Kenmerken van WOII -Verwoesting -Bezetting -Terreur -Totale oorlog -Jodenvervolging Aspecten die deze oorlog helpen verklaren: -Opkomst totalitaire regimes -Ideologieën -Harde bepalingen van het Verdrag van Versailles; “strafvrede” -Economische wereldcrisis 1929 -Moderne vormen van massaorganisaties, propaganda en censuur. -Opkomst van de technologie die massavernietigingswapens mogelijk maakt. WOII en WOII zijn een nieuw type oorlogen: Zij worden niet beslist m.b.v. veldslagen, maar de afloop wordt bepaald door de economische veerkracht van een land + de vernietiging van steden (burgerdoelen), fabrieken en mensen. M.n. WOII in Azië: oorlog eindigt na totale vernietiging van de vijand. WOII belangrijke uitkomsten: -Einde hegemonie van Europa in de wereld -Machtsvacuüm wordt gevuld door VS en SU en hun tegengestelde ideologieën, gevolg: Koude Oorlog -Start dekolonisatie-proces van Afrika en Azië
WOII in Europa en Noord-Afrika: Jaartallen en belangrijkste militaire gebeurtenissen -Inval Polen: 1 sept. -Frankrijk en Engeland verklaren Duitsland de oorlog: 3 sept. Einde Appeasement politiek, start WOII -Polen in slechts 1 maand veroverd aan West- en Oostzijde: Duitse Wehrmacht voert Blitzkrieg (samenwerking tanks + bommenwerpers) SU trekt vanuit oosten Polen binnen. 1940 Offensief Duitsland naar Noord en West- Europa -Inval Denemarken en Noorwegen: voorjaar -Losbreken massaal offensief westen, Luxemburg, België, Nederland en Frankrijk: 10 mei Veldtocht van 6 weken op Frankrijk, zuiden Vichy-Frankrijk collaboreert met Duitsland -Battle of Britain: Engeland is volgend doelwit. Eerste tegenvaller Hitler: RAF (superieure Spitfires, snel en met radar). Hitler continueert met nachtelijke bombardementen. 1941 Offensief Asmogendheden naar Zuid-Europa en Duitsland naar Oosten -Inval Griekenland en de Balkan: Duitsland schiet bondgenoot Italië (Asmogendheden) te hulp in wens om Middellandse Zee een Italiaanse binnenzee te maken: mei -Inval SU door Duitsland: Operatie Barbarossa, 22 juni, schending Niet-aanvalsverdrag. Rusland als belangrijkste doelwit van Hitler: Lebensraum voor het Arische ras. Zwaar offensief met een breed front van honderdduizenden soldaten. Opmars stokt vlak voor Moskou. Russische winter verrast Duitsers, ’’Blitzkieg komt tot stilstand in de modder’’. SU gesteund door n.b. VS (materieel en kleding. o.a. 13 miljoen paar winterlaarzen!) -Azië: Aanval Japan op Pearl Harbor, oorlogsverklaring VS aan Japan + Duitsland aan VS 1942 twee keerpunten in de oorlog -Noord-Afrika Campagne: ook hier steun aan Italiaans leger nodig door Duitsland (Afrikakorps, generaal Rommel); eerst succes tegen Britten, daarna Duitse-Italiaanse opmars gestuit bij El Alamein (Montgomery). Hiermee een keerpunt in WOII in het voordeel van de geallieerden. -Vervolg Barbarossa: voorjaar nieuw offensief Duitsland. Na maanden van hevige gevechten, de beslissende slag bij Stalingrad, Duitsland moet zich terugtrekken.
1943 -Noord-Afrika: Troepen geallieerden (VS vanuit west, GB vanuit oost) dwingen Afrikakorps tot overgave. Geallieerden bezetten Italië en dwingen Mussolini tot overgave (bevolking zet hem af). 1943-1944 Verslechtering situatie Duitsland -Situatie Duitsland verslechtert: 1. Oostfront: SU (Rode Leger) rukt op, staat in 1944 aan de Duitse grens 2. GB en VS bombarderen in grote escaders Duitse steden en industriecentra -D-Day, Operatie Overlord: geallieerden landing in Normandië, 6 juni 1944. Een van de grootste militaire operaties in de geschiedenis. Onder commando van generaal Eisenhower. -Luchtlanding Operatie Market Garden mislukt. Voor Nederland boven de rivieren breekt de hongerwinter aan. 1945 -april Duitsland op eigen grondgebied vanuit oosten en westen binnengevallen. -25 april West ontmoet Oost in Torgau op Duits grondgebied. -30 april Hitler pleegt zelfmoord -9 mei capitulatie Duitsland: Einde WOII in Europa
25 augustus 1945, Torgau aan de Elbe: Ontmoeting van Amerikaanse met Russische soldaten. 9 mei capituleerde Duitsland
Het oprichten van de Amerikaanse vlag na verovering van het eiland Iwo Jima. De foto is tevens uitgevoerd in een bronzen beeld en het Amerikaanse oorlogsmonument geworden voor de oorlog in de Pacific.
WOII in Azië: Jaartallen aanloop en belangrijkste militaire gebeurtenissen 1931 -Inval Japan in Chinees Mantsjoerije. VS zag economische belangen (handel) in China bedreigd 1937 -Uitbreiding oorlog van Japan in China. 1941 -Bezetting Indochina (oorspronkelijk Franse colonie: Vietnam, Laos, Cambodja) door Japan. Gebied rijk aan grondstoffen. Expansiedrift gebaseerd op economisch motieven: Japan wil volledige economische autarkie. VS reageert met economisch embargo: boycot levering van strategische goederen (b.v. olie). -Antwoord Japan: aanval op marine basis van VS: Pearl Harbor, 7 december -VS verklaart Japan de oorlog, 8 december -Duitsland verklaart VS de oorlog, 11 december. Is opmerkelijk: 1. Duitsland was niet door verdragen verplicht Japan militair bij te staan, 2. VS en SU waren industriële grootmachten en op de lange termijn niet de baas te blijven. 1942 -1945 Oorlog in de Pacific -Japan verovert verder groot deel Azië (Europese kolonies): Birma, Indonesië, Thailand, Maleisië, de Filippijnen Singapore en Hong-Kong. VS heeft tijd nodig om leger, luchtmacht en vloot op te bouwen. -juni: Keerpunt Japanse kansen: Midway-eilanden: Marine VS wint zeeslag van Japan. Vliegdekschepen en bommenwerpers worden ingezet. -Volgt: Amerikaans tegenoffensief: Amerikanen domineren het luchtruim.+ grondtroepen veroveren eiland na eiland (Island Hopping), behalve Okinawa: bevolking biedt hier hardnekkig verzet. -Moreel Japanners lijkt niet te breken. O.a. ook door kamikaze-piloten 1945 -Roosevelt sterft (april). Truman besluit het ultieme wapen (in het geheim ontwikkelt o.l.v. Oppenheimer) tegen Japan in te zetten. -6 augustus: Hiroshima, 9 augustus: Nagasaki -SU verklaart oorlog aan Japan -2 september capitulatie Japan, einde WOII in Azië