Stichting Amstelveens Sportbedrijf Groep 6 on the move Voorstellen: Saskia van der Meer - Amstelveens Sportbedrijf Sylvia Roskam - GGD Amstelland - de Meerlanden Project ter preventie van overgewicht voor leerlingen van groep 6.

Groep 6 on the move Regio: Amstelland en de Meerlanden Projectleiders: GGD Amstelland - de Meerlanden - Sylvia Roskam (Gezondheidsbevordering & Preventie) Stichting Amstelveens Sportbedrijf - Saskia van der Meer Het project Groep 6 on the move loopt dit jaar op twee pilotscholen, een in Amstelveen en een in Hoofddorp. Later gaan we hier dieper op in. De Projectleiders zijn Sylvia Roskam (GGD Amstelland – de Meerlanden) en Saskia van der Meer (Stichting Amstelveens Sportbedrijf).

Groep 6 on the move Wat is het? Een van de 11 pilots van het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) Projectbegeleiding door: NISB Sportservice Noord Holland Community Based Intervention (CBI) doelgroep bepaalt belangrijk deel van het project Het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen heeft 11 pilot projecten in Nederland die gericht zijn op bewegingsstimulering. Deze pilotprojecten zijn gericht op verschillende doelgroepen, zoals kinderen op een asielzoekerscentrum, gehandicapte volwassenen, gehandicapte kinderen, ouderen en nog andere doelgroepen. Groep 6 on the move is een van die pilotprojecten. Gezonde voeding speelt bij dit project ook een belangrijke rol. Zoals eerder gezegd wordt het project begeleid door de Stichting Amstelveens Sportbedrijf en GGD AM. De landelijke begeleiding van de pilot gebeurt door het NISB en Sportservice Noord Holland. De methode die in alle 11 pilot projecten van het NISB centraal staat is de ‘Community Based Intervention’. Dit houdt in dat de doelgroep het project in grote mate bepaalt. De doelgroep kan activiteiten bepalen die in het project moeten worden uitgevoerd en deze organiseren (evt. onder begeleiding). Dit is meteen ook de uitdaging in het project om voldoende ruimte aan de doelgroep te geven om activiteiten te bepalen en uit te voeren. Doordat de doelgroep een belangrijk deel van het project zelf invult, wordt het project beter gedragen door de doelgroep.

Groep 6 on the move Doelgroep Leerlingen groep 6 Het Palet - Amstelveen / leerlingen groep 6/7 De Wegwijzer Hoofddorp Ouders leerlingen groep 6 Het Palet - Amstelveen / leerlingen groep 6/7 De Wegwijzer Hoofddorp Intermediaire doelgroep: Leerkrachten Groep 6 on the move wordt op twee scholen uitgevoerd, namelijk op: Het Palet in Amstelveen (september 2003 - juli 2004) De Wegwijzer in Hoofddorp (januari 2004 - december 2004). Op het Palet is het project gericht op de leerlingen van groep 6 en hun ouders. Op de Wegwijzer is er een combinatieklas groep 6/7. We hebben hier gekozen om het project voor de hele groep 6/7 en hun ouders uit te voeren. Daarnaast vormen de leerkrachten van de klassen een belangrijke intermediaire doelgroep. Zij moeten het project dragen en enthousiasme hiervoor op de leerlingen overbrengen.

Groep 6 on the move Thema Voeding en Beweging doelstellingen: bewustwording van wat gezonde voeding is bij leerlingen en ouders bewustwording van gezonde van bewegen bij leerlingen en ouders toename aantal leerlingen dat voldoet aan Nederlandse Norm Gezond Bewegen actieve deelname van ouders en leerlingen aan het project Doordat leerlingen en hun ouders zich bewust zijn van gezonde voeding, verwachten wij dat zij hier ook meer aandacht aan besteden en gezonder zullen gaan eten. Doordat leerlingen en ouders zich bewustworden van het gezonde van bewegen verwachten wij dat zij meer gaan bewegen. In een eerder onderzoek bleek ook dat deze bewustwording werkelijk het genoemde effect had. Lang niet alle leerlingen voldoen aan de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. Doordat zij zich bewust worden van het gezonde, maar ook van het leuke van bewegen verwachten wij dat er meer leerlingen gaan voldoen aan deze norm. Ouders en leerlingen dienen actief deel te nemen aan het project om het te kunnen doen slagen. Leerlingen zijn vrij gemakkelijk te bereiken via de klas en nemen ook gemakkelijk deel aan het project. Ouders zijn echter een stuk moeilijker te bereiken. (hierover later meer)

Groep 6 on the move pilots Het Palet Noord - Amstelveen Groep 6 (27 leerlingen) Vakleerkracht gym Naschoolse opvang (bij school) Gymzaal 10 min. Loopafstand Schoolplein De Wegwijzer - Hoofddorp Groep 6/7 (20 leerlingen) Bewegingsconsulent (geen vakkracht) Geen naschoolse opvang Gymzaal < 5 min. Loopafstand Schoolplein + grasveld bij school De omstandigheden op beide pilotscholen verschilt in een aantal opzichten. Juist daarom is het interessant om op deze twee scholen het project uit te voeren.

