Lessenreeks uitgeverij en boekhandel: actuele vraagstukken Het educatieve boek Tim Seynaeve uitgeefmanager Van In 7.03.2014

Inhoud Deel 1 A-,S- en W-boeken Deel 2 Productontwikkeling Deel 3 Realisatie PAUZE Deel 4 Markt Deel 5 Verkoopkanalen + Promotie en PR

Deel 1 A-,S- en W-boeken

57,6 % netto omzet sector

Verschillende soorten uitgeverijen Tijdschriften- en krantenuitgeverijen Boekenuitgeverijen Folio producten Non-folioproducten alle gedrukte media multimedia

Hoe delen we uitgeverijen in? Indeling naargelang de markt die ze bedienen Algemene uitgeverij publieksmarkt Educatieve uitgeverij leerlingen en uit het kleuter-, basis- en secundair onderwijs Wetenschappelijke uitgeverij studenten, lectoren, docenten, en onderzoekers van het hoger en universitair onderwijs Professioneel-informatieve uitgeverij professionele markt

Organisaties Vlaamse Uitgevers Vereniging (VUV) verdedigt als vakvereniging de belangen van uitgevers van algemene boeken (fictie en non-fictie), educatieve, wetenschappelijke en informatieve uitgaven. Groep Algemene Uitgevers GAU fictie en non-fictie, kinderboeken en strips Groep Educatieve en Wetenschappelijke Uitgevers GEWU educatief, wetenschappelijk + professioneel-informatief

Categorieën A, S, en W Algemene uitgaven A-titels Studie uitgaven S-titels Studie uitgaven W-titels Professioneel-informatieve

A-titels Algemene uitgaven S-titels Studie uitgaven W-titels Professioneel-informatieve

Waarom A, W- en S- categorieën? Leveringsvoorwaarden: boekhandelsmarge die een uitgever aan de titel verleent. ong. 45 % A-boeken ong. 25 % S-boeken ong. 30 % W-boeken Inhoudelijke categorie van het boek

Kortingsoort en soort uitgeverijen A-boeken S-boeken W-boeken? W- boeken Tendens ook S-boeken? Algemene uitgeverijen Educatieve uitgeverijen Wetenschappelijke uitgeverijen Professioneel-informatieve uitgeverijen

A-boek S-boek W-boek Productontwikkeling Realisatie Markt Verkoopkanalen Promotie en pr

A-boek S-boek W-boek Productontwikkeling Realisatie Sectorspecifieke clubs en netwerken ++ Rol scouts, buitenlandse redacteuren en agenten Authordriven Nauwelijks uitgeefplannen Realisatie Vormgeving zeer belangrijk Coverbeeld Rol overheid Rol vakdeskundigen zeer groot Housedriven Gedetailleerde uitgeefplannen ++ Inzet nieuwe media ++ Nieuwe media zeer belangrijk als uitgeefmedium en als verkoopkanaal voor additionele info bij de uitgave Vormgeving (didactisch) belangrijk Kennis beeldgebruik ++ Rol overheid Rol vakdeskundigen zeer groot Housedriven Gedetailleerde uitgeefplannen ++ Inzet nieuwe media ++ Nieuwe media zeer belangrijk als uitgeefmedium en als verkoopkanaal voor additionele info bij de uitgave Minder aandacht voor vormgeving wel voor conceptuele opbouw

Verkoopkanalen Promotie en pr A-boek S-boek W-boek Markt Vooraf moeilijk in kaart te brengen Geen echte verdringingsmarkt, er kan altijd wel een boekje bij Verkoopkanalen Promotie en pr Boekhandel ++ Bredere en gedifferentieerde verkoopkanalen Ketens met eigen inkopers Bredere en grovere methoden voor promotie Nauwelijks Direct Mails Vooraf goed in kaart brengen Verdringingsmarkt Auteur = afnemer Boekhandel = doorgeefluik Enkele gespecialiseerde winkels/leveranciers Direct Mails Vooraf goed in kaart brengen Verdringingsmarkt Auteur = afnemer Boekhandels Academische boekhandels Enkele gespecialiseerde winkels/leveranciers Direct Mails

Deel 2 Productontwikkeling van S- boeken

Productontwikkeling A-boek Sectorspecifieke clubs en netwerken Rol scouts, buitenlandse redacteuren en agenten

Authordriven

Nauwelijks uitgeefplannen Imprints Geen gedetailleerde uitgeefplannen

Productontwikkeling S & W-boek Rol overheid Rol vakdeskundigen zeer groot Housedriven Gedetailleerde uitgeefplannen ++

NEED TO KNOW NICE TO KNOW Rol van overheid S-boek De overheid is bevoegd voor de organisatie van het onderwijs in ruime zin (financiering, inrichten van opleidingen, programma hervormingen …). Eindtermen worden door de koepels vertaald in leerplannen. Bologna Verklaring bachelor-masterstructuur (bama: hervorming van het hoger onderwijs). Concentratiebeweging vanaf 2004: associaties van hogescholen rond een universiteit. W-boek De wetgever staat in voor de basiscontent (wetgeving). De overheid wordt concurrent-uitgever doordat zij meer en meer vakinformatie en wetgeving gratis aanbiedt.

