Monitoringsronde beleid ABR/ABM 2004 Tommy Bolleboom Martijn van Elswijk Frank Scheffer 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Monitoring en Evaluatie….Waarom ? Toetsing van doelstelling beleid: Is het gewenste effect behaald ? Toetsing van werkbaarheid beleid: Geeft het ‘de uitvoering’ voldoende handen en voeten ? Plan-Do-Check-Act 1,5 jaar na dato 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Beleid ABR / ABM, Waarom ? ‘Overstroming’  bij Rivierverruiming komen grote hoeveelheden ‘niet vermarktbare’ specie vrij. Oplossingen als bergen in bestaande depots en hergebruik in werken buiten het gebied zijn niet toereikend of te kostbaar Oplossingen zoeken binnen riviersysteem. Dit vraagt om beleidsmatige uitwerking  ABR/ABM Verschil in interpretatie wet- en regelgeving 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Beleidsdoelen ABR /ABM Beleidsdoelen vertaald in vragen. Leidt het nieuwe beleid tot: Snellere realisering van projecten ? Kostenreductie ten opzichte van storten in grootschalige depots ? Milieuverbetering na uitvoering ? Betere afstemming tussen partijen ? Vraag werkbaarheid: 5. Biedt het beleid voldoende ruimte /mogelijkheden ? 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Input voor monitoring Enquête (initiatiefnemers, vergunningverleners, handhavers) Interviews met aantal vergunningverleners Vragen aan het Steunpunt ABR/ABM Analyse knelpunten regelgeving waterbodems (DGW/RWS 2004) Knelpunten rivierverruiming Deze bijeenkomst 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Basisaanpak monitoring 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Response en representativiteit Referentieprojecten Initiatiefnemers: 71 % Vergunningverleners: 47 % Handhavers: 6% Lage response handhaving, Response vergunningverlening redelijk, maar info is beperkt Lopende projecten (2004) Initiatiefnemers: 42 % Vergunningverleners: 41 % Handhavers: 0 % Weinig informatie over projecten bij IJssel en Waal. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Referentiesituatie (vóór ABR/ABM) Voornamelijk natuurontwikkelingsprojecten (63%) Klasse 2 als ondergrens voor saneringsdoelstelling Herverontreiniging vaak niet meegenomen (69%) Maatregelen met klasse 3-4 niet haalbaar (67%) Vertraging binnen project opgelopen (78%) Vaak nazorg vereist (85% van de projecten) Verdeling grondstromen 50% als bouwstof buiten het gebied; 21% hergebruik binnen gebied (klasse 0, 1 en 2); 11 % als grondstof voor keramische industrie

Resultaten tot nu: lopende projecten 68 lopende projecten, waarvan 80% in ontwerp/planfase; In merendeel van de projecten wordt ABR/ABM toegepast; RWS DLG Markt Maas 19* 2 9 Rijn 8 6 1 Waal 7 IJssel totaal 35 25 13 * 8 projecten vanuit de Maaswerken 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' 1. Snellere realisering ? Uitspraak over minimaal 3 jaar Verwachting / gevoel betrokkenen in 2004: Ja Nee Geen mening 20% 73% 7% 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' 2. Kostenreductie ? Uitspraak over minimaal 3 jaar Verwachting / gevoel betrokkenen bij lopende projecten: sJa Nee Vergelijkbaar 33% 59% 8% 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' 3. Milieuverbetering ? Vergelijkbaar met situatie voor ABR/ABM Is het beleid bij de lopende projecten stimulerend genoeg om binnen het gebied ‘aan de slag’ te gaan met de aanwezige verontreinigingen? sJa Nee Vergelijkbaar 5% 33% 62% 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' 4. Betere afstemming ? Afstemming voorheen werd als goed ervaren Wel discussies over interpretatie beleid Afstemming verbeterd? Ja Nee (vergelijkbaar) Geen idee 0% 35% 65% 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Meer mogelijkheden Toen alleen Nu ook (ABR/ABM) Bergen in Grootschalige depots Klasse 1-3 als bouwstof in werk Verspreidings- /‘op