Vergrijzing en zorg, de uitdaging anders op het platteland? Bert Meulemans 1Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland

Veroudering en zorg? Veroudering lange termijn %65+ – % % – % % –Ritme wijzigt – versnelling 2015 pensioenen  2030 zorg Beschikbaarheid-betaalbaarheid van zorg? –Economische component: moeilijk voorspelbaar Activiteitsgraad : laag 55-64j Overheidsfinancieën Economische conjunctuur –Institutionele : formele – informele zorg –Inkomenspositie van ouderen Regionale spreiding behoeften – voorzieningen – draagkracht –Uitdaging anders stad – platteland ? Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland2

VEROUDERING – ZORGBEHOEFTE Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland3

80+ % totale bevolking Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland4

Vergrijzing regionaal Aantal 80-plus : –Hoog: kust, landelijke regio’s en agglomeratiesteden –Laag: Antwerpse Kempen, noord en midden Limburg Aantal 0-4j hoog: –Vlaams-Brabant (Leuven), Antwerpen noorden – aanzuigeffect als tewerkstellingspool –Kernsteden Gent, Antwerpen, Mechelen – migranten Verwachte veroudering: –Het scherpst: Antwerpse Kempen, Noord-Midden Limburg –Migratie-effecten belangrijker Veroudering op dorps- en wijkniveau Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland5

BESCHIKBAARHEID VAN ZORG Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland6

Institutionele dimensie Zorgmodellen in EU –Scandinavisch model  hoge formele zorg vb. Denemarken, Nederland, Frankrijk –Zuiderse landen  hoge informele zorg België –Hoge graad van zorg (formeel en informeel) –Combinatie formele (matig) + informele –Zweden middenpositie Mantelzorg –Partner – kinderen (trekker) –Buren niet-intieme, huishoudelijke dagelijkse zorg Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland7

Rusthuisbedden % 80+ Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland8

Uren poets- en gezinshulp 70+ Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland9

Centra voor dagverzorging en kortverblijf als ‰ 80+ Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland10

Beschikbaarheid van zorg Rusthuisbedden en serviceflats  regionaal Provinciaal: Limburg 21%, Vl.-Brabant (Leuven)  Antwerpen, West-Vl., Oost-Vl. 29% Stad-platteland beperkt: agglomeratie+banlieu  kleinstedelijk+landelijk Poetshulp- en gezinszorg  regionaal Provinciaal: W-Vl. 37u/70+  Vl-Br 27u Stad-platteland: aggl. 23u (Bra & Antw)  landelijk 36u Nieuw aanbod: dienstencentra, dag- of kortverblijf  stedelijk Vnl. stedelijk (agglomeraties en kleinere steden) Provinciale verschillen niet eenduidig Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland11

LOKALE DRAAGKRACHT VOOR ZORG Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland12

Inkomenspositie ouderen Leefomstandigheden –Armoede: %  % –Levensstijl aanzienlijk beter eigenaars, consumptie, rondkomen… Verklaring –Lage wettelijke minimumpensioenen en lage vervangingsratio –Hoog privaat vermogen Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland13

Voorkeursregeling in de ziekteverzekering Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland14

Gemeentelijk belastingsvermogen Gemeentelijk belastingsvermogen berekend als de (ingecohierde) belastingsopbrengst per hoofd van de bevolking aan een gelijke (mediaan) belastingsvoet: AVP aanvullende personenbelasting 7% en OPC onroerende voorheffing Nis 2003, verwerking studiedienst Boerenbond.

Financiële draagkracht voor zorg Armoede niet uitsluitend stedelijk –Stedelijk: laag inkomen – hoge huur – bejaard / migrant –Platteland: laag inkomen – slecht huisvesting – (hoog)bejaard Lokaal belastingsvermogen –Belastingsopbrengst per hoofd aanvullende personenbelasting (AVP) 7% onroerende voorheffing (OPC) 1250 –Landelijke regio’s  residentiële rand Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland16

VEROUDERING ANDERS OP HET PLATTELAND? Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland17

Uitdaging anders? Veroudering = regionaal –Scherpst in Antwerpse Kempen, Limburg –Aanzuigeffect tewerkstelling –Naar de toekomst platteland belangrijker Aanbod bejaardenvoorzieningen –Regionaal: residentieel en thuiszorg –Stedelijk: vernieuwend zorgaanbod Lokaal financieel draagvlak – solidariteit –Eigenheid armoede platteland: bejaarden –Beperkt belastingsvermogen landelijke gemeenten Bert Meulemans - Veroudering uitdaging voor het platteland18