5-4-2017 Hoe kan actie-onderzoek bijdragen aan de ontwikkeling van PCK? Dr. Ilona Mathijsen Fontys Lerarenopleiding Tilburg I.Mathijsen@fontys.nl Als begeleider van studentonderzoek vraag ik me af wat de kwaliteit is van de door studenten ontwikkelde PCK en hoe ik kan bijdragen aan de ontwikkeling van PCK van hoge kwaliteit. Om de kwaliteit van PCK vast te stellen analyseer ik onderzoeksverslagen. In de presentatie presenteer ik het kader bespreken van waaruit ik mijn onderzoek in het algemeen en mijn analyse van onderzoeksverslagen in het bijzonder, onderbouw. Vervolgens ga ik in op de eerste resultaten en impliciaties voor begeleiding.

Actie-onderzoek over actie-onderzoek… 5-4-2017 Actie-onderzoek over actie-onderzoek… Student teachers who graduate as teachers for a specific subject: English, mathematics, geography etc. Action research project concurrent with final internship (4th year bachelor) Period: from aug/sept till june/july the next year My role: counselor en supervisor Voettekst

Toelichting op onderzoek Inhoud presentatie Toelichting op onderzoek Relatie PCK en actie-onderzoek Analysekader Eerste resultaten en implicaties voor begeleiding Voettekst

Actie-onderzoek en PCK “the knowledge […] about how to teach particular content in particular ways in order to lead to enhanced student understanding (Loughran et al., 2012, p.7)” “To help clarify the nature of a teacher’s PCK Shulman (1986b, 1987) proposed that it comprises two components: knowledge of what he calls ‘representations’ i.e., instructional strategies illustrations, analogies, explanations and demonstrations that teachers use to make certain subject matter comprehensible to their students; and knowledge of students’ ‘learning difficulties’ i.e., students’ misconceptions, naïve ideas gained through interpretation of prior learning, experiences or preconceived ideas about a topic, as well as knowledge of any other potential barriers to learning subject matter, such as how concepts interrelate and strategies to help solve problems.” (Hume & Berry, 2011)

Actie-onderzoek en PCK “the knowledge […] about how to teach particular content in particular ways in order to lead to enhanced student understanding (Loughran et al., 2012, p.7)” Analyseren van problemen van leerlingen met bepaalde leerstofinhoud(en) “To help clarify the nature of a teacher’s PCK Shulman (1986b, 1987) proposed that it comprises two components: knowledge of what he calls ‘representations’ i.e., instructional strategies illustrations, analogies, explanations and demonstrations that teachers use to make certain subject matter comprehensible to their students; and knowledge of students’ ‘learning difficulties’ i.e., students’ misconceptions, naïve ideas gained through interpretation of prior learning, experiences or preconceived ideas about a topic, as well as knowledge of any other potential barriers to learning subject matter, such as how concepts interrelate and strategies to help solve problems.” (Hume & Berry, 2011)

Actie-onderzoek en PCK “the knowledge […] about how to teach particular content in particular ways in order to lead to enhanced student understanding (Loughran et al., 2012, p.7)” Analyseren van problemen van leerlingen met bepaalde leerstofinhoud(en) “To help clarify the nature of a teacher’s PCK Shulman (1986b, 1987) proposed that it comprises two components: knowledge of what he calls ‘representations’ i.e., instructional strategies illustrations, analogies, explanations and demonstrations that teachers use to make certain subject matter comprehensible to their students; and knowledge of students’ ‘learning difficulties’ i.e., students