Systematische screening: een utopie? Paul De Cock COS Leuven Kijken naar motoriek Systematische screening: een utopie? Paul De Cock COS Leuven

Kleuters in beweging ontwikkeling spelenderwijs

Kleuters in beweging rennen springen dansen gooien vangen klimmen fietsen tekenen ...

Motoriek is een tweewieler? ‘Grootmotoriek’ Fijne motoriek geen identieke tweeling

Motoriek is een veelheid Kracht Evenwicht Behendigheid Snelheid Beheersing & coördinatie Precisie Handvaardigheid Inschatting (perceptie !)

Motoriek beoordeelbaar? Factor ‘g’ Beweging in ontwikkeling - leeftijd Jongens – meisjes Kwantiteit – kwaliteit Samenhang met andere ontwikkelingsdomeinen

Evaluatie Observatie individueel / groep Bevraging ouders / leerkrachten (test - neuromotorisch) onderzoek Wie wordt onderzocht? (risico-groepen bv kinderen met laag geboortegewicht) Wie onderzoekt? Wat?

Beoordeling motorische ontwikkeling Systematische beoordeling Screening (transversaal) vals + / - Surveillance (longitudinaal) Test (criterium?) validiteit betrouwbaarheid / herhaalbaarheid (intra-inter) haalbaarbeid (tijd – ruimte - materiaal)

Waarom beoordelen? (vroeg)detectie interventie voorkomen en behandelen delay – deviance – disease interventie stimuleren – remediëren voorkomen en behandelen

Detectie botaandoening spierziekte (vb. spierziekte van Duchenne) neuropathie (vb. Charcot Marie Tooth) bindweefselpathologie afwijking sensorium centraal zenuwstelsel

Beweging en CZS voorhoornpathologie (Kugelberg-Welander) hersenen CP tumor structurele afwijking CZS (aangeboren – verworven ‘functionele’ afwijking CZS (vb. tremor)

Motoriek en hersenen progressieve aandoeningen (genetisch-metabool) vb. adrenoleucodystrofie Hallervorden-Spatz ataxia telangiëctasia Kearns-Sayre … geassocieerd: cognitieve beperkingen – ADHD – autisme Developmental Coordination Disorder

ataxia telangiectasia

Kearns-Sayre (ophtalmoplegia plus) oogbewegingen beperkt ptose verlies spierkracht cardiale ritmestoornis

Klinisch onderzoek blijft onvervangbaar huid oogbewegingen tongmobiliteit spiermassa (kuiten te dik / te dun) vorm voeten peesreflexen (paradox?) hoofdomtrek kleine anomalieën soms van groot belang

Developmental Coordination Disorder Definitie: - motorische achterstand, coördinatiegestoord, onhandig (ifv leeftijd) - interfereert met ADL en schoolresultaten - niet ten gevolge van een somatische aandoening - geen pervasieve ontwikkelingsstoornis - indien mentaal geretardeerd, dan zijn de motorische problemen ernstiger dan verwacht voor dat IQ  IQ > 70

Prevalentie:

Soft signs Bv. geassocieerde bewegingen leeftijdsafhankelijk hielengang diadochokinese pianotage mond openen – vingers spreiden leeftijdsafhankelijk aspecifiek

(Cor-)relaties? dagelijks leven - test vragenlijst – test test – test testonderdeel - geheel motoriek – intelligentie motoriek - leren

Studies in Leuven toepasbaarheid buitenlandse testen normen leeftijdsgroepen gebruik vragenlijsten ouders – leerkrachten vragenlijst vs test balvaardigheid als insteek DCD leereffect als criterium? M-ABC – kleutervolgsysteem variabiliteit (en evolutie!) jongens - meisjes

Zet kleuters in beweging kijken is begin? spelen = oefenen ruimte gelegenheid tijd samen pret

Vragen & Problemen scheidingslijn(en) – identificatie wie vraagt? – wie test? verwijzen wie? waarheen? ouders wat met leerzorg morgen? Quid GON?

Mogelijkheden CLB’s team (informatie vanuit meerdere kanalen – disciplines) synergie school – CLB positieve context (bewegingsopvoeding) 2-stappen consult arts?