV  LV LEGENDA: LV = Limit Value

r 27 EUROPEAN HARMONISATION!  Same SQ Standards? No!  Exact same procedure? No!   Toolbox, including  standardised tools  flexible tools (geographical, cultural and political differences)

r 28 EVALUATIE?  Consistenter? Raamwerk wel, inhoud en beleidskeuzes in de gaten houden  Eenvoudiger? ???  Intensievere rol voor locale overheden? Yes!  Inhoudelijke verbetering? ja, hoewel tijdspad kort is