Groep 6 on the move Stuurgroep Het Palet Noord - Amstelveen Stuurgroep - groepsleerkracht - intern begeleider - vakleerkracht gym - coördinator naschoolse opvang - klasse-ouder - ouder - medewerker Sportbedrijf (projectl.) - functionaris GB&P GGD (projectl.) De Wegwijzer - Hoofddorp Stuurgroep - groepsleerkrachten - internbegeleider - bewegingsconsulent (SBD) - klasse-ouder - medewerker sportservice - functionaris GB&P GGD (projectl.) Voor beide pilots zijn stuurgroepen ingesteld van betrokkenen die het project begeleiden en sturen. De samenstelling van de stuurgroep verschilt per pilot. Dit heeft te maken met verschillende omstandigheden op beide scholen. Bij de Wegwijzer kan er geen vakleerkracht gym deelnemen aan de stuurgroep omdat er daar geen een is. Er is op deze school wel een bewegingsconsulent die een belangrijke inbreng in de stuurgroep heeft. Op de Wegwijzer is er geen naschoolse opvang. Kinderen van groep 6/7 gaan hier helemaal niet naar toe. Het is dus niet zinvol om de naschoolse opvang te betrekken bij de stuurgroep. Bij het Palet Noord wordt het project begeleid door de Stichting Amstelveens Sportbedrijf en de GGD AM. In Hoofddorp is deze instantie er niet, hier is sportservice het aanspreekpunt op sportgebied. Vandaar dat deze instantie aan de stuurgroep van de Wegwijzer deelneemt.

Groep 6 on the move Communicatie naar ouders Presentatie ouderavond / informatiebrief (rapportbespreking) Inventarisatie ondersteuning ouders Nieuwsbrief Brieven Leerkracht(en) Gericht vragen Focusgroepinterview Ouders worden regelmatig en op verschillende wijzen geïnformeerd over het project. De manier waarop is aan de school aangepast. Op Het Palet hebben we op de ouderavond een presentatie gehouden. Van de Wegwijzer hoorden we echter dat de ouderavonden bijzonder slecht bezocht worden. In overleg met de leerkrachten heb ik besloten om informatiebrieven tijdens de rapportbespreking mee te geven. De leerkrachten gaven daarbij een uitleg over het project. Ouders worden middels brieven geïnformeerd over activiteiten. Op het Palet is er een speciale nieuwsbrief van ‘groep 6 on the move’. De Wegwijzer heeft ervoor gekozen om deze informatie te integreren in de eigen nieuwsbrief van de school. Alleen toen het project net gestart was is er een nieuwsbrief van het project naar de ouders gegaan. Verder krijgen ouders via de groepsleerkrachten informatie en worden zij gericht gevraagd om deel te nemen aan bepaalde activiteiten. (koken, meehelpen bij sportochtend, etc.) De bedoeling was om op beide scholen focusgroepinterviews met de ouders te houden. Op het Palet had zich echter maar een ouder hiervoor aangemeld. Op de Wegwijzer hebben uiteindelijk 4 moeders deelgenomen aan het groepsgesprek. De bedoeling was dat dit veel infromatie voor het project zou opleveren en dat we zo beter aan de wensen van de ouders tegemoet kunnen komen en dat ouders meer bij het project betrokken zouden zijn. Dit hebben we redelijk behaald met het gesprek op De Wegwijzer in Hoofddorp. (zie conclusies + opmerkingen focusgroepinterview De Wegwijzer)

Groep 6 on the move Activiteiten Het Palet Noord - Amstelveen Lessen (bewegen + voeding) Naschoolse Activiteit (bewegen) American Party (gezonde voeding) Kidsfeest on the move (bewustwording, kennismaken bewegen ouders + kinderen) Speurtocht (actieve leefstijl kinderen) (eind mei) De Wegwijzer - Hoofddorp Lessen (bewegen, conditie + voeding) Gastles diëtist / sporter Sportochtend + lunch (bewegen + voeding ouders + kinderen) Lunch (bewustwording ouders + kinderen) (eind juni) Activiteiten die in het kader van het project worden uitgevoerd verschillen per school. De eerste lessen in het kader van het project komen overeen (inventarisatie bewegen en sporten, info + quiz over voeding). Vanwege de methode van het project, waarbij invloed van de doelgroep zelf belangrijk is, is het onmogelijk dat het project op beide scholen op dezelfde wijze wordt uitgevoerd. De invloed van de stuurgroep is ook belangrijk. De deelnemers hieraan bepalen ook een belangrijk deel van de invulling van het project. Zo zijn we gekomen tot deze verschillende activiteiten die ik voor het overzicht per school heb aangegeven.

