Kusttypes rond de Noordzee

Copyright DaveK http://www.photo.net/

Inleiding De Noordzee kent een uiteenlopend aantal kustvormen. In het Noorden heersen er aan de beide zijden van de Noordzee diep inhammen genaamd fjorden (Noorwegen) of firths (Schotland) die in een bergachtige kustlijn insnijden. België, Nederland en Denemarken hebben vlakke kusten met zandstrand, duinen en met dijken. Verder vindt men langsheen de Noordzee ook diverse rotsachtige klifkusten met valleien of keistranden. De geologische leeftijd van de gesteenten waaruit de kust is opgebouwd stijgt van zuiden naar noorden. De meeste kusten kan men bij een van de volgende vier typen onderbrengen: zanderige kusten, modderige kusten, keistranden of rotskusten, telkens afhankelijk van klimatologische en geologische omstandigheden van het gebied. Deze presentatie poogt enkel een korte opsomming te geven van de diverse soorten kusten langsheen de Noordzee zonder diep op het ontstaan of de kenmerken in te gaan. De kaart (slide 4) is interactief opgebouwd. Elk nummer staat voor een typische kustvorm.

Inhoud 1. Zand- en duinkust 2. Estuarium - slik en schor 3. Waddenkust 4. Scherenkust 5. Noorse fjordenkust 6. Schotse firths 7. Schotse klifkust 8. Engelse ‘Dino’kust 9. Franse falaisekust

5 4 6 7 8 3 Bron: NASA 2 1 9

1. ZAND- EN DUINKUST: b.v. De Panne http://www.photolib.noaa.gov/sanctuary/sanc0610.htm

2. ESTUARIUM: b.v. Schelde-estuarium VLISSINGEN LAND VAN SAEFTINGHE ONDERHEVIG AAN GETIJDEN TOT GENT PLATEN LIGGEN BIJ EB DROOG VAARROUTE http://www.scheldeschorren.be/natuurtalent/p3.html http://www.nioo.knaw.nl/NEWS/schelde.htm ZOUT BRAK ZOET

Slikken en schorren SLIK SCHOR/KWELDER Onbegroeide kleiige delen die bij eb droog vallen. Slikken grenzen meestal aan land, in tegenstelling tot wadden. SCHOR/KWELDER Begroeid land gelegen boven de getijdenzone binnen het supralittoraal. Een schor wordt meestal doorsneden door geulen of slenken die met vloed vanuit zee vollopen. De begroeiing op het schor bestaat uit halofiele (zout minnende) planten. SLIK http://www.scheldeschorren.be/CMSimple/?Land_en_water SCHOR SLIBRIJKE OEVERS

3. WADDENKUST: b.v. Schiermonniksoog (NL) DK DUI NL ZANDBANKEN LIGGEN BIJ EB DROOG Bron: http://www.ardia.net/dan/photos/Photos-Benelux-Vlieland-VliehorsII.jpg http://www.esport.nl/sailnews/_spotregios/nederland-wadden.htm WADDENZEE = ONDIEPE ZEE DOOR LAND INGESLOTEN

4. SCHERENKUST: b.v. Zuidland (zuidkust Noorwegen) EILANDJES VAN AFGEPLATTE ROTSEN http://www.silvija.net/2002OxfordAug/coast.html DOOR IJS GLAD GESLEPEN

5. NOORSE FJORDENKUST Bron: NASA DIEPE INHAMMEN ZEER GRILLIGE KUST

Fjord = diepe inham TROGDAL STEILE HELLING http://www.naturfoto-jro.no/reportasjer/turer_2003/skitur_j%F8kelfjordbreen_flerebilder.htm

6. SCHOTSE FIRTHS/FJORDEN: b.v. Moray Firth FJORD/FIRTH Map: http://www.legenca.freeserve.co.uk/dolphin/map4.gif http://www.morayfirth-partnership.org/mfarea-1.html Bottlenose dolphins in the Moray Firth ©David Whitaker - Scottish Natural Heritage Image http://www.visitscotland.com/library/morayfirth#

7. SCHOTSE KLIFKUSTEN: b.v. St.Abbs Head (Highlands) HOGE KLIFFEN Foto burcht: http://koti.welho.com/rhurmal1/linnat2004/4-21.jpg Foto St.Abbs head: http://www.snh.org.uk/images/scottish/forthBorders/slideshowStillBorders/DIMG002985.jpg http://www.visitscotland.com/library/morayfirth# OUDE GEOLOGISCHE LAGEN

8. OOST-ENGELSE ‘DINO’-KUST: b.v. Yorkshire Jurassic tijdperk ROTSPILAAR GROT JONGER GESTEENTE KALKSTEEN Flamborough Head http://www.dinocoast.org.uk/

8. FRANSE FALAISEKUST: b. v 8. FRANSE FALAISEKUST: b.v. Cap-Blanc-Nez (ook te vinden in Verenigd Koninkrijk b.v. Dover) ‘Nez’: Oudnederlandse ‘nesta’ =vooruitstekend stuk land in zee http://www.linternaute.com/sortir/diaporama_mer_vue_du_ciel/5.shtml KALKSTEEN

Vindplaats fossiele resten (schelpen, ammonieten, ed) door voortdurende erosie door zee Kusten zijn bijzonder rijk aan fossielen van allerlei dieren uit de zee. Ze herinneren ons aan een vroeger geologisch tijdperk waarin de warme zee oudere levensvormen rondzwommen. Als deze dood gingen zonken hun resten naar de bodem om daar te fossiliseren. Soms werden ze volledig bewaard en in steen ingebed. Maar vaak werd de schaal opgelost waarbij de afdruk van de binnenkant van de schelp, de steenkern, achterbleef of met nieuwe mineralen werd opgevuld. http://www.soton.ac.uk/~imw/jpg-Lyme/5LR-Coron-good.jpg Fossiel: versteende afdruk van een (deel van een) organisme (dier of plant)