Basisstof 8: Seksueel overdraagbare aandoeningen Thema 6: Voorplanting Basisstof 8: Seksueel overdraagbare aandoeningen

Seksueel Overdraagbare Aandoeningen Geslachtsziekten of SOA’s Ziekten die je alleen kunt krijgen via intiem lichamelijk contact met een besmette persoon. Hoeft niet alleen door geslachtsgemeenschap te komen: - contact tussen geslachtsorganen, mond of anus - ook overdraagbaar via bloed

Komt vaker voor dan je denkt… Jaarlijks in Nederland zo’n 100000 nieuwe besmettingen.

Chlamydia De meest voorkomende soa in Nederland Door een bacterie Ziekteverschijnselen: - vaak niets van te merken - soms (waterige) afscheiding uit urinebuis of vagina - soms pijn bij plassen - soms bloedverlies uit de vagina Onbehandeld kan het leiden tot onvruchtbaarheid. Genezing door antibiotica.

Genitale wratten Wratten op de geslachtsdelen en/of rondom de anus Veroorzaakt door het HPV virus HPV virus kan ook baarmoederhalskanker veroorzaken. Wratjes kunnen na behandeling terugkomen.

Herpes genitalis Wordt veroorzaakt door een Herpes virus. Ziekteverschijnselen: - Jeuk en een geïrriteerd, branderig of pijnlijk gevoel - Rode plekjes op de huid of slijmvliezen - Blaasjes of zweertjes op of rond de penis of vagina - Blaasjes of zweertjes op moeilijk zichtbare plekken zoals op de baarmoedermond of rond de anus - Pijn bij het plassen. Geen behandeling - De blaasjes drogen in en vormen een korstje - Je draagt het virus altijd bij je. - Ze kunnen terugkomen als je weerstand laag is.

Gonorroe “Druiper” Wordt veroorzaakt door een bacterie. Heel besmettelijk. Ziekteverschijnselen: - Vrouwen merken vaak niets. - Mannen groengele afscheiding. - Pijn of een branderig gevoel bij het plassen. Zonder behandeling kunnen de gevolgen ernstig zijn. - De infectie kan verder het lichaam in gaan - Vrouwen kunnen een eileideronsteking krijgen - Mannen kunnen een bijbalonsteking krijgen - Zwangere vrouwen kunnen de infectie overbrengen op hun baby

Hepatitis B Wordt veroorzaakt door een virus. Veroorzaakt een leverontsteking. Ziekteverschijnselen: De meeste mensen hebben geen klachten Vermoeidheid, (lichte) koorts, lusteloosheid, misselijkheid Spier- en gewrichtspijn, gewrichtsontstekingen Huidafwijkingen Pijn in de onderbuik Geelzucht: geel oogwit, gele huid, donkere (theekleurige) urine, soms ontkleurde ontlasting Zonder behandeling kan er blijvende schade aan de lever of leverkanker optreden Wordt ook overgedragen via bijv. vieze injectienaalden, gedeelde scheermesjes of tandenborstels.

Syfilis Wordt veroorzaakt door een bacterie. Ziekteverschijnselen: - Zweertjes of wratjes in of op de geslachtsdelen, anus of mond - Vlekjes op de huid over het hele lichaam, vooral op de handpalmen en voetzolen - Opgezette lymfeklieren - Griep, hoofdpijn, keelpijn, vermoeidheid - Haaruitval, kale plekken op de hoofdhuid - Oogklachten, oogbolontsteking, gezichtsverlies - Na jaren: beschadigingen aan het hart, hersenen, ruggenmerg en botten

AIDS De meeste bekende SOA Wordt veroorzaakt door het HIV virus Tast het afweersysteem aan. Hierdoor wordt hij/zij vatbaar voor allerlei infecties. Geen specifieke ziekteverschijnselen. Besmetting via bloed, sperma, vaginaal vocht, voorvocht of moedermelk. - Niet door niezen, zoenen, wc-bril, enz. Seropositief: besmet met het aidsvirus, maar nog niet ziek. Behandeling: aidsremmers. - Ziekte kan worden vertraagd, maar niet genezen.

Voorkomen Niet alle soa’s hebben duidelijke verschijnselen - Soms merk je het niet, of te laat. - Jij of je partner kunnen besmet zijn zonder het te weten. - Hoe weet je zeker of jouw partner te vertrouwen is? Vrij altijd veilig Vaste relatie? Laat je allebei testen voordat je het condoom wegdoet. Testen: - Anoniem: thuistest of bij GGD - Huisarts