Groep 6 on the move Pluspunten Het Palet Noord - Amstelveen 2 ouders in stuurgroep enthousiasme stuurgroep enthousiasme leerkracht (ook vaklk) bijna alle ouders aanwezig bij beide activiteiten NSA (vanuit stuurgroep door ouders + naschoolse opvang) activiteiten succesvol verlopen De Wegwijzer - Hoofddorp 1 ouder in stuurgroep enthousiasme stuurgroep enthousiasme leerkrachten een kwart van de formulieren retour voor evt. deelname/ondersteuning voldoende aanmeldingen om focusgroep te houden Hier hebben we de belangrijkste pluspunten die we bij de pilots waarnemen op een rijtje gezet. Bij Het Palet Noord staan meer pluspunten dan bij De Wegwijzer. Dit duidt er niet per definitie op dat het project op deze school beter loopt. Het heeft er vooral mee te maken dat de pilot in september vorig jaar is gestart en nu bijna ten einde loopt. De meeste activiteiten in het kader van deze pilot zijn afgerond. In Hoofddorp is echter in januari dit jaar pas gestart met het project. Er wordt echter met veel enthousiasme aan het project deelgenomen. Activiteiten worden ook enthousiast uitgevoerd. Maar……...

Groep 6 on the move Knelpunt Ouderparticipatie: Ouders moeilijk te bereiken Ouders moeilijk te motiveren tot deelname (tijdgebrek?) Ouders moeilijk tot ondersteunen / mede ontwikkelen project te bewegen Er is een belangrijk knelpunt dat op beide scholen naar voren komt: Het is moeilijk om ouders te bereiken en te motiveren tot deelname. Vooral ouders die het project willen ondersteunen en mede ontwikkelen zijn moeilijk te vinden. In Amstelveen waren er wel twee ouders die deelnamen aan de stuurgroep, maar de rest van de ouders waren moeilijk te motiveren tot actieve deelname aan het project (v.b. naschools sporten moeilijk om begeleiding van ouders voor te krijgen). Die twee ouders waren echter op allerlei gebied actief en moesten na enige tijd hun deelname aan de stuurgroep opzeggen wegens tijdgebrek. In Hoofddorp heb ik de klasseouder bereid gevonden om deel te nemen aan de stuurgroep. Zij is ook een heel actieve ouder. Andere ouders zijn moeilijk te bereiken. Dankzij de klassemoeder zijn er voldoende deelnemers gevonden voor het focusgroepinterview. Bij de lunch die aansluitend aan de sportochtend in april werd georganiseerd waren slechts 4 moeders aanwezig. Het blijkt dus een heel lastig item om ouders te bereiken en helemaal om ze te stimuleren tot deelname.

Groep 6 on the move Randvoorwaarden ouderparticipatie Enthousiaste leerkrachten (ouders stimuleren) Regelmatige communicatie naar ouders Betrokken ouder die andere ouders stimuleert Activiteiten op passende momenten voor ouders Reële tijdsinvestering (niet overvragen) Actueel onderwerp dat ouders aanspreekt Zelf hebben we een aantal punten op een rijtje gezet die volgens ons randvoorwaarden zijn voor ouderparticipatie. Wij proberen hier met onze activiteiten zoveel mogelijk rekening mee te houden. Met nieuwsbrieven proberen we ouders regelmatig op de hoogte te houden. We zoeken contact met de klasseouder om die bij het project te betrekken. Bij voorkeur neemt de klasseouder deel aan de stuurgroep. Ouders vragen we bijvoorbeeld op welk tijdstip het beste een activiteit (focusgroep interview, American Party) uitgevoerd kan worden.

Groep 6 on the move Suggesties Hoe kunnen ouders gemotiveerd / gestimuleerd worden om inbreng te geven aan het project? ………………………… ………………………... Aan jullie willen we vragen welke ideeën jullie hebben om ouders te motiveren om actief deel te nemen aan het project.