De psychologische gevolgen van detentie voor kinderen Open Forum Kinderen en detentie Vzw Solentra – UZ Brussel Geertrui Serneels – Hilde Smits 21 juni 2007 Dit initiatief wordt mede mogelijk gemaakt door financiering vanuit het Europees Vluchtelingenfonds

Kinderen in gesloten opvangcentra Tot op heden worden in België kinderen en niet-begeleide minderjarigen opgesloten in gesloten centra Verschillende studies Aanklacht door verschillende NGO’s Detentie heeft grote gevolgen op psychologisch vlak voor kinderen: Breuk in ontwikkeling / levenslijn

Wat betekent vluchteling-zijn voor kinderen? Vluchten is vaak eerste breuk in hun ontwikkeling Verlies van referentiekader: familie, school, buurt, geuren, eten, enz. Veeleer ondergaan van vertrek en gevolgen: grotere nostalgie Reden van vertrek vaak taboe Soms slachtoffer/getuige van traumatische gebeurtenis Onzekerheid over toekomst Kwetsbaarheid – veerkracht Belang van omgeving bij stimuleren en ondersteunen veerkracht

Arrestatie Arrestatie is vaak traumatiserend, ingrijpend, bruusk Aan de grens / op Belgisch grondgebied Bij hen thuis, in opvangstructuur Bij verlaten van de school Bij Dienst Vreemdelingenzaken Vaak met een smoes

Verblijfsomstandigheden in gesloten centra Accommodatie is niet aangepast aan aanwezigheid van kinderen: Kleine, onaangepaste gemeenschappelijke ruimten Weinig aangepast materiaal, speelgoed Gebrek aan motiverende activiteiten, verveling Beperkt aantal uren per dag naar buiten Geen/beperkte scholing Afzetting met prikkeldraad, tralies Weinig privacy, slaapkamers Confrontatie met conflicten tussen etnische groepen Beperkt aantal personeelsleden ifv kinderen Stress en spanning is hoog! Omgeving is pathogeen = vorm van psychische mishandeling

Wat betekent detentie voor kinderen? Hoe betekenis geven aan het gebeurde? Hoe het onbegrijpelijke begrijpen? ‘in gevangenis maar niets verkeerds gedaan’ Mensbeeld verandert: breuk in vertrouwen in anderen! Wereldbeeld verandert: geen gevoel van veiligheid Ouders verliezen rol als beschermers van hun kind: confrontatie met angst/machteloosheid van ouders Diskwalificatie van ouderlijk gezag Ouders zijn emotioneel niet beschikbaar voor ondersteuning van de kinderen + loyaliteit van kinderen naar de ouders

Wat betekent detentie voor kinderen? Arrestatie/verblijf kan heropflakkering van eerder trauma veroorzaken Bruusk afgesneden zijn van ondersteunend netwerk Kinderen stellen vragen over onrechtvaardigheid / onbegrijpelijke van de situatie, waarop niemand een antwoord kan geven Nieuwe breuk, mogelijk nieuw trauma

Effecten Gevoelens: Gedrag: Machteloosheid, schuld, angst, onbegrip, boosheid, verdriet, apathie, zich verlaten voelen, minderwaardigheid, moedeloosheid, enz. Gedrag: Probleemgedrag, slaapproblemen, eetproblemen, psychosomatische problemen, depressie, regressief gedrag Verblijf heeft negatieve impact op ontwikkeling van de kinderen = vorm van psychische mishandeling Impact blijft duren, niet opgelost door vrijlating