Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick Participatie aan leeractiviteiten en arbeidsmarktsucces: de rol van sociaal kapitaal

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Context  “Het menselijk kapitaal is Europa's grootste troef … en levenslang leren is als beleidsdoelstelling van essentieel belang voor de ontwikkeling van burgerschap, sociale cohesie en werkgelegenheid.” Commissie van de Europese Gemeenschappen. (2000). Een memorandum over levenslang leren.  “Social capital makes us smarter, healthier, safer, richer and better able to govern a just and stable democracy.” Putnam, R. D. (2000). Bowling alone. New York: Simon & Schuster Paperbacks. Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Onderzoeksvraag  Heeft participatie aan levenslang leren werkelijk een positief effect op arbeidsmarktsucces? Wat is de rol van sociaal kapitaal daarin?  Een literatuurstudie naar de relatie tussen levenslang leren, sociaal kapitaal en arbeidsmarktsucces Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Wat is levenslang leren (LLL)?  “Alle leeractiviteiten die gedurende het hele leven ontplooid worden om kennis, vaardigheden en competenties vanuit een persoonlijk, burgerlijk, sociaal en/of werkgelegenheidsperspectief te verbeteren.” Europese Commissie (2001). Mededeling van de Commissie - Een Europese ruimte voor levenslang leren realiseren. 3 types van leeractiviteiten: formele, niet-formele en informele leeractiviteiten Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Wat is sociaal kapitaal?  (Hulpbronnen die voortvloeien uit) netwerken of relaties  (Normen en waarden van) vertrouwen en wederkerigheid  Sociaal en maatschappelijk betrokken zijn 3 types van sociaal kapitaal: bonding, bridging en linking Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Sociaal kapitaal en leren  Coleman: Volwassen gezinsleden moeten fysiek aanwezig zijn en hun verwachtingen over leren overbrengen aan hun kinderen. Dan alleen kunnen kinderen de voordelen van het menselijk of cultureel kapitaal van de volwassen gezinsleden ten volle benutten. Ook wanneer er weinig of geen menselijk kapitaal aanwezig is, kan sociaal kapitaal een positief effect hebben op leren bij kinderen. Coleman, J. S. (1988). Social capital in the creation of human capital. The American Journal of Sociology, 94, Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Sociaal kapitaal en leren  Field: Mensen die behoren tot eenzelfde gemeenschap zullen dezelfde houding tegenover leren delen en elkaar aanmoedigen om deel te nemen aan levenslang leren. Bovendien kan men verwachten dat mensen met een groot netwerk meer toegang hebben tot informatie over mogelijkheden en voordelen van levenslang leren. Field, J. (2005). Social capital and lifelong learning. London: Policy Press. Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Sociaal kapitaal en leren  Let op!  Sociaal kapitaal kan ook een negatief effect hebben, wanneer er negatieve normen over leren overheersen binnen de familie of het bredere netwerk.  Sociaal kapitaal kan ook het gevolg zijn van (levenslang) leren. Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Sociaal kapitaal en werk  De uitgestrektheid van het netwerk heeft een positief effect op arbeidsmarktsucces en statusverwerving. Hoe uitgebreider het netwerk, bestaande uit zowel zwakke als sterke banden, hoe meer toegang tot potentiële hulpbronnen die ingezet kunnen worden om werk te vinden. Lin, N. (1999). Networks and status attainment. Annual Review of Sociology, 25, Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Levenslang leren en werk  Werkgerelateerde opleidingen lijken in meerdere mate effect te sorteren dan opleidingen die niet werkgerelateerd zijn op inkomen en tewerkstellingskansen.  Let op!  Sociale ongelijkheid in participatie aan (werkgerelateerde) opleidingen  Optimistische berekeningen van economische opbrengsten vanwege selectievertekening Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ LLL, sociaal kapitaal en werk  Opmerkelijk!  Het hebben van sociaal kapitaal of toegang hebben tot informatie en andere hulpbronnen zou wel eens bepaalde volwassenen kunnen weerhouden van participatie aan levenslang leren en het verhogen van eigen menselijk kapitaal omdat ze zich zo kunnen behelpen in het leven. Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Enkele tentatieve conclusies  Deelname aan leeractiviteiten, beïnvloed door o.a. sociaal kapitaal, kan een (bescheiden) positief effect hebben op succes op de arbeidsmarkt.  Onderzoek naar het effect van LLL op arbeidsmarktsucces voor met name laaggeschoolden is nodig. Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Enkele tentatieve conclusies  Maar, het is vooral belangrijk reeds tijdens de initiële schoolloopbaan een positieve boodschap over leren over te brengen.  Verder kan het aanreiken van informatie(kanalen) aan vooral diegenen die beperkt toegang tot informatie hebben bevorderlijk zijn voor participatie aan LLL en voor arbeidsmarktsucces. Conferentie SSL 24-25/02/2011 Sessie C2 Heidi Knipprath & Katleen De Rick