Annerie Moers 11 augustus 2006 CAT Annerie Moers 11 augustus 2006

Inhoudsopgave Klinisch scenario Vraagstelling Bespreking artikelen Bottomline Vragen

Klinisch scenario (1) 55 jarige man die sinds 1988 bekend is met MS. In eerste instantie relapsing - remitting en nu progressief. Medicatie: IVIG 15g, symmetrel, cardura, zestril, aprovel, lerdip, hydrochloorthiazide en ascal Prednison had geen effect meer NO: onderste extremiteiten kracht proximaal (0/1) en distaal (3/3), KPR (+1/0) en VZR rechts volgens Babinski coördinatie OE, gang en Romberg n.t.b.

Klinisch scenario (2) RvO: plasmaferese wegens sinds één maand flinke achteruitgang van zijn klachten; zorgafhankelijk, verminderde kracht in extremiteiten en toegenomen hypertonie benen, incontinentie voor urine

Vraagstelling P: 55 jarige man met (acute) progressief MS I: plasmaferese C: geen plasmaferese O: vermindering functionele beperkingen T: 1 jaar Leidt plasmaferese bij een 55 jarige patiënt met (acute) progressieve MS in vergelijking met geen plasmaferese tot een vermindering van de functionele beperkingen in een periode van 1 jaar?

Literatuur search Cochrane (22 6) en Medline (51  2 extra) Multiple sclerosis en plasma exchange limits (titel, trefwoord; RCT, CT, review)

The Canadian trial of cyclophosphamide and plasma exchange in progressive multiple sclerosis. (The Canadian cooperative Multiple Sclerosis Study Group, The Lancet 1991;337:441-46) Kwaliteit onderzoek Positief RCT, placebo controlled trial, single blinded Duidelijke inclusie/ exclusie criteria Duidelijke omschrijving interventie/ placebo Vergelijking met andere studies Duur follow-up: 36 maand Negatief Rommelige opbouw, omschrijving patiënten Bias

The Canadian trial of cyclophosphamide and plasma exchange in progressive multiple sclerosis. Resultaten Geen klinisch & statistisch verschil tussen de verschillende groepen aangetoond. De actieve behandelingsgroepen toonden een langere duur tot en een lager aantal co-interventies in vergelijking met de placebo groep. Plasma-exchange groep: groter aantal patiënten toonden een verbetering of stabilisatie op EDSS score dan andere 2 groepen. Bijwerkingen: placebo groep toonde minder bijwerkingen dan actieve behandelingsgroepen (alopecia en amennoroe).

The Canadian trial of cyclophosphamide and plasma exchange in progressive multiple sclerosis. Conclusie Gezien de hoge kosten en bijwerkingen en het geringe effect (niet statistisch) is behandeling van progressieve MS met cyclophosphamide en plasmaferese niet aan te bevelen.

Double-blind study of true versus sham plasma exchange in patients treated with immunosuppression for acute attacks of multiple sclerosis. (Weiner et al., Neurology 1989; 39:1143-49) Kwaliteit Positief Double blinded CT Duidelijke omschrijving patiënten Negatief Grenzen significant Onduidelijkheid m.b.t. failure to treat resultaten m.b.t. relapsing remitting MS duidelijker in cijfers weergegeven.

Double-blind study of true versus sham plasma exchange in patients treated with immunosuppression for acute attacks of multiple sclerosis. Resultaten Progressieve vorm: interventie was geen voorspellende waarde voor herstel De ernst van de exacerbatie was wel een significant voorspellende factor voor de mate van herstel in 1 jaar. De klachten verbeterden in de interventie groep sneller dan de controle groep (bij 2 en 4weken), niet significant.

Double-blind study of true versus sham plasma exchange in patients treated with immunosuppression for acute attacks of multiple sclerosis. Conclusie Plasmaferese is geïndiceerd ter behandeling van een exacerbatie van MS bij relapsing -remitting vorm. Bij progressieve vorm is het voordeel ten opzichte van geen plasmaferese minder duidelijk.

Bottomline Leidt plasmaferese bij een 55 jarige patiënt met (acute) progressieve MS in vergelijking met geen plasmaferese tot een vermindering van de functionele beperkingen in een periode van 1 jaar? Geen duidelijk antwoord. Plasmaferese leidt tot een verbetering van de klachten, maar dit effect kan ook door het natuurlijk beloop zelf bepaald zijn (geen significant verschil). Niet aanbevelen

Tot slot

Vragen