Positie WKK/warmtedistributie in de Energiemarktmarkt “Master of Business in Energy systems”, module 19 maart 2003 Teus van Eck

Inhoud Wat is WKK? De energiemarkt. De WKK keten. De energie/milieubalans. Regulering en wetgeving. De financiële balans. Mogelijkheden en bedreigingen.

Nemen we milieu en leveringszekerheid serieus ?? Huidige situatie Milieu Leveringszekerheid “Economie” Nemen we milieu en leveringszekerheid serieus ??

Schematische weergave WKK Warmte Elektriciteit Gas Regulering/ Prijsstelling W/K koppeling Bedrijfsvoering Gasmarkt Gasnetten Elektriciteitsmarkt Elektriciteitsnet Milieuwaardering?

Soorten WKK 1 Hoge en middendruk processtoom. (o.a.chemische industrie) Lage druk processtoom (papier, zuivel, voeding) Warm water (verwarming + enkele processen) Zeer laagwaardige warmte (zuiveringsinstallaties)

Soorten WKK 2 Combinaties met koudelevering. Combinaties met restgassen, koppeling van processen, koppeling met andere technieken. Extra mogelijkheden bij gericht vestigingsplaatsbeleid. (excergie)

Vraagcurve elektriciteit

Brandstofkosten Conventioneel Kolen, STEG, Combi, Conventioneel Aardgas bij aardgascommodity 3,2 €/GJ, steenkool 1,7 €/GJ 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 1000 2000 3000 4000 5000 6000 7000 8000 9000 Bedrijfstijd [h] Brandstofkosten [€/MWh] CONV COMBI STEG KOLEN

Vraagcurve warmte Het specifieke project is bepalend. 2 Uitersten: Continue vraag (Procesindustrie). Grote variatie over etmaal en seizoenen.

Kenmerken elektriciteitsmarkt Overcapaciteit Tijdens nacht/weekend structureel lage E-prijzen Gasprijs hoog t.o.v. E-prijzen Nieuwe toetreders Korte termijn denken – korte termijn prijzen Geen waardering voor milieu Scheiding levering – netten

Consequenties voor warmtemarkt. Continuïteit WKK productie in gevaar. WKK productie in nacht en weekend mogelijk uit bedrijf. Milieuwinst niet leidend.

De WKK/warmtedistributieketen Buffer W Alternatief Afnemer B W Net Afnemer B Hulpketel E= Elektriciteit B= Brandstof W= Warmte W

Mogelijke opties voor WKK productie. Kleine en grote STEG´s. Gasmotoren. Afvalverbranders en biomassacentrales. Kolencentrales. Industriële restwarmte. Aardwarmte. Warmtepompen

Back up/pieklastketels. Inzet optimaliseren. Nieuwe gascapaciteitstarieven “ dodelijk” . Centraal/decentraal? Problemen met regelgeving t.a.v. REB en BSB. (Bio)olieketel alternatief?

Buffers. Alleen toepasbaar voor warm water. Ontkoppelen elektriciteits-en warmtevraag. Geeft optimalisatiemogelijkheden E, G, W en milieu. Ondervangt kleine storingen en ondervangen korte pieken. Bodemopslag?

Transport en distributienet. Kwaliteit. Netverliezen. Benodigde elektriciteit. Vollooprisico. Nutsvoorziening of ondernemersrisico?

De afnemers. Onderscheid in: Het Niet Meer Dan Anders (NMDA) principe. Kleinverbruikers met en zonder tapwater. Grootverbruikers. Tuinders. Wel/niet gegarandeerde levering. Het Niet Meer Dan Anders (NMDA) principe.

De energie/milieubalans. Baseren op operationele resultaten. 2 opties: Baseren op prestatie t.o.v. voor ieder gelijke referenties voor E en W. Uitdrukken in verbruik/emissie per eenheid E/W, ranken en verschillen waarderen. De milieukosten in de prijs brengen. Internationale harmonisatie i.v.m. level playing field.

Milieukwaliteitsladder 40 50 60 70 80 90 100 20 warmte % h totaal positie tov gescheiden.xls Gescheiden opwekking WKK c = 10% c = 5% Ref. E-opwekking 56% Ref. W-opwekking 95% c = 15% c = 20% Besparing elktr. % W/K 0.25 0.67 1.50 4.00 8

COGEN Methodology Cogeneration Separate Production E + H Fuel H H ref = Reference Boiler Fuel Fuel CHP Part CO 2 CO 2 Reference CO 2 E powerplant Fuel E - Powerplant E- COGEN E = E CHP+E Grey CO or Fossil fuel free 2 electricity Condensing E Grey Fuel Part

Bestaande regulering. Bakstenen. REB vrijstelling. WKK afdrachtkorting. Investeringssubsidies. Convenanten. REB en BSB vrijstellingen. Geen relatie met energie/milieuprestatie.

Gewenste Regulering. Alle bestaande regulering afschaffen. Continuïteit en inzet WKK installaties reguleren. Financiële waardering milieuprestatie. Investeringsrisico netten borgen. Onafhankelijk deskundig toezicht op tarieven , contracten en prestaties.

Financiële balans. Van WKK installatie de verdrongen elektriciteit, schaaleffecten + specifieke kosten. Van hulpketels, buffers, netten en aansluitingen alle kosten. Opbrengsten op basis NMDA en milieuwinst.

Mogelijkheden en bedreigingen. Mogelijkheden: Energiebesparing,emissiereductie, proven technology, security of supply, comfort. Bedreigingen: Continuïteit warmtevraag(industrie), schaaleffecten, onbalansmarkt, gasprijzen t.o.v. elektriciteitsmarkt, onzekerheid regelgeving.

Conclusie Duurzaamheid versus korte termijn kapitalisme Korte termijn cash denken versus lange termijn? Willen we de milieuconsequenties in de prijs? Is energie- en milieubeleid mogelijk zonder regulering? Duurzaamheid versus korte termijn kapitalisme