Auteur als vakdeskundige De auteur moet een notoriëteit hebben in zijn vakgebied. Publicatie als onderdeel van carrièreplanning als specialist in de sector. Steeds moeilijker een adequaat auteursteam samen te stellen en langdurig aan één uitgever te binden: vergoeding via auteursrecht evolutie naar multimedia uitgaven

Housedriven Het initiatief voor een uitgave vertrekt in hoofdzaak vanuit de uitgeverij. De uitgever bepaalt welke boeken hij in zijn portfolio nodig heeft en gaat zelf op zoek naar auteurs.

Hoe komt een boek tot stand? De werkwijze waarop het boek tot stand komt is zeer specifiek: Gezamenlijk inhoud vastleggen Conceptbepaling Opvolging conceptopbouw door redacteurs en uitgever Manuscript in delen of in een geheel aanleveren Screening wetenschappelijk comité Ruim redactieteam

Gedetailleerde uitgeefplannen Vooraf moet duidelijk concept, levenscyclus, doelgroep en het financiële luik in kaart gebracht worden. De realisatie is mede door de multimediale factor complex geworden. Strikte planning.

Deel 3 Realisatie van S- boeken

Realisatie A-boek Vormgeving zeer belangrijk Coverbeeld

Realisatie S-boek Vormgeving (didactisch) belangrijk Kennis beeldgebruik Complexe vormgeving (groot verschil tussen kleuter-, basis-, secundair en hoger). Inzet nieuwe media: zeer belangrijk als uitgeefmedium verkoopkanaal voor additionele info bij de uitgave

Inzet nieuwe media in basis- en secundair onderwijs ICT is geïntegreerd in leerplannen Vakoverschrijdende ICT-eindtermen

Inzet nieuwe media in hoger onderwijs - Flexibilisering van het hoger onderwijs. De uitbouw van studentgecentreerde programma’s waar competentieontwikkeling centraal staat. Een verdere uitbouw van een digitale leeromgeving als basis voor innovatie van cursussen en opleidingen. - De inbedding van de opleidingen in een context van levenslang leren.

Inzet nieuwe media Voor een aanbieder van leermiddelen heeft dit o.m. als gevolg: - versterkte nood aan kwalitatief aanbod Werken op maat! snelle actualisering, en dus naast klassieke boekwerken in beperkte oplage ook aandacht voor printing on demand (POD), en zeker voor een elektronisch aanbod uitbouw informatiedatabanken, waaruit diverse types gebruikers onderdelen kunnen plukken - uitbouw van een helpdesk

Technologische ontwikkelingen ICT geïntegreerde concepten vergen verschillende bijkomende kosten die drukken op het rendement van een methode. - mogelijkheid om een boek te linken aan digitale werkvormen (oefeningen en oplossingen, downloads). - voortdurend actualiseren van een bepaalde materie verhoogt de druk voor de auteurs. Multimediaal werken Crossmediaal werken

Technologische ontwikkelingen De mogelijkheden van ICT zijn enorm en voortdurend in ontwikkeling. Printing on demand (POD) - Klant stelt zelf zijn boek samen. Rekeninghoudend met een aanvaardbaar rendement voor kleinere oplagen. - POD over alle content heen: uitbouw van CMS-systeem. Vraagt heel hoge investeringen en een aangepaste werkwijze van auteurs en redacteurs. BUILDING BLOCKS CONTENT CONTENT CHUNKS

Personalised learning

PAUZE

Deel 4 Markt van S- boeken

Markt A-boek Vooraf moeilijk in kaart te brengen Geen echte verdringingsmarkt, er kan altijd wel een boekje bij. De kookboeken kennen een stijging van 8,7%. Het gigantische succes van Dagelijkse kost van Jeroen Meus is hier zeker niet vreemd aan. Maar ook Goe gebakken van Sofie Dumont doet het zeer goed. Met de zomer in aantocht waren dieetboeken in het voorjaar ook succesnummers. Zo scoorden de dieetboeken van Pierre Dukan en Lien Willaert zeer goed dit voorjaar. Hoewel Jeroen Meus zijn collega tv-kok Piet Huysentruyt van de eerste plaats heeft verdrongen, blijft deze laatste met vier titels prominent aanwezig in de top 10 van de kookboeken. (cijfers 2011)

Markt S-boek Vooraf goed in kaart te brengen Verdringingsmarkt Auteur = afnemer

Markt De S en W markt kennen de identiteit van hun gebruiker. uitdaging CRM systemen Verdringingsmarkt Er kan niet altijd nog een boekje bij. Er zijn verschillende spelers op de markt aanwezig. De markt is stagnerend en vraagt bijkomende investeringen in technologie. http://www.woordjesleren.nl/books.php?category=2&description=frans

Markt Specifiek voor S-boek Een boek uitbrengen dat niet voldoet aan een vak is een groot risico.

