Klimaatneutrale organisatie 2020 Gemeenten van de provincie Atnwerpen zetten in op klimaatbeleid

Inhoud Wat is het probleem? Waarom? Wat betekent de campagne? Hoe meedoen? Wie? Aanpak en timing

Is er een klimaatprobleem? Veroorzaakt uitstoot broeikasgassen: Vb. CO2, methaan en lachgas Meer neerslag Stijgende temperaturen Droogte Overstromingen Hittegolven Waterschaarste Problemen met: Gezondheid, Productiviteit, Infrastructuur, Landbouw, Energieopwekking, Toerisme Alles wat we doen: energieverbruik Transport Voeding Aankopen … Het probleem van de eeuw! Bij gemiddelde opwarming van 4°C baten adaptatiemaatregelen niet meer. Begin bij deze slide met de oranje bol. Het verhaal: Alles wat we doen (energieverbruik, transport, voeding, aankopen, …; ja echt alles; IPCC heeft dit als wetenschappelijk bewezen verklaard in 2007) veroorzaakt uitstoot van broeikasgassen. Ook in het verleden was dit zo, alleen is het nu duidelijk dat het evenwicht zoek is. Het aandeel van de mens in de uitstoot van CO2, methaan en lachgas is in de vorige en huidige eeuw explosief gestegen met als gevolg dat op aarde er gemiddeld meer neerslag valt, er gemiddeld stijgende temperaturen zijn en ook meer droogte. Dit leidt tot overstromingen, hittegolven en waterschaarste met grote gevolgen voor de gezondheid, de productiviteit, infrastructuur, landbouw, energieopwekking en toerisme. Zo zorgen overstromingen voor beschadigingen of verwoestingen van woningen, bedrijven en infrastructuur. Zijn hittegolven een gevaar voor de gezondheid, verminderen ze de productiviteit en beperken ze de functionaliteit van de infrastructuur. Door watergebrek zal competitie ontstaan voor water tussen heel veel verschillende sectoren zoals landbouw, energieopwekking en toerisme. Conclusie: dit heeft dus een impact op alles wat we doen, en zo is de cirkel van het probleem van de eeuw rond.

Is er een energieprobleem? Afhankelijkheid van energievoorziening van niet altijd even stabiele landen Rusland Midden-Oosten Eindigheid van fossiele bronnen Veiligheid/gezondheid Betaalbaarheid Impact op economie Impact op kansengroepen Impact ecologie/klimaat Bij punt: ons klimaatbeleid begint bij onszelf: -we beginnen bij onszelf om een stevige basis te creëren voor een beleid op lange termijn. -beleid op lange termijn heeft economische voordelen en creëert jobs dit is in juli 2012 bewezen in diverse Europese studies -In deze studies is o.a. aangetoond dat elke euro geïnvesteerd vanuit de overheid 1,4 euro waard is.

Waarom gemeentelijk? Klimaatverandering beperken tot leefbaar niveau KAN! Voorwaarde: Maatregelen in alle sectoren Maatregelen op alle beleidsniveaus Ons klimaatbeleid begint bij onszelf Lange termijn Al vanaf start economische voordelen Concensus: 17à19 jobs gecreëerd bij elk miljoen euro besteed aan energie efficiëntie (bij financiering door de overheid zal het cijfer meer evolueren richting 90 jobs/miljoen euro geïnvesteerd) (Bron: International Energy Agency: Spreading the net, The miltiple benefits of energy efficiency improvements) Kosten: investeringen voor een hoog-energie-efficiënte gebouw ligt slechts 1,5% hoger dan in een gebouw zonder hoge energie-efficiëntie (studie op 170 US gebouwen, bron UNEP towards a green economy). Bij punt: ons klimaatbeleid begint bij onszelf: -we beginnen bij onszelf om een stevige basis te creëren voor een beleid op lange termijn. -beleid op lange termijn heeft economische voordelen en creëert jobs dit is in juli 2012 bewezen in diverse Europese studies -De kost voor het plaatsen van of renoveren tot hoog-energie-efficiënte gebouwen ligt niet veel hoger als een totale kost benadering gebeurt. Daarenboven heeft elke euro geïnvesteerd in energie-efficiëntie vanuit de overheid impact op de werkgelegenheid in verschillende sectoren.

