Welkom – Bienvenue

18/09/2014 p.2 Rules of the house How healthy is the belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.3 Rules of the house How healthy is the belgian healthcare system ?

Itinera Institute Conférence de Presse - Persconferentie

18/09/2014 p.5 Itinera Institute conférence de presse - programme L’Itinera Institute – une brève introduction Le projet global “Des soins de santé en pleine santé pour l’avenir” Le départ: Rapport “Quel est l’état de santé du système des soins de santé en Belgique?” –Introduction –Partie I – Le contexte –Partie II – Les points forts –Partie III – Les dangers Questions How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.6 L’Itinera Institute – une brève introduction “Think-tank” indépendant Centré sur des données objectives Long terme “ Identifier, promouvoir et développer des chemins de réformes vers une croissance économique et une protection sociale durables, pour la Belgique et ses régions. ” How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.7 Itinera Institute – Une brève introduction 9 thèmes: –Economie –Education & Innovation –Emploi –Energie & Environnement –Gouvernement & Fiscalité –Migration & Intégration –Pauvreté & Inégalité –Vieillissement & Pensions –Soins de Santé How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.8 Le projet “Des soins de santé en pleine santé pour l’avenir” Importance particulière accordée aux Soins de Santé Pourquoi? Nécessité d’un système de soins de santé dynamique  Défi: –Dynamique = qualitatif + accessible + efficace + équitable –Besoins croissants >< Possibilités budgétaires Comment? –Etudes ciblées –Approche scientifique + best practices sur le plan international –Une équipe de chercheurs de l’Itinera Institute lui est dédiée –Un Comité d’Accompagnement d’experts la conseille périodiquement Objectif? Des recommandations concrètes Le départ: analyse de l’état actuel du système des soins de santé en Belgique & des tendances structurelles How healthy is the Belgian healthcare system ?

Quel est l’état de santé du système des soins de santé en Belgique? Hoe gezond is de Belgische gezondheidszorg? Marc De Vos – François Daue

Introduction How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.11 Introduction Objectif –Systèmes de soins de santé sous pression  menace –Approche pro-active: Implication de tous les partenaires du secteur Regard sur la Belgique et l’extérieur –Réfléchir sur les lignes de forces essentielles + Bilan général du système  Mouvement de réflexion optimiste & réactif Trois questions essentielles: –Le contexte – Partie I –Les points de force – Partie II –Les dangers – Partie III How healthy is the Belgian healthcare system ?

De context

18/09/2014 p.13 De context – Deel I De gezondheid is een sleutelsector –Als werkgever: = 9,38% van de actieve bevolking –Als begrip: welzijn wordt steeds belangrijker –Als uitgave: België:10,3% BBP > OESO gemiddelde: 9% België: €2122 per inwoner > OESO gemiddelde: €1728 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.14 De context – Deel I How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.15 De context – Deel I Twee grote periodes 1.60’-80’ – De “golden twenties” van de gezondheidszorg: zorgeloze groei- jaren Maximalisatie van het aanbod Geen druk van beperkte middelen – 25 “budgettaire” jaren: toenemende begrotingsfixatie  3 grote hervormingsgolven: 1.De jaren ’80 - de ziekenhuis-jaren 2.De jaren ’90 - de ziekenfondsen en het RIZIV 3.De jaren ’00 - de farmaceutische nijverheid, de artsen en de uitbreiding van de dekking in de gezondheidszorg How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.16 De context – Deel I Nieuwe uitdagingen voor de XXIste eeuw –Evolutie van de levens- en consumptiegewoonte: Roken: gevolgen van 40% rokers in het verleden Obesitas: 1op 3 volwassen lijdt aan overgewicht –De toename van de chronische ziektes: Om het uur sterven in België 4 personen aan een hartaandoening Sterfte door kanker ligt in België 14% hoger dan in andere Europese landen! –Verlenging van de levensduur en de vooruitgang van nieuwe technologieën: How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 How healthy is the belgian healthcare system ? p.17

De sterke punten

18/09/2014 p.19 De sterke punten – Deel II De drie traditioneel sterke punten 1.De dekkingsgraad van de bevolking door de verplichte ziekteverzekering 2.De vrije keuze van de patiënt 3.De toegang tot het gezondheidsysteem België op eerste plaats in Europa voor toegang tot familiearts, specialist, kankertherapie, belangrijke niet acute ingrepen binnen de 90 dagen en nucleair magnetische resonantie binnen 7 dagen ( Health Consumer Powerhouse ) How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.20 De sterke punten – Deel II 3 bijkomende sterke punten 1.De globale dynamiek die het systeem teweegbrengt bv: zelfstandige statuut van de zorgverlener, de concurrentie, of de rivaliteit tussen ziekenfondsen 2.De basiskwaliteit van het onderwijs en van de beoefenaars 3.De professionalisering van het beleid bv: precieze functiestructuren en management How healthy is the Belgian healthcare system ?

