Preventie, cure en care in de GGZ Nederlands Congres Volksgezondheid 11-12 april 2007, Rotterdam Aartjan Beekman Afd. Psychiatrie VUmc, EMGO instituut, GGZbuitenamstel

Nieuw zorgstelsel 4 maal zoveel onverzekerden Van 250.000 naar 1 miljoen Samenhang preventie cure en care?

De Toekomst (anno 2007) Categorale GGZ = verleden tijd Eerste lijns ggz = ongewisse toekomst Preventie = mooi, maar weinig evidence Cure = ‘slagveld’ Care = evenzeer ongewisse toekomst Beroepenstructuur = in beweging Financiële onderbouwing = onzeker Kwaliteit = opgeschroefd Verhoudingen partijen veld = onbestemd

De ziel in cijfers: wereldwijd in 20001 121 miljoen mensen met depressie 70 miljoen met stoornis alcohol gebruik 37 miljoen met ziekte van Alzheimer 24 miljoen met schizofrenie 25% krijgt in leven te maken met psychiatrisch stoornis Economische kosten VS: 2,5% BNP 1. World Health Report, WHO 2001

Burden of disease: YLD’s 1 1. World Health Report, WHO 2001

Het effect van psychiatrische stoornissen op de volksgezondheid varieert per regio Ze zijn overal belangrijk!

Vraagstelling Preventie, cure en care GGZ: wat weten we van effecten?

Natuurlijk beloop van stoornissen: Gezond universele preventie Risico-groep selectieve preventie Prodroom geindiceerde preventie Herstel Ziek behandeling Chroniciteit: beperking & handicap

Behandeling (cure): ‘core business’ geneeskunde

Behandeling = core business ggz en effectief1 1. Lipsey et al 1993

Utilising survey data to inform public policy: comparison of the cost-effectiveness of treatment of ten mental disorders Andrews et al. (2004) British Journal of Psychiatry 185, 517-525

Behandeling huidige bereik + huidige kwaliteit 30.000 13% 23% 40% Alle DSM 197.000 100% Schizofrenie 98.000 2% 6% 11% Alcohol 15.000 20% 35% Angst 20.000 15% 34% 60% Affectief $/YLD % YLD vermeden Effectief bereik Bereik Stoornis

100% bereik + 100%EBM 40% 100% Alle DSM 22% Schizofrenie 34% Alcohol 49% Angst 35% Affectief % YLD averted Effectief bereik Bereik Stoornis

Volksgezondheid en behandeling Maximaal 40% YLD te voorkomen door behandeling als alles optimaal is Nu 13% YLD vermeden Er is zeker winst te verwachten van kwaliteitsprogramma’s en EBM Er kunnen dan meer mensen tegen lagere kosten behandeld worden

Als met huidige behandeling maximaal 40% van de ziektelast vermeden kan worden Dringend behoefte aan nieuwe behandelmethoden Dokter verlaat uw spreekkamer (behoefte aan preventie)

Preventie 1 RCT’s, volwassenen Preventie van As-I stoornissen 15 studies: depressie: 7 PTSS: 3 angst: 1 psychose: 2 angst/dep: 1 alle stoornissen: 1 Type preventie: universele preventie: 0 selectieve preventie: 8 geindiceerde preventie: 7 1. Cuijpers et al 2005

Preventie: resultaten 15 RCT’s1 RR ontstaan stoornis = 0,73 Sterkste effecten: depressie geindiceerde preventie cognitieve therapie Debriefing PTSS werkt niet Geindiceerde preventie psychotische stoornissen mogelijk en effectief 1. Cuijpers et al 2005

Preventie stoornissen Is nodig, haalbaar en effectief Veel witte vlekken onderzoek Universele preventie niet in RCT te onderzoeken Nog te vroeg voor evidence based richtlijnen Depressie, psychose zeer veelbelovend

Care Afgrenzing cure en care lastig Tijd = geen goed criterium Ernstige en chronische stoornissen – ‘severe mental illness’ Interventies minder gericht op symptomen, meer op generieke uitkomsten Meer gericht op gevolgen stoornissen Programma’s ipv specifieke interventie

Studies Werk: veel studies – RCT’s – IPS (effectsize 0,8) Huisvesting: hier ook RCT’s – effectieve interventies. Familie ondersteuning en psychoeducatie Effecten nieuwe zorg-arrangementen (bv ovdb, act-teams)

Kosten-effectiviteit QALY = 2850 hits Q + depressie: 70 Q + schizofrenie = 12 (medicatie) Q + angst: 1 Q + alcohol: 36 Q + heroine: 5

QALY league table

QALY league table

QALY league table: GGZ

Conclusie GGZ sterk in ontwikkeling Evidence-base groeit snel – prima resultaten Kosten effectiviteit: weinig onderzocht Samenhang cure/care/preventie nodig maar kwetsbaar Preventie interessant groeigebied Doen ?!