LVG en verslaving Vermaatschappelijking Getallen, prevalentie en gevolgen Ontwikkeling programma Lessen 2 en 3, 2005

Vermaatschappelijking Veel positieve effecten Gezondheids- en welzijnsbedreigende onderdelen van de samenleving Substantieel deel gedetineerden In aanraking met alcohol, soft- en harddrugs VERSLAVINGSPROBLEMATIEK

Aantallen 87.000 en 117.500 (Van Schrojenstein Lantman-De Valk, 2003) Iets minder dan 50% licht Bij IQ normaalverdeling (NVGZ, 1995 ) 324.000 licht (55 – 70) 2.174.400 zwakbegaafd (70 - 85)

Prevalentie middelengebruik (1) Nationaal geen grootschalig onderzoek Wel start promotie Van der Nagel (Tactus) Internationaal Noord-Ierland (Taggert, 2006) Reviews Volwassenen met een VB minder, maar bij gebruik kans op misbruik hoog (Edgerton, 1986) Ratio van gebruikers en misbruikers is 1:1 (McGillicuddy en Blane, 1999)

Prevalentie middelengebruik (2) VS: 0,5 – 2% (VB), 5 – 8% (normaal) aan middelenmisbruik gerelateerde stoornis (Sturmey e.a., 2003) SGLVG 42% problemen met middelengebruik 22% de DSM IV As 1 stoornis Middelenafhankelijkheid (Tenneij en Koot, 2007) Esdégé-Reigersdaal (2005) Bij 47 personen (3,4% van de wooncliënten) sprake van verslavingsproblematiek PREVALENTIE ZEGT NIETS OVER INTENSITEIT PROBLEMEN

Gevolgen Problemen bij gebruiker Bij begeleiding Lichamelijk Psychisch Sociaal, in ieder geval overlast Bij begeleiding Sterke gevoelens van onveiligheid en machteloosheid door Een gebrek aan deskundigheid Te weinig personeel Te hoge verwachtingen vanuit de begeleiding waardoor er gevoelens van frustratie en teleurstelling ontstaan (Esdégé-Reigersdaal, 2005)

Problemen in de begeleiding Verslavingszorg Veelheid aan begeleidings- en behandelprogramma’s Niet aangepast aan VB door competentiegebrek VG Gebrek aan competenties begeleiding en behandeling verslaving Beiden Zowel de attitude als werkwijze sluiten niet goed aan op de problematiek van LVG’ers met verslaving (Van der Nagel, 2007)

Ontwikkeling programma’s Discussie Herkent u de geschetste problematiek? Welke oplossingen kent u? Aan welke voorwaarden moeten de programma’s voldoen? Wat moet daarvoor ontwikkeld worden? Wat zijn belangrijke aandachtspunten bij de ontwikkeling?

Onze ideeën Fase 1 probleembeschrijving en probleemanalyse Welke problemen worden door professionals in de gehandicaptenzorg en verslavingszorg ervaren in de begeleiding en behandeling van verstandelijk gehandicapte en zwakbegaafde mensen met verslavingsproblematiek? Welke problemen en hulpvragen kennen verstandelijk gehandicapte en zwakbegaafde mensen met verslavingsproblematiek?

Methoden Fase 1 Focusgroep Enquête Interviews en dossieronderzoek met/van cliënten en systeemleden

Fase 2 Ontwikkeling en implementatie van een behandel- en begeleidingsprogramma Op welke wijze kunnen interventies uit bestaande begeleiding- en behandelprogramma’s voor mensen met verslavingsproblematiek worden aangepast aan de specifieke problemen en hulpvragen van verstandelijk gehandicapte en zwakbegaafde mensen met verslavingsproblematiek? Met welke voorwaarden dient rekening gehouden te worden om implementatie van het programma op de werkvloer en inbedding in de zorgorganisaties te garanderen?

Methoden Fase 2 Ontwikkelproces Implementatieproces Evaluatie Inventarisatie- en analysefase Ontwerpfase Implementatieproces Kenniscirculatiefase Toepassingsfase Ontwikkeling implementatiestrategie Evaluatie Professionals Cliënten en systeem