De Eerste Wereldoorlog

Algemene Oorzaken -nationalisme -militarisme -modern imperialisme -systeem van bondgenootschappen -wapenwedloop -mentaliteit

Specifieke oorzaken Tegenstellingen tussen landen -Frankrijk - Duitsland Duitsland in 1870 een eenheid na gewonnen oorlog tegen Frankrijk -Frankrijk wil revanche -Frankrijk wil Elzas - Lotharingen terug -Duitsland wil hegemonie in Europa -Duitsland verstoort het machtsevenwicht

Engeland - Duitsland -Duitsland bedreigt de Engelse macht op zee (vlootbouw) -Duitsland wil kolonies Oostenrijk/Hongarije – Rusland -Rusland wil ijsvrije havens (Zwarte Zee) → Balkan veroveren -Oostenrijk/Hongarije heeft problemen met Servië→Balkan veroveren - Rusland gaat Servië helpen (panslavisme)

Vorming bondgenootschappen Duitsland en Oostenrijk/Hongarije en Italië Dreibund (triple Alliantie) Engeland en Frankrijk en Rusland Triple Entente

Verschil oorzaak-aanleiding Oorzaak -speelt al veel langer -is datgene, waar het werkelijk om gaat Aanleiding -zit vlak voor de gebeurtenis -is op zich onbelangrijk

Aanleiding WO I Moord op de kroonprins van Oostenrijk/ Hongarije (Frans Ferdinand) en diens vrouw in Serajewo (Bosnië – Herzogewina) door een Servische nationalist (Gavrilo Prinzip)

Kettingreactie Oostenrijk/Hongarije valt Servië aan Rusland helpt Servië Duitsland helpt Oostenrijk/Hongarije Frankrijk helpt Rusland Duitsland valt Frankrijk aan door België Engeland helpt België

Plan Schlieffen Rusland heeft 6 weken nodig om te mobiliseren. Frankrijk en Duitsland hebben 2 weken nodig. Frankrijk moet dus in 4 weken verslagen worden om een 2 fronten oorlog te voorkomen.

Bondgenootschappen in 1914 Geallieerden Centralen Frankrijk Duitsland Engeland Oostenrijk/Hong. Rusland(tot 1917) Turkije België Servië Italië (vanaf 1915) V.S. (vanaf 1917)

Verloop van de oorlog Door het mislukken van het plan Schlieffen komt Duitsland in een twee frontenoorlog terecht. Alle partijen denken, dat ze gaan winnen (soldaten worden toegejuicht bij vertrek) en dat ze snel winnen (voor Kerstmis zijn we weer thuis)

Westfront De bewegingsoorlog gaat over in een loopgravenoorlog. Soldaten worden kanonnenvoer in bloedige veldslagen b.v. bij Verdun, de Somme en in zuid België. Nieuwe wapens -gifgas -mitrailleurs -tank -vliegtuigen

Oostfront Langzame opmars van Duitsland naar het oosten. In 1917 vond een revolutie in Rusland plaats (ook interne oorzaken) De nieuwe (communistische) regering sluit vrede met Duitsland Vrede van Brest Litowsk Alle Duitse troepen naar het westfront→ Duitsland lijkt de oorlog te gaan winnen.

V.S. in de oorlog Buitenlandse politiek van de V.S. tot 1917: Isolationisme In 1917 gaat de V.S. meedoen met de geallieerden: -to make the world safe for democracy -a war to end all wars -om de leningen aan Engeland en Frankrijk te beschermen Wilson (dem) toen president (idealist)

Aanleiding Duitsland kondigt de onbeperkte duikbootoorlog af als reactie op de blok- kade van de Duitse kust door Engeland. Daarmee werd het principe van de vrije zee aangetast (ook neutrale schepen werden aangevallen) Door de deelname van de V.S. winnen de geallieerden. Op de 11de van de 11de om 11.00 uur werd de wapenstilstand gesloten in een trein In het bos van Compiegne.

WO I is een totale oorlog Grote gevolgen voor het thuisfront -vrouwen nemen werk mannen over→emancipatie -vredeseconomie→oorlogseconomie→grote invloed van de staat -censuur en propaganda -voedseltekorten, bombardementen, ziektes→veel burgerdoden -hoge belastingen en oorlogsleningen

Uitgangspunten overwinnaars Engeland -herstelbetalingen -Duitse kolonies -Duitse vloot Frankrijk -herstelbetalingen -veiligheid -Elzas/Lotharingen terug V.S. 14 punten van Wilson -zelfbeschikkingsrecht der volkeren -Volkenbond

Vrede van Versailles -Alleinschuld -Herstelbetalingen (132 miljard goudmark) -Verlies grondgebied (kolonies/Elzas-Lotharingen) -Militaire bepalingen (geen vloot, geen luchtmacht, geen wapenfabrieken,100.000 man leger) -Instellen van de Volkenbond

Frans-Duitse oorlog van 1870

Elzas-Lotharingen

Balkan

Bondgenootschappen

Dreibund

Triple Entente

Bondgenootschappen in 1914

Moord in Serajewo

Plan Schlieffen

Loopgravenoorlog

Gifgas

Eerste tanks

Mitrailleur en vliegtuig

Oostfront in WO I

Torperen van de Lusitania

President Wilson

Wapenstilstand

Vrouwen in WO I

oorlogspropaganda

Oorlogsleningen

Vrede van Versailles

Volkenbond