de kant’ beleid (m.n. voor onderhoudswerk) - Bergen in putten (bestaand en nieuw) < enkele miljoenen m3 - Hergebruik als bodem Aangepaste saneringsdoelstelling (HVN / BGW) 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Belangrijke keuzes … De knip tussen “(waarschijnlijk) eindige werken”  BsB “(waarschijnlijk) niet eindige werken”  Bodem en putten Saneringsdoelstelling mede op basis van kans op herverontreiniging i.v.m. overstroming 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Voldoende mogelijkheden ? (1) “ABR/ABM sluit juist deuren die eerst open stonden” Steeds meer signalen om lokale puntbronnen / klasse 4 mee te moeten nemen (kostenverhogend) Saneringsdoelstelling vormt bij optie ‘Bodem blijft bodem’ nog obstakel (toepassing klasse 3/4 Rijntakken). Extra kosten indien kwaliteit achterblijvende bodem (nieuwe toplaag) na ontgraven niet voldoet aan doelstelling. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Voldoende mogelijkheden ? (2) Niet voor projecten <100.000 m3. Clustering van projecten vaak niet mogelijk. Toepassing beleid voor particuliere initiatieven is onduidelijk. WBR is niet flexibel genoeg om tijdelijke depots bij grondverzet toe te staan. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Voldoende mogelijkheden ? (3) Open Putten en omputten vormen DE oplossing…. …maar Europese Grondwaterregelgeving ligt momenteel dwars …maar burgers liggen momenteel dwars bij grootschalige initiatieven (risico’s zijn niet voldoende in kaart gebracht) 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Eerste algemene conclusies (1) De verwachting is dat het beleid niet zal leiden tot snellere realisering, meer milieuverbetering, kostenreductie of betere afstemming. Omputten en vullen open putten vormen de ‘winst’ van ABR/ABM. Men ziet verder weinig nieuwe oplossingen geboden via het nieuwe beleid. Speelruimte is door gemaakte keuzes afgenomen. Beleid is complex en onduidelijk en leidt tot (te) veel interpretatieverschillen. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Eerste algemene conclusies (2) Nieuwe beleid zal niet leiden tot meer hergebruik van uiterwaarden/weerdgrond binnen gebied, ook veroorzaakt door voorziene hoge kosten. Implementatie van ABR/ABM beleid vraagt extra aandacht op het gebied van de thans geboden hergebruiks- en bergingsopties. Er bestaat een te negatief (teleurstellend) beeld van ABR/ABM, ondanks dat er nu meer mogelijkheden bestaan dan voorheen. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Stelling bij vraag 1: Snellere realisering ? ABR/ABM leidt niet tot het sneller realiseren van projecten omdat de huidige regelgeving onveranderd van toepassing blijft Circa 70% van de aanwezigen is het met deze stelling eens. Als tegenargumenten worden genoemd dat: De versnelling niet in het vergunningentraject, maar in het voorbereidingstraject moet plaatsvinden. Opstartproblemen in de implementatie zorgen ervoor deze versnelling nu nog niet zo wordt ervaren; De implementatie bij de vergunningverlening schiet te kort. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Stelling bij vraag 1: Snellere realisering ? Projecten worden niet sneller gerealiseerd vanwege de grootschaligheid en complexiteit van projecten Bijna alle aanwezigen zijn het met deze stelling eens. Er wordt nog een andere oorzaak aan toegevoegd: er ligt nu te weinig druk op de projecten (in de Rijntakken). Dit gaat met de PKB vermoedelijk veranderen. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Stelling bij vraag 1: Snellere realisering ? De optie om nu specie te bergen in kleinere putten, is de enige optie die hout snijdt bij rivierverruiming Niet behandeld. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Stelling bij vraag 2: Kostenreductie ? ABR/ABM leidt niet tot een kostenreductie t.o.v. storten in grootschalige depots omdat ontgraven van verontreinigde grond altijd zoveel mogelijk wordt vermeden 50% van de aanwezigen is het met deze stelling eens (en 50% is het oneens). Opgemerkt wordt dat deze stelling niet opgaat voor de Maas. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Stelling bij vraag 2: Kostenreductie ? De kosten en eisen t.a.v. voorzieningen voor een berging in het gebied is minstens zo duur als het storten in grootschalige depots 50% van de aanwezigen is het met deze stelling eens (en 50% is het oneens). Een vraag is of de transportkosten erbij horen. Andere opmerkingen zijn: Grootschalige depots hebben meer voorzieningen; Stortkosten voor RWS zijn lager; Nazorg: kosten vaak onbekend. Als je hier rekening mee houdt, kan het misschien net zo duur worden. Als je bij putten ook met IBC-maatregelen te kampen krijgt, zijn putten te duur. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Stelling bij vraag 3: Milieuverbetering ? ABR/ABM leidt wel tot meer milieuverbetering omdat de saneringsdoelstelling (HVN/BGW-droog) lager ligt dan de klasse 2-grens De meerderheid van de aanwezigen is het hier niet mee eens. Men verwacht over het algemeen geen extra milieuverbetering door het beperkte budget. Opgemerkt wordt dat deze stelling niet van toepassing is voor de Maas. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Stelling bij vraag 3: Milieuverbetering ? ABR/ABM leidt niet tot meer milieuverbetering omdat er te weinig hergebruiksmogelijkheden zijn voor de meer (diffuus) verontreinigde gebieden met klasse 4. Niet behandeld. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Stelling bij vraag 4: Afstemming ABR/ABM leidt niet tot een betere afstemming tussen (verschillende) vergunningverleners en/of handhavers, want er zijn nog teveel onduidelijkheden in het beleid De meerderheid is het met deze stelling eens. Opgemerkt wordt dat dit wellicht nu nog niet zover is, maar dit komt wel. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Stelling bij vraag 4: Afstemming ABR/ABM leidt wel tot een betere afstemming omdat er meer vanuit een loket wordt gedacht. Niet behandeld. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Stellingen bij vraag 5: werkbaar ? De oplossingen die ABR/ABM extra biedt zitten nog niet bij iedereen voldoende “tussen de oren”. Vaak wordt teruggevallen op oude denkpatronen. Het merendeel van de aanwezigen is het met deze stelling eens. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Stellingen bij vraag 5: werkbaar ? ABR/ABM heeft nu nog last van ‘kinderziektes’ maar is wel werkbaar. Het merendeel van de aanwezigen is het met deze stelling eens. Men spreekt de verwachting uit dat het werkbaar moet zijn. Daarnaast worden de volgende opmerkingen geplaatst: Beperking van de wetgeving; Te grote rol bij Wm, zwaartepunt moet bij Wbb liggen. Onbekend maakt onbemind. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Stellingen bij vraag 5: werkbaar ? Voor de berging van vrijkomende specie uit kleinere projecten vormen centraal gelegen putten in het riviersysteem een oplossing Het merendeel van de aanwezigen is het met deze stelling eens. Opgemerkt wordt dat de PKB daar ook voor bedoeld is. Er is wel een daadkrachtig betoog hiervoor nodig! 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

Stellingen bij vraag 5: werkbaar ? Vergunningverleners waren voor een groot deel al hun tijd vooruit door BEleidsVERnieuwing mee te nemen in de behandeling. Het beleid is voor een groot deel het formaliseren van deze ‘praktijk’. Niet behandeld. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'

23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM' Stellingen bij vraag 5: werkbaar ? Het beleid ABR/ABM biedt voldoende ruimte om de grote rivierverruimingen te realiseren. Niet behandeld. 23-09-2004 'Ontwikkelingen ABR/ABM'