Metamorfoze nationaal programma voor de conservering van bibliotheekmateriaal informatieve bijeenkomst Commissie Bibliotheken, Raad voor Cultuur KB 15 juli 2003

Speerpunten KB beleid ( )  Behoud en beschikbaarstelling van papieren en elektronische (born-digital) informatie  Digitalisering en beschikbaarstelling van erfgoedcollecties  Ontwikkelen van de Boulevard v/h actuele verleden

Speerpunten ( en verder)  Conservering papier = Metamorfoze  Behoud digitale informatie - digitale duurzaamheid = e-depot (en PATCH)  Digitalisering & beschikbaarstelling cultureel erfgoed = Geheugen van Nederland

pre-Metamorfoze: CNC  Coördinatiepunt Nationaal Conserveringsbeleid  Samenwerking KB - RAD  Bewustmaking / informatieverspreiding  Onderzoek (schade-inventarisatie, ontzuring)  Verschillen in financiering, taak, uitvoering, materiaal,..> i/d koelkast

pre-Metamorfoze: vooronderzoek  Papier uit de 19e en 20e eeuw vergaat  23% van het bezit in bibliotheken is bros of zwak  In Nederland: boeken, tijdschriften, kranten, handschriftelijk materiaal in bibliotheken  Selectiescenario KB (1996): 2% daarvan is van wetenschappelijk en cultureel belang: dus behouden !

pre-Metamorfoze: scenario KB  Behoud van 2% van bibliotheekbezit:  In Nederland uitgegeven/ geschreven tussen  In bewaarinstellingen  boeken  krantentitels ( meter)  tijdschriftjaargangen  500 collecties handschriften e.a. (literaire, cultuurhistorische en internationaal waardevolle collecties)

Metamorfoze: rol KB = coördinatie  Nationaal programma voor de conservering van bibliotheekmateriaal (1997-’00, ‘01-’04)  consultancy  projectrondes (met Commissie Drenth)  projectbegeleiding  kwaliteitscontrole  informatieverzorging  rapportages, verantwoording  verfilmingsfaciliteiten (tot 2002)

Metamorfoze: methoden  Microverfilming  betrouwbaar, simpel, duurzaam, rel. betaalbaar (€ 75), gebruiksonvriendelijk  Ontzuring  voorselectie, ‘slechts’ vervalvertragend, gebruikersvoorkeur, rel. betaalbaar (€ 50)  Digitalisering  rel. kostbaar (€ 150), arbeidsintensief, veel toegevoegde waarde, (nog) niet duurzaam

Metamorfoze: aanpak  Collecties: projectvoorstellen van instellingen (op basis van bestaande invent.), lokale projecten, 30% eigen bijdrage  Boeken: bezit 3 bibliotheken (UBA, KB, UBU = dekking 70+% ), lok. proj., 0-30% eigen bijdr.  Tijdschriften: langlopende publiekstijdschriften, centraal project  Kranten: landelijke dagbladen, centraal project

Metamorfoze1(1997-’00): wie betaalt? Totaal M€ 10,6

Metamorfoze2(2000-’04): wie betaalt? Totaal: M€ 12,3

Metamorfoze: hoe ver zijn we?  Wat bereikt in 2004 (van die 2%)?  boeken ( = 16 % van alle titels)  300 m kranten (100 titels = 14%)  1750 jaargangen tijdschr. (35 titels = 7 %)  200 collecties ( = 46 %)  Uitvoering door > 60 instellingen  Bewustwording & kennisverspreiding  Unieke infrastructuur opgebouwd: 11 fte inzet KB voor centrale voorziening

Metamorfoze: evaluaties  Commissie Ketelaar (rapport 2000):  pleit voor versnelling: fondsvorming  smallere focus: boeken i.p.v. collecties  inventarisatie arch. t.b.v. collecties-traject  Raad voor Cultuur (oktober 2000):  onderschrijft versnelling  maar voorkeur brede focus  prioriteit geven aan unica  Beoordelingscommissie Drenth (2003)

Metamorfoze: 2005 e.v.  Welke inspanning is na 2004 nodig?  Structurele financiering (M€ 4,5 per jaar)  Doorlooptijd 20 jaar  Voorkeursscenario KB:  centrale coördinatie boeken ( en )  idem vervolg tijdschriften en kranten-traject  beperkte aandacht, maar vervolg collecties  koppeling digitalisering + verfilming

Metamorfoze: knelpunten  tempo: doorlooptijd in relatie tot financiering  (conserverings)beleid bij instellingen  imago conservering  beschikbaarheid duurzame digitale opslag  eigen bijdrage (bij grotere projecten)  absorptie- c.q. organisatievermogen van instellingen

Vragen?