Aanpak van lees- en spellingproblemen in de school Anna M. T. Bosman KU Nijmegen Congres “Leven met dyslexie” 18 juni 2003 a.bosman@ped.kun.nl

In deze lezing zal aan bod komen Wat belangrijk is in een leesbehandeling in een spellingbehandeling Onbewezen stelling: lees- en spelling-problemen in Groep 3 dienen zonder uitstel en onmiddellijk te worden aangepakt a.bosman@ped.kun.nl

Onderzoek naar de effectiviteit van een leesbehandeling is schaars bewijst dat bijna elk type behandeling werkt is vaak lastig te interpreteren, omdat veel aspecten tegelijk geïmplementeerd zijn een relevante controlegroep ontbreekt generalisatie vaak niet mogelijk is effect op langer termijn niet duidelijk is a.bosman@ped.kun.nl

De meeste leesbehandelingen vinden eens per week plaats worden uitgevoerd door professionals worden gegeven als kinderen meer dan een jaar achterlopen lijken systematisch zijn gebaseerd op de gedachte dat lezen fundamenteel fonologisch gemedieerd is a.bosman@ped.kun.nl

zijn effectiever bij leerlingen met een kleinere achterstand hebben meer effect op het lezen van tekst dan het lezen van losse woorden slagen er niet in om de achterstand van een leerling volledig weg te werken zijn effectiever bij leerlingen met een kleinere achterstand zijn effectiever bij kinderen zonder bijkomende problemen a.bosman@ped.kun.nl

Torgesen et al. (2001) 60 leerlingen met leesproblemen gemiddeld 10 jaar woord lezen was 1.5 SD onder het gemiddelde fonologische vaardigheid onder minimum verbale intelligentie > 75 (Gemiddeld: 93) 8 weken, dagelijkse interventie van 2 uur 8 weken follow-up begeleiding in de klas professionele behandelaars a.bosman@ped.kun.nl

Torgesen et al. (2001) twee zeer systematische behandelingen ADD: auditory discrimination in depth EP: embedded phonics metingen: voor, direct erna, 1 en 2 jaar later lezen werd beoordeeld op: accuraatheid; kwam en bleef op niveau begrip; kwam en bleef op niveau snelheid; kwam niet op niveau a.bosman@ped.kun.nl

Torgesen et al. (2001)  a.bosman@ped.kun.nl

Aspecten die een leestraining effectief lijken te maken intensief (twee maal 1 uur per dag) elke dag één-op-één ervaren behandelaar systematisch en afgestemd op het niveau veel herhaling (overlearning) (veel positieve feedback) a.bosman@ped.kun.nl

Onderzoek naar de effectiviteit van een spellingbehandeling is zeer schaars bewijst dat lang niet elk type behandeling werkt is redelijk goed te interpreteren, omdat gering aantal aspecten geïmplementeerd is een relevante controlegroep aanwezig is effect op langer termijn soms duidelijk is a.bosman@ped.kun.nl

Woorden met ambigue foneem-grafeem relaties Paleis Stouterd Kachel Rondje Vuilnis Modder Schildpad Miauwen Nagel Bloot Pantoffel “Hengel” van Leerdam, Bosman, & Van Orden (1998) a.bosman@ped.kun.nl

Percentage correct na 3x oefenen a.bosman@ped.kun.nl

Woorden met inconsistente foneem-grafeem relaties asperge bungalow champignon douane giraffe jeans jungle jus kangoeroe kievit (kieviet, sinds 1998) milieu niveau onmiddellijk passagier populair station Schiffelers, Bosman & van Hell, 2002 a.bosman@ped.kun.nl

Percentage correct na 3x oefenen a.bosman@ped.kun.nl

Een goede spellingmethode is afgestemd op de leerling leerlingen met aandachtsproblemen vragen een andere aanpak dan leerlingen zonder leerlingen met spellingproblemen hebben meer oefening nodig dan leerlingen zonder is afgestemd op het spellingprobleem woorden met ambigue foneem-grafeem relaties vragen om een andere instructie dan woorden met inconsistente foneem-grafeem relaties a.bosman@ped.kun.nl

Aspecten die een spellingtraining effectief lijken te maken staat dicht bij de vaardigheid zelf wordt uit het hoofd geoefend heeft een motorische component betreft het hele woord bevat directe feedback a.bosman@ped.kun.nl

Lees- en spellingachterstand is zelden het gevolg van speelsheid kan niet vroeg genoeg aangepakt worden de behandeling ervan moet “voor alles gaan” ‘Een persoonlijk verhaal’ a.bosman@ped.kun.nl

Oproep tot deelname onderzoek om te bewijzen dat vrijwel alle lees- en spellingproblemen voorkomen kunnen worden als we vanaf de eerste lesdag weigeren te accepteren dat een kind achterloopt. Nodig: leerkrachten die wel in deze stelling geloven leerkrachten die niet in deze stelling geloven Aanmelding: a.bosman@ped.kun.nl a.bosman@ped.kun.nl

Dank voor uw aandacht a.bosman@ped.kun.nl