Hoofdstuk 1 Patronen op de wereldkaart: wereldbeeld Paragraaf 1 t/m 5

inhoud Inleiding: Tortilla curtain (par. 1) Grens tussen arm en rijk (par. 2) Handelsrelaties (par. 3) Migratie in de grensregio (par. 4) Mexico en de VS eeuwig verbonden (par. 5)

Op de grens Tortilla Curtain

Verenigde Staten en Mexico

De grens tussen de VS en Mexico 3,169 km lang De meest overgestoken grens met 250 miljoen menselijke oversteken per jaar Sinds 1853 op deze plek

Reclame met oude grens van Mexico

Grens bij Tijuana/San Diego

Grens bij Tijuana/San Diego

Ruimte Welke kenmerken van Mexico en de VS zorgen er voor dat mensen de grens over willen steken (ruimtelijk gedrag)? Waarom willen de VS de migranten niet hebben? Is de migratie goed voor Mexico? Komt de ‘American dream’ vaak uit? Waarom wonen er veel Mexicanen bij de grens?

Tijuana: Izzy Stradlin Let's go to Tijuana…yeah, yeah Down by Ensenada…yeah, yeah Gonna get better…I'm getting better Do they want to pull the whip-draw? Looks a maybe do the out call…yeah, yeah It ain't approved in America…yeah, yeah That's why you got to go there…yeah, yeah It's gonna get better…yeah, yeah It's got a funny feeling upstairs…yeah, yeah I'm taking nothing over four years…yeah, yeah Down in Tijuana…yeah, yeah T&O pajama…yeah, yeah

Paarse boekje paragraaf 1 Sociale geografie  bestudeert de relatie tussen mensen en plaatsen op aarde Fysische geografie  bestudeert de relatie tussen natuurkundige processen en plaatsen op aarde

Ruimte Ruimte  is de plaatsgevende factor en is de kern van de aardrijkskunde Ruimtelijke inrichting  hoe een gebied is opgebouwd (bos, dorpen, wegen etc.) Ruimtelijk gedrag  hoe men zich gedraagt in een gebied Ruimtelijke ontwikkeling  hoe een gebied zich ontwikkelt door gedrag van mensen en dier Waarom hebben deze laatste drie begrippen veel invloed op elkaar?

Op de grens Barrière Pull Push

Verschillen aan de grens Kenmerken  Koopkracht  Beroepsbevolking  Landbouw  Diensten  Bevolkingsgroei  Werkloosheid  Taal VS Mexico €33.000 €8000 2% 18% 76% 58% 0.9% 1.2% 4% 18% Engels Spaans Centrum Semi-periferie

Beslissen: waag je de sprong? Ga jij? Migratie Tegen elke prijs? Jaarlijks sterven tientallen migranten in de woestijn

Belangrijke begrippen Koopkracht = Hoeveelheid goederen en/of diensten die je voor een gegeven hoeveelheid geld kunt kopen Lage prijzen, hoge inkomens = ? Hoge prijzen, lage inkomens = ? Waar is de koopkracht meestal beter, in Mexico of de Verenigde Staten? Beroepsbevolking = Iedereen die wil kan en mag werken (tussen 15 en 65) Informele sector = de niet officiële economie (werk waar geen belasting over wordt betaald)

Maquiladoras: wat zijn dat? Maakindustrie Vooral jonge meisjes Arbeidsintensief Vooral buitenlandse ondernemingen Produceren voor internationale markt

Beslissen: werken in een maquiladora? Centrum Hoofdkantoor Import eindproducten Export van grondstoffen en halffabrikaten Maquiladoras: fabricage en assemblage Periferie

Maquiladoras 1 Waar? Noorden van Mexico 2 Waarom daar?  nabijheid VS  lage lonen  nabijheid VS  belastingvoordelen

Ontwikkeling maquiladoras Daling door verplaatsing naar o.a. China 2 Doorschuiving naar zuiden Oorzaak: nog lagere lonen

Gevolgen verschuiving op nationaal niveau VS: banenverlies Mexico: Meer welvaart

Mondialisering/globalisering Belangrijk! Proces van wereldwijde integratie van cultuur, economie en politiek  Door betere mogelijkheden van communicatie en betere reismogelijkheden

Paarse boekje paragraaf 2

Verschil bevolkingsdichtheid en bevolkingsspreiding?

Welvaart en welzijn Wat is het verschil? Welvaart is de mate waarin de behoeften kunnen worden bevredigd (materieel) Welzijn is de mate waarin de bevolking zich in zijn behoeften bevredigd acht (materieel en immaterieel)

Vier aardrijkskundige dimensies Belangrijk! Verschillende manieren om tegen één onderwerp of probleem aan te kijken Economische dimensie Politieke dimensie - Sociaal-culturele dimensie Ecologische dimensie

Vier aardrijkskundige dimensies De aanleg van een kolencentrale bij Enkhuizen Economische dimensie ? Politieke dimensie ? - Sociaal-culturele dimensie ? Ecologische dimensie ? Vul de rest van de paragraaf zelf in

Herhaling bij par. 2 Neem bladzijde 5 voor je van het paarse boekje. Welke dimensies zijn er? Noem een toepassing van elke dimensie op het probleem van armoede in Mexico

Inkomensverdeling Nederland De armste 20% van de Nederlandse bevolking 10% van het totale inkomen De rijkste 10% van de Nederlandse bevolking  20% van het totale inkomen

Centrum en periferie op mondiale schaal

Centrum-periferie relatie Een centrum-periferie relatie is op basis van wederzijde afhankelijkheid  de landen hebben elkaar nodig Noem hiervan een voorbeeld voor de situatie van Mexico en de Verenigde Staten.

Paarse boekje paragraaf 3 Arme landen worden ook wel genoemd … Periferie Ontwikkelingslanden Ouderwets: derde wereldlanden Vul de rest tot aan de laatste twee regels zelf in

NAFTA North American Free Trade Agreement Betere handelsbetrekkingen Geen importheffingen Is dat gunstig voor Mexico? Is er in Europa ook iets dergelijks?

Toenemende regionale ongelijkheid C C S-P P

Gevolgen relatie voor grensregio a Snelle groei werkgelegenheid b Toename BNP/hoofd vooral in Mexico c Ontstaan van dubbelsteden d Ontstaan mengcultuur El Paso Ciudad Juarez http://www.youtube.com/watch?v=Ep3UbS52ui8

Internationale arbeidsdeling aan de grens Beslissen Maken

Mengcultuur op verschillende schaal Nationaal Grensgebied Afstandsverval Starr County

Meet Starr County Kenmerk Texas Starr County Aandeel Hispanics 32% 98% Opleiding highschool of hoger 76% 11% Werkloosheid 6% 21% Conclusie: Inzoomen levert meer details

Verschil in leeftijdsopbouw VS Mexico VS heeft Mexico in de toekomst nodig!

Toekomst: latinosering van de VS? Los Angeles

Invulboekje par. 4 Mexico en de Verenigde Staten Een economische cp-relatie VB: Beide gebieden verdienen aan handel of … Grondstoffen  eindproducten Een demografische cp-relatie VB: Jonge mensen trekken naar het centrum (voor arbeid) Een sociaal-culturele cp-relatie VB: Amerikanisering

Interactietheorie van Ullman Handel met een bepaalde locatie vindt plaats als… er sprake is van complementariteit  er is ergens anders iets dat op de huidige plek niet is er geen intervening opportunity is  is er dichter bij huis een vergelijkbare kans? er sprake is transferability  is de plaats goed bereikbaar? (relatieve afstand)