Tussen werkelijkheid en droom de vernieuwde bibliotheekopleidingen in Vlaanderen Jan Van Hee Bibliotheekschool Gent Congres NVB 25 november 2004

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 2 BDI-opleidingen in Vlaanderen Niveau’s (BDI = Bibliotheken, Documentatie en Informatie) Hoger Technisch Secundair Onderwijs (TSO3) Graduaat (“Bachelor”) Universitair (Master) Bijscholingen

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 3 Onderwijsorganisatorisch Enkel in onderwijs voor sociale promotie Universitaire Masteropleiding : combineerbaar met werk Buitenbeen in Europa Voor- en nadelen

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 4 Initiatie in de BDI-kunde (TSO) Voorbereiden op het uitvoerende werk in bibliotheken, documentatiediensten en archieven Technische en publieksgerichte functies Groep Bibliotheekkunde (Antwerpen, Brugge, Brussel, Genk, Gent en Leuven) Groep Archiefkunde (Gent) 2 semesters (200 lestijden)

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 5 Graduaat Bibliotheekwezen en Documentaire Informatiekunde Praktijkgerichte opleiding Hoger uitvoerend werk Management Complexe informatievragen 4 Bibliotheekscholen : Antwerpen, Genk, Gent en Leuven 8 semesters (via leertraject) 2000 lestijden

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 6 (Inter-)Universitaire opleidingen Management Wetenschappelijk onderzoek Ontwikkeling producten en diensten Master Informatie- en Bibliotheekwetenschap (Universiteit Antwerpen) Master Archivistiek en hedendaags documentbeheer (VUB)

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 7 Bijscholingen Algemeen Bibliotheekschool Gent VVBAD Andere Openbare bibliotheken VCOB Provinciale steunpunten lokaal bibliotheekbeleid Provinciale bestuursscholen Lectuurbegeleidingsorganisaties Andere

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 8 Huidige toestand Initiatie in de BDI-kunde Graduaat Bibliotheekwezen en Documentaire Informatiekunde Master Informatie- en Bibliotheekwetenschap.

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 9 Gewenste situatie Master Informatie- en Bibliotheekwetenschap. Bachelor Bibliotheekwezen en Documentaire Informatiekunde Initiatie in de BDI-kunde

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 10 Hervormingen bibliotheekopleidingen Premissen Bibliotheeksector – Professionalisering – Informatisering – Commercialisering Beroepsprofielen SERV Onderwijs - Decreet op het volwassenenonderwijs - Flexibiliseringsdecreet - Modularisering - Bologna

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 11 Hervormingen bibliotheekopleidingen Actoren Bibliotheekopleidingen COCOBI VVBAD Inspectie Volwassenenonderwijs Inspectie Hoger onderwijs VLOR Departement Onderwijs SERV

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 12 Hervormingen bibliotheekopleidingen : Inititiatie BDI-kunde (1) 1995 : programmatieaanvraag vanuit de bibliotheekscholen 1997 : lessen Akte van Bekwaamheid (min. van Cultuur) worden niet meer ingericht 1997 : Initiatie BDI-kunde start in Gent 1998 : 6 scholen krijgen het fiat van de programmatiecommissie (VLOR) 1999 : Decreet op het Volwassenenonderwijs 2000 : Start Archiefkunde (enkel in Gent) 2001 : Decreet integraal lokaal cultuurbeleid

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 13 Hervormingen bibliotheekopleidingen : Inititiatie BDI-kunde (2) Uitgangspunten Opleiding binnen onderwijs Opentrekken naar alle bibliotheektypes Nadruk op technische en sociaal-agogische vaardigheden Aandachtspunten Doorstroming naar Graduaatsopleiding Aandacht voor de recente ontwikkelingen in de hele BDI- sector Wegvallen verplichting vakspecifieke opleiding (OB)

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 14 Hervormingen bibliotheekopleidingen : Inititiatie BDI-kunde (3) Initiatie Bibliotheek-, Documentatie- en Informatiekunde Module A Informatieverwerking 120 lestijden Module B Informatiebemiddeling 120 lestijden Leereenheid A1 (= B1) Historische en actuele ontwikkeling van de informatieverwerking 40 lestijden Leereenheid B1 (= A1 ) Historische en actuele ontwikkeling van de informatieverwerking 40 lestijden Leereenheid A2 Bibliotheektechnische vaardigheden en toepassingen 80 lestijden Leereenheid B2 De weg van de gebruiker naar de informatie 40 lestijden Leereenheid B3 Toegepaste bemiddelingstechnieken 40 lestijden Deelattest informatieverwerkingDeelattest informatiebemiddeling Getuigschrift Initiatie Bibliotheek-, Documentatie- en Informatiekunde

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 15 Hervormingen bibliotheekopleidingen Graduaat BDI (1) Jaren ’40 : Bibliotheekopleidingen Antwerpen en Brussel (later Leuven) 1983 : Start graduaatsopleidingen (Brugge, Gent en Genk) en IBW 1990 : denkgroep hervorming bibliotheekopleiding Gent 1999 : Gent start 4-jarige opleiding 1999 : Decreet op het Volwassenenonderwijs 2001 : decreet integraal lokaal cultuurbeleid 2001 : concepttekst modularisering COCOBI 2003 : Antwerpen, Genk en Gent starten Modulaire opleiding

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 16 Hervormingen bibliotheekopleidingen Graduaat BDI (2) Uitgangspunten (inhoud) Meer ICT Meer management en sociaal-agogische vaardigheden Meer beroepspraktijk Uitgangspunten (modulair) Flexibeler Modules van 40,60 of 80 uur Geen volgorde (wel leertraject mogelijk) Semesters Geen tweede zit Wel of niet diplomagericht

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 18 Hervormingen bibliotheekopleidingen Graduaat BDI (3) Aandachtspunten Evenwicht tussen “tradionele sector” en “emerging markets” Relatie bibliotheekopleidingen onderling Relatie Hogescholen Wegvallen verplichting vakspecifieke opleiding (OB) in het decreet

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 19 Hervormingen bibliotheekopleidingen Problemen volwassenenonderwijs Volwassenenonderwijs Vergeten en ondergewaardeerd Beperkte middelen Bologna-akkoord en de BaMa-structuur

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 20 Besluit Over accreditaties en associaties … Naar een geïntegreerde bibliotheekopleidingen-structuur ??? Samenwerking tussen Noord en Zuid ???

Bibliotheekschool Gent - Jan Van Hee 21 Nog vragen ?