Samenvatting S eminar “Bevolkingsdaling, gevolgen voor bestuur en financiën.” Maastricht, 26 mei 2008

Kernpunten van vanmiddag Staatssecretaris Bijleveld:  Vooroplopen met bevolkingsdaling opent nieuwe kansen, maar de knop moet NU om.  Compliment: Limburg zet krimp op de agenda, MAAR veel gemeenten hebben meerjarenraming nog niet aangepast;  Ontwikkeling volgen via het POR; Mw. Wolfs  Benutten van kansen, gegeven de voor Nederland unieke demografische ontwikkeling.  Start is gemaakt met 5 beleidsdomeinen en Kennisknooppunt.

Kernpunten Rfv/ROB dhr. Bolhuis  Krimp is nieuwe realiteit voor veel gemeenten. Ontkennen maakt problemen groter, maar investeren is nodig;  Gemeenten hebben grote bestuurlijke moed én visie nodig;  Provincie: regierol op terreinen RO en Financieel toezicht;  Rijk: Wel vangnetregeling (+ BLS en ISV), geen aanpassing gemeentefonds, wel vinger aan de pols via POR.

Kernpunten Provincie dhr Vrehen  Budgetflexibiliteit inzetten om bevolkingsdaling op te vangen  Investeringsnoodzaak blijft;  Provincie: Signaleren, agenderen en zo nodig sturen.  Gezamenlijk verdiepingsonderzoek gewenst. Toezicht gemeentefinanciën inzetten om beter inzicht te krijgen in financiële gevolgen bevolkingsdaling;

Kernpunten Parkstad Reacties op rapport:  Niet U heeft een probleem maar WIJ hebben een probleem.  Krimp tijdelijk? Maar die tijdelijkheid duurt wel 30 a 50 jaar!  Voorzieningenniveau is niet volledig aanpasbaar (riool).  Er gaat geen collegevergadering voorbij zonder aandacht K.  Parkstad is al jaren bezig, erkenning van anderen is er niet.  Cumulatie negatieve effecten onvoldoende erkent o.a. verstopping in woningmarkt (kantelpunt is bereikt);  Terugbrengen woningbouwprogrammering: lastige remweg.

Debat  Vangnetregeling: wie betaalt? Rfv: nog invullen (niet uit GF).  Krimpgemeenten hebben al jaren alles uit de kast gehaald. Speelruimte is nu op.  Fokke Gietema (BZK): Staatssecretaris is zeer betrokken. POR is de monitor, ook voor krimpgemeenten. Daarbovenop ook bij BZK grote nieuwsgierigheid hoe het precies werkt. Dus we willen graag dieper verkennen met jullie. Maar ook andere ministeries zijn aan zet (o.a. ISV).  Gaan rijk en provincie samen bestaande instrumenten omvormen van groei naar krimp? Jee: geen toezeggingen nu, we willen wel investeren in beter inzicht. Daar is ook een IPO-werkgroep voor ingesteld.

Debat  Buitenlandse werknemers binden om krimp te keren? We zetten wel al in op kenniswerkers, rest nog niet. Is geen echte oplossing want er is een Europese/globale concurrentie op arbeidsmarkt gaande.  Hoe geef je krimp plek in Kadernota Raad? Hoe moet een gemeentelijke visie er uit zien? Tips: maak het concreet, ben bereid tot scherpe keuzes, koppelen aan structuurvisie, nodig het Kenniscentrum Bevolkingsdaling uit (roadshow?).

Conclusies  Allemaal wakker worden: krimp nu al meenemen in alle beslissingen (te lange remweg voorkomen);  Lange termijnvisies hard nodig (anticiperen op krimp): maar hoe doe je dat (Planning for Decline)? Adviesrol organiseren.  Doorgaan met kennis + kunde opbouwen en delen (Kennisknooppunt) via partnership rijk, provincie, gemeenten. Samen meer inzicht verwerven via diepteverkenningen, o.a. met BZK.  Maar Parkstad heeft NU concreet instrumentarium nodig om herstructurering mogelijk te maken  Kampioen herstructurering.  Limburg niet probleemgebied maar gidsgebied

Aan de slag dus