Het (e-)boek Een (r)evolutie? Geert Joris – Boek.be Gedelegeerd Bestuurder Veranderende en nieuwe rollen in de waardeketen van het boek

Boek.be zet in op de keten Protectionistisch of open? Wie zullen de (nieuwe) toekomstige spelers zijn? Zal de boekhandel nog een functie hebben? Zal de auteur de uitgever nog nodig hebben? Hoe zal de keten er binnen enkele jaren uitzien?

Wat staat ons te wachten? “If I asked my customers what they want, they simply would have said a faster horse.” Henry Ford

Van paard tot kar? R R E

Van boek tot boek? R R R E

Het e-boek in cijfers

Het stelt nog niet veel voor… In de US: eind 2010 ca 9% In Nederland: ca 3% In Vlaanderen: ca 1,5% Opgelet met foute conclusies Dit betekent niet dat het niets wordt Het betekent ook niet dat we plots de focus moeten verleggen

Evolutie gebruik mobile devices

Evoluties

Technologisch

Inhoudelijk

Wat met de boekenketen?

De keten vandaag Uitgeverij Handel Consument Auteur Importeur Distributeur

De keten morgen? Uitgeverij Handel Consument Auteur Importeur Distributeur Handel Consument Consument Auteur Consument

Een extra speler: de bibliotheek Handel Auteur Uitgeverij Importeur Distributeur Consument Bibliotheek Positie van de bibliotheken voor de keten: Positieve beïnvloeding? Verstorend?

De (nieuwe) rollen van de actoren E-reading - 10 juni 2010

De auteur Kan (zal) eigen kanalen zoeken Indien 100% e-boek zal de huidige keten maar een van de oplossingen bieden Zal (kan) kanalen kiezen ifv het eindproduct (cf theater, film,…) Andere spelers die veel sterker en kapitaalkrachtiger zijn Als de actoren in de keten hun toegevoegde waarde bewijzen heeft de auteur geen reden om zijn model te wijzigen. E-reading - 10 juni 2010

De uitgever Zal aan de auteur moeten bewijzen dat hij (nog) een rol heeft Rol vandaag: Redactie, begeleiding (auteursmanagement), rechtenbeheer, productie(begeleiding), marketing, (verkoop) Bij het e-boek vallen een aantal van deze taken weg Agenten kunnen taak van de uitgever overnemen Heeft het vervolg van de keten (boekhandel) nodig om zijn papieren producten bij de consument te krijgen. Zoekt naar alternatieven als de (traditionele) boekhandel in gebreke blijft E-reading - 10 juni 2010

De uitgever (vervolg) Zal moeten inzetten op alternatieve marketing Boek als project (multimediaal product) waarvan de auteur slecht 1 schakel is Transcodatie van het boek ifv verschillende devices Nieuwe businessmodellen dienen zich aan (pay per chapter, …) Toegevoegde waarde door bundeling creativiteit E-reading - 10 juni 2010

De importeur Voor het e-boek zijn er geen grenzen en dus ook geen import Rol verschuift stilaan meer in de richting van marketing en auteursmanagement Worden de importeurs de uitgevers/agenten van de toekomst? Hebben de boekhandel nodig voor het papieren boek Druk op de cijfers doet hen alternatieve outlets en producten zoeken E-reading - 10 juni 2010

De distributeur Vooral logistieke dienstverlener Is afhankelijk van de uitgever voor zijn businessmodel Heeft voor het e-boek geen enkele rol meer (tenzij als datawarehouse) Heeft er dus alle belang bij dat de boekhandel niet verdwijnt Zoekt naar mogelijkheden om e-boeken online te distribueren naar aggregatoren en portals Heeft een “natuurlijke” relatie met de uitgever E-reading - 10 juni 2010

De boekhandelaar (Te) afhankelijk van de uitgever Met een bottom-line marge van 5% erg fragiel Verlies van omzet door e-boek doet boekhandel omvallen Heeft de boekhandel een rol te spelen in het e- boek? Waarom zouden mensen (anders dan voor muziek) e- boeken in of via een boekhandel kopen? E-reading - 10 juni 2010