S-boek Wie zijn de decision makers? Leerkracht, lector of docent. De rol van de leerkracht/docent/gebruiker (zelfs van de docent als auteur) verkleint. Eindbeslissing ligt veelal bij de vakgroep(coördinator). De uiteindelijke betaler is de leerling/student. Leerlingen (ouders!) en studenten kunnen de beslissing beïnvloeden; hun invalshoek is vaak beperkt tot het element prijs. Ook de directie – gevoelig voor de prijs van het onderwijs als concurrentie-element – is een beïnvloeder bij de beslissing. Wie zijn onze klanten? - de leerlingen en leerkrachten in basis- en secundair onderwijs, de studenten, docenten en lectoren binnen de hogescholen, universiteiten en instellingen volwassenenonderwijs, hoger onderwijs voor sociale promotie. Zij kiezen steeds meer voor de boekhandel (campusboekhandel) als intermediair. De auteur als afnemer!

+ Promotie en PR van S-boeken Deel 5 Verkoopkanalen + Promotie en PR van S-boeken

Verkoopkanalen + Promotie en PR A-boek Boekhandel ++ Bredere en gedifferentieerde verkoopkanalen Ketens met eigen inkopers Bredere en grovere methoden voor promotie Nauwelijks Direct Mails

Verkoopkanalen + Promotie en PR S-boek Boekhandel = doorgeefluik Enkele gespecialiseerde winkels/leveranciers Direct Mails

Verkoopkanalen Boekhandel vooral doorgeefluik. Distributie hoofdzakelijk (65 %) via de boekhandel. o Standaard Boekhandel beheerst het boekhandelskanaal. o De boekhandel speelt geen rol in de besluitvorming met betrekking tot het gebruik van boeken of cursussen. Enkele gespecialiseerde winkels/leveranciers. De uitgever zelf Specifiek voor W-boeken: B2B en key accountmanagement.

Promotie + PR De marketingstrategie binnen deze markt is gebaseerd op twee peilers: o op continue basis productinformatie in de markt brengen. o het creëren van naambekendheid en het imago van ‘educatieve en wetenschappelijke’ uitgever (specialist binnen het domein) staande houden.

Marketingacties - de uitbouw en het onderhouden van de persoonlijke relatie met de gebruiker en/of de beslisser. - direct mailing gericht op de verstrekking van productinformatie en op imagobevestiging. - deelname aan studiedagen en congressen o.a. via sponsoring - vertegenwoordigers o.a. aanwezig op dagen van docenten, bijscholingen, opendeurdagen en andere evenementen waar de mogelijkheid is om het product voor te stellen. Zij ondersteunen de informatieve bijeenkomsten met klanten en potentiële klanten.

Marketingacties - key accountmanagement Aanwezigheid op bijscholingen en opleidingen, opendeurdagen en andere evenementen waar de mogelijkheid is om het product voor te stellen. Zij ondersteunen de informatieve bijeenkomsten met klanten en potentiële klanten. - adverteren in tijdschriften van de doelgroep - sampling Docenten en lectoren krijgen speciale korting op alle wetenschappelijke titels. Er worden ook veel gratis boeken aan docenten toegestuurd of verdeeld via hogescholen en universiteiten.

A-boek S-boek W-boek Productontwikkeling Realisatie Sectorspecifieke clubs en netwerken ++ Rol scouts, buitenlandse redacteuren en agenten Authordriven Nauwelijks uitgeefplannen Realisatie Vormgeving zeer belangrijk Coverbeeld Rol overheid Rol vakdeskundigen zeer groot Housedriven Gedetailleerde uitgeefplannen ++ Inzet nieuwe media ++ Nieuwe media zeer belangrijk als uitgeefmedium en als verkoopkanaal voor additionele info bij de uitgave Vormgeving (didactisch) belangrijk Kennis beeldgebruik ++ Rol overheid Rol vakdeskundigen zeer groot Housedriven Gedetailleerde uitgeefplannen ++ Inzet nieuwe media ++ Nieuwe media zeer belangrijk als uitgeefmedium en als verkoopkanaal voor additionele info bij de uitgave Minder aandacht voor vormgeving wel voor conceptuele opbouw

Verkoopkanalen Promotie en pr A-boek S-boek W-boek Markt Vooraf moeilijk in kaart te brengen Geen echte verdringingsmarkt, er kan altijd wel een boekje bij Verkoopkanalen Promotie en pr Boekhandel ++ Bredere en gedifferentieerde verkoopkanalen Ketens met eigen inkopers Bredere en grovere methoden voor promotie Nauwelijks Direct Mails Vooraf goed in kaart brengen Verdringingsmarkt Auteur = afnemer Boekhandel = doorgeefluik Enkele gespecialiseerde winkels/leveranciers Direct Mails Vooraf goed in kaart brengen Verdringingsmarkt Auteur = afnemer Boekhandels Academische boekhandels Enkele gespecialiseerde winkels/leveranciers Direct Mails