Les dangers

18/09/2014 p.22 Les dangers – Partie III Notre système possède des atouts importants mais ceux-ci sont sérieusement menacés: tendances structurelles Cinq dangers essentiels : 1.Budget 2.Qualité 3.Ressources humaines 4.Prévention 5.Vision à moyen et long terme How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 Les dangers – Le budget Les 25 années de contrôle budgétaire ont échoué pour contrôler le budget p.23 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 Les dangers – Le budget Le financement repose de plus en plus sur la contribution privée Evolution en % de la part privée ( OCDE 2007 ) p.24 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 Les dangers – Le budget Les normes de croissance actuelles augmentent le coût du vieillissement pour les générations futures Le budget sera largement insuffisant dans le futur malgré des ponctions de plus en plus grandes dans le portefeuille des ménages La fixation budgétaire seule est insuffisante pour le pour le futur de notre système de soins de santé La fixation budgétaire est à la fois insuffisante, intenable et dangereuse pour le futur p.25 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 De gevaren – Kwaliteit De kwalitatieve doelstelling wordt onvoldoende benadrukt in het gezondheidszorgbeleid Geen globaal aanpak om de kwaliteit van onze gezondheidszorg te waarborgen –De internationale statistieken in verband met kwaliteit zijn zeldzaam –Maar bestaande internationale vergelijkingen zijn niet gunstig voor Belgie –Studie Health Consumer Powerhouse “België zich onderscheidt door zijn toegankelijkheid, maar weinig overtuigende kwalitatieve resultaten boekt“ –Tiende plaats alleen in het algemeen klassement p.26 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 De gevaren – Kwaliteit –Resultaten bevestigd door de studie die het Fraser Institute uit Canada op basis van WHO statistieken gerealiseerd heeft Col 1 = 18 = levensverwachting zonder handicaps Col 2 = 15 = Kindersterfte Col 3 = 17 = Perinatale sterfte positie Col 6 = 18 = Mortaliteit borstkanker Col 7 = 20 = Mortaliteit karteldarm/endeldarmkanker p.27 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 De gevaren – Kwaliteit –Ziekenhuizen infecties zijn nog zo’n voorbeeld : gevallen per jaar Tussen 2500 en 3000 doden euros voor extra ziektedagen –Het probleem is geen specificiteit van ons land –Wij hebben inspanningen gedaan ( platform over ziekenhuishygiëne, financiering van het kader...) maar men heeft de inspanningen overgelaten aan het vrije individuele initiatief en er bestaat geen enkele vorm van sanctionering of van regulering. –Goede voorbeelden in Frankrijk : nationale agentschap - kwaliteitsplan op nationale niveau – scoretabellen - classificatie p.28 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 De gevaren – Kwaliteit Kwaliteit moet een belangrijker plaats hebben in het Belgische gezondheidszorgbeleid –Door de budgettaire nadruk gaat de beleidsaandacht alleen naar kwantiteit en toegankelijkheid van het aanbod –België waarborgt de keuzevrijheid van de patiënt en de concurrentie tussen de zorgverleners … en dat is zeer goed –Maar de patiënt vandaag heeft te weinig middelen om kwaliteit te evalueren –België doet te weinig om de keuzes van de patiënt geïnformeerd te doen verlopen en kwaliteit te verborgen Accreditatie en andere innovatieve oplossingen zijn dringend ! p.29 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 De gevaren – Aanbod Een ernstig tekort aan artsen voor de toekomst –De quota zijn contraproductief en zullen in de toekomst leiden tot tekorten op het gebied van menselijke middelen –Alle recente studies bevestigen deze thesis Prof.Alain De Wever ( ULB ) – 2005 Sesa – 2006 Kennis Centrum of Excellence Geen grote tekort te vrezen voor de verpleegkundige maar … –Het beroep aantrekkelijker te maken –Bijvoorbeeld door de taken uit te breiden of het profiel te verbreden p.30 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 De gevaren – Aanbod Een dreigend tekort aan verzorgenden –HIVA –op korte als op middellange termijn (2020) en zowel in Vlaanderen als in Wallonië een tekort aan verzorgende, maar in Wallonië is het tekort groter en verontrustender Het huidige verticale model is niet meer aangepast –Klassieke verticale indeling : ziekenhuizen specialisten, generalisten is niet voldoende ! –De toekomst vraagt om een horizontale organisatie die de verschillende niveaus in een geïntegreerde aanpak combineer p.31 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 De gevaren – Preventie p.32 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 De gevaren – Preventie Budget veel te laag – 0,1 % BBP versus 10 % voor curatieve zorgen –De stimulansen om te investeren in de preventieve dimensie zijn quasi onbestaande –Goede initiatieven op regionaal of nationaal niveau –Deze initiatieven zijn echter te specifiek om een structureel probleem op te lossen. – Preventie moet op structurele wijze versterkt worden ! p.33 How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.34 Les dangers – Vision Absence de vision à moyen et long terme –Les politiques sont centrées sur des préoccupations de court terme –De bons exemples récents (Plan contre le cancer) mais absence de systématisation et de plan global –Pas de cadre institutionnel pour lier les affectations budgétaires à une vision de long terme de Santé Publique –L’organisation des soins de Santé en Belgique manque d’une plate- forme de réflexion sur la Santé et la politique de Santé à long terme. Cette réflexion est indispensable pour répondre aux défis du 21ième siècle How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.35 Conclusion Notre système possède des atouts importants mais ceux-ci sont sérieusement menacés ! ll est essentiel d’entreprendre des réformes et de se donner de nouvelles priorités ! 1.Depuis 25 ans, politiques centrées exclusivement sur la dimension budgétaire: insuffisante, intenable & dangereuse 2.L’objectif qualité est insuffisamment affirmé 3.L’offre doit évoluer 4.La prévention des maladies est sous-développée 5.Il manque une vision à moyen et long terme Le statu quo = stratégie d ’échec How healthy is the Belgian healthcare system ?

18/09/2014 p.36 Conclusion Après le « Pourquoi entreprendre des réformes … ? » Comment entreprendre des réformes … solutions et conditions de succès ! How healthy is the Belgian healthcare system ?