Overzicht voordelen per niveau Bron: International Energy Agency: Spreading the net, The miltiple benefits of energy efficiency improvements

Wat is “Klimaatneutrale organisatie 2020”? Alle gemeentelijke diensten beperken de broeikasgasuitstoot waarop ze impact hebben met hun eigen werking. Zo werken we samen aan een Klimaatneutrale Organisatie tegen 2020 en vormt de gemeente een voorbeeld voor haar inwoners, zodat deze zelf actie ondernemen. Campagne van de provincie Antwerpen Reeds 33 deelnemende gemeenten Klimaatneutrale Organisatie 2020 hier komt de voettekst

Klimaatneutrale Organisatie 2020 Doel Uitstoot CO2, N2O en CH4 naar NUL Max. reductie uitstoot! Inzetten op hernieuwbare energie Bronnen zuinig en efficiënt gebruiken Compensatie rest vanaf 2020! Klimaatverandering treft armste landen eerst Ondersteuning duurzame compensatieprojecten Voorbereiding EU Richtlijnen en Belgische wetgeving Gemeente vermindert eigen uitstoot Gemeente zet inwoners aan tot actie Ervaring is insteek voor ruimere projecten Klimaatneutrale Organisatie 2020

Campagne engagement gemeente Gemeente wordt klimaatneutrale organisatie tegen 2020 Via inventaris: broeikasgasuitstoot van eigen werking in kaart Op zoek naar efficiënte acties en deze uitvoeren Personeel voor uitvoering campagne voorzien (duurzaamheidsambtenaar) Communiceren over eigen acties via communicatieplatform: “vriend van”

Campagne engagement provincie Provincie Antwerpen deelt haar ervaring Technische ondersteuning Instapmogelijkheden grote projecten Kant en klare ondersteuningspakketten Inventaris, Participatief werken, Catalogus met projecten, Advies duurzaam bouwen, Sensibilisatie, Klimaatgroen, Budgetplanning en EU financiering, Samenwerkingsverbanden en samenaankopen, Hernieuwbare energie Voorziet communicatieplatform voor klimaatbeleid

Deelnemende gemeenten bij oproep campagne eind 2011 Legende Deelname aan campagne ‘Klimaatneutrale Organisatie 2020’ Eigen klimaatdoelstellingen / Samenwerking met provincie Essen Hoogstraten Baarle-Hertog Ravels Wuustwezel Kalmthout Merksplas Rijkevorsel Stabroek Brecht Arendonk Turnhout Kapellen Beerse Oud-Turnhout Brasschaat Malle Vosselaar Retie Schoten Zoersel Schilde Lille Kasterlee Dessel Wijnegem Zwijndrecht Antwerpen Vorselaar Mol Wommelgem Zandhoven Borsbeek Ranst Mortsel Grobbendonk Herentals Boechout Geel Olen Edegem Nijlen Balen Hemiksem Hove Herenthout Aartselaar Meerhout Lint Schelle Kontich Lier Berlaar Niel Westerlo Boom Duffel Bornem Rumst Heist-op-den-Berg Laakdal Hulshout Puurs Willebroek Sint-Katelijne-Waver Sint-Amands Putte Herselt Mechelen Bonheiden Klimaatneutrale Organisatie 2020

Waarom meedoen aan campagne? Beleid wordt deel van groot geheel EU, Vlaams, Provincie, buurgemeenten Ondersteuning vanuit provincie Samenwerking met andere gemeenten Ervaring bij verschillende diensten Weerklank bij inwoners Kapstok voor duurzame werking gemeente Enige beleidsdomein met potentieel om zichzelf terug te verdienen

Klimaatneutrale Organisatie 2020 Hoe meedoen? Inventarisatie : 2 jaarlijks in kaart brengen van uitstoot –opname van broeikasgassen voor eigen diensten Gebouwenverwarming, dienstverplaatsingen, woon-werkverkeer, elektriciteitsverbruik, openbare verlichting Samenwerking in gemeente voor Analyse : Wat en waar is de grootste uitstoot? Maatregelen: Nieuwe ketel, zonnepanelen, elektrische wagens, dienstfietsen,…. Compensatie vanaf 2020 Klimaatneutrale Organisatie 2020 hier komt de voettekst

Klimaatneutrale Organisatie 2020 Geïntegreerd beleid Doelstelling ambitieus Nu acties in beweging zetten Uitvoering ook na 2020! Opstap naar ruimere doelstellingen Samenwerking in de gemeente is de sleutel Er is nood aan samenwerking tussen verschillende diensten binnen de gemeenten om deze campagne te doen slagen. Klimaatneutrale Organisatie 2020 hier komt de voettekst

Klimaatneutrale Organisatie 2020 Financieel aspect Energieverbruik van eigen organisatie is onvermijdelijke kostenpost Groot potentieel voor structurele verlaging van deze kosten Nu reduceren en investeren, is straks kosten besparen Nu reduceren, nu innoveren = nu de economie aanzwengelen op duurzame manier. Kan het in tijden van besparingen? Op welke beleidsdomeinen kan een gemeente blijven inzetten? Onvermijdelijke kostenpost van de begroting is het energieverbruik. Klimaatbeleid is het enige beleidsdomein met een potentieel terugverdieneffect en met grote maatschappelijke impact. Klimaatneutrale Organisatie 2020 hier komt de voettekst

Wanneer zijn er besparingen? Maatregelen met terugverdientijd op korte termijn, praktijkvoorbeelden Provinciehuis: betere instelling verwarming en koeling, jaarlijkse besparing van 75.000 euro (68 000 l stookolie, 610 m³ water en 500 000 kWh) Plantijn Hogeschool: besparing van 27% op elektriciteitsverbruik en van 30% op gasverbruik jaarlijks na kleine investeringen en grondige opvolging Voorbeeld: drankautomaat met verlichting, zonder tijdsturing vervangen door drankautomaat zonder verlichting met tijdsturing 300€ minder verbruik / (automaat.jaar) Kans om grotere werken uit te voeren, maar tekort aan budgetten voor hele gebouw? Grote plaatje niet hypothekeren Maak studie van toekomst voor gebouw Zie het groots Neem maatregelen met korte terugverdientijd sowieso. Er is in elk groot gebouw een mogelijkheid om de kosten grondig te reduceren. Gemeenten die hierop inspelen voeren een beleid dat zichzelf terugverdient. Neem deze maatregelen en herinvesteer de winsten! Kans om grotere werken uit te voeren, maar tekort aan budgetten om het volledige gebouw aan te pakken? Zorg ervoor dat je het grote plaatje niet hypothekeert! (dus laat eerst een studie maken over waarnaartoe je wilt met je gebouwen en wees daar ambitieus genoeg! (zie het groots) Zo vermijd je dubbel werk en dubbele kosten. De kosten voor energieverbruik blijven stijgen. Op termijn zullen alle gebouwen gebaat zijn bij een hoge energie-efficiëntie. Klimaatneutrale Organisatie 2020 hier komt de voettekst

Klimaatneutrale Organisatie 2020 Subsidies? Deze campagne komt in aanmerking voor subsidies leefmilieu van de Vlaamse overheid De randvoorwaarden voor deze subsidies dienen nog verder gespecifieerd te worden Klimaatneutrale Organisatie 2020 hier komt de voettekst

Conclusie investeringen Doordacht investeren in reductie van de uitstoot is investeren in de toekomst. Hoe sneller de investering plaatsvindt, hoe meer ze opbrengt voor de gemeente. Samenwerking met alle diensten van de gemeenten is essentieel om realistisch verhaal aan college voor te bereiden. Klimaatneutrale Organisatie 2020

Klimaatneutrale Organisatie 2020 Campagne praktisch campagne loopt van 2012 tot 2020 intekenen mogelijk tot 1 juni 2013 via gemeenteraadsbeslissing en collegebesluit met volgende engagementen: Klimaatneutrale organisatie vanaf 2020 volgens methodiek provincie Via inventaris broeikasgasuitstoot in kaart Op zoek naar efficiëntste acties en deze uitvoeren Personeel voor uitvoering campagne voorzien (duurzaamheidsambtenaar) Middelen voorzien voor uitvoering acties Communiceren via communicatieplatform “vriend van” samenstellen werkgroep intern klimaatbeleid opstart werkgroep opmaak broeikasgasinventaris gemeente afbakenen mogelijke acties (bestaande + nieuwe per dienst) analyse timing en financiële impact acties aanpak campagne op college opvolging uitvoering campagne door werkgroep en college Vul dit vrij aan zoals het zal lopen in jouw gemeente. Klimaatneutrale Organisatie 2020 hier komt de voettekst

Klimaatneutrale Organisatie 2020 Conclusie De provincie Antwerpen hoopt op deelname van zo veel mogelijk gemeenten aan de campagne ‘Klimaatneutrale Organisatie 2020’. En natuurlijk ook op deelname van uw gemeente. Klimaatneutrale Organisatie 2020