De boekhandelaar (vervolg) Moet de boekhandel zijn positie niet grondig herdenken iplv een graantje proberen meepikken van het e-boek? Klantenbinding / community (online en offline) Inzetten op de boekhandel als fysieke (belevings)plek Wordt de boekhandel uitgever? Boekhandel mag er niet per definitie vanuit gaan dat de uitgever via hem verkoopt Relatie met de uitgever (marketing, kennis van de consument) wordt belangrijker Moet op zoek naar een andere (breder) model E-reading - 10 juni 2010

De bibliotheek Moet zijn rol herdenken in een digitale wereld Andere spelers kunnen rol overnemen Model (gratis en onbeperkt uitlenen) kan niet voor e- boeken Businessmodel van de uitgevers zou omvallen Indien uitlenen niet gratis (verhuren), is het dan een rol voor de bibliotheek? Zij verkopen ook geen papieren boeken. Kan de keten in gevaar brengen door een actieve rol te willen spelen in het e-boek. Leenrecht komt enkel auteur en uitgever ten goede, niet de boekhandel. E-reading - 10 juni 2010

De consument Lezen verandert onder invloed van veranderend mediagebruik Wil betrokken worden Zoekt en vindt (piraterij) E-reading - 10 juni 2010

Opportuniteiten en bedreigingen

Opportuniteiten Nieuwe businessmodellen dienen zich aan voor auteur, uitgever en boekhandelaar Hybride inhoud: (bewegend) beeld, tekst, muziek,… Hybride verkoop: bij papieren boeken ook e-boeken Teasing via e-boeken Tijdelijk gebruik (huur) E-marketing en (online) impulskoop Samenwerkingen met “sectorvreemde” partijen Anders nadenken over het papieren boek Zal een ander statuut krijgen

Bedreigingen Andere (buitenlandse) spelers zijn beter/anders in online business Dominantie bij het bepalen van de spelregels Gebrek aan controle Taalarmoede Piraterij Generatie zonder (auteurs)eigendomsbesef Gebrek aan eensgezindheid over (social) DRM

Factoren die de keten beïnvloeden

Een goed gereglementeerde boekenprijs België: geen vaste boekenprijs itt bvb Nederland en Duitsland Europa: gecontroleerde vrije markteconomie (itt de USA) – cf bvb sociale zekerheid Een GGBP leidt tot Gediversifieerd uitgeefbeleid Breder aanbod in de boekhandel Meer mogelijkheden voor de auteur Uiteindelijk komt het de consument ten goede

De overheid Ondersteunende maatregelen voor de keten Auteur (VFL, SLV), uitgever (CPU), boekhandel (VFL), consument (SLV) Maatschappelijk en cultureel belang van lezen Sterk letteren-, boeken-, en leesbeleid Auteur, uitgever en boekhandel als logische partners voor het invullen van maatschappelijk taak Duidelijk rol van de bibliotheek definiëren Leenrechtvergoeding E-boeken ontlenen mag niet leiden tot schade aan de keten Vlaams E-boek Platform (VEP) BTW op e-boeken Piraterij aanpakken door te informeren en te sanctioneren

Waarom blijven inzetten op de keten? Het papieren boek zal (voorlopig) niet verdwijnen Het model heeft toegevoegde waarde Historisch, cultureel, educatief, wetenschappelijk, economisch 80% economie – 20% cultuur Samenspel tussen de 2 is belangrijk Maatschappelijk belang niet onderschatten Controle van de markt (keten) is een maatschappelijke plicht (we leven niet in de US)

Enkele conclusies Toekomst met open geest tegemoet gaan Leren van de “anderen” Internationaal Andere sectoren Niet corporatistisch tewerk gaan Alle actoren zullen moeten nadenken over hun toegevoegde waarde voor de totale keten Samenwerking tussen de actoren in de keten en andere (niet-gekende) partijen zullen belangrijker worden We mogen onze ogen niet sluiten voor wat we niet kennen

Dank. geert.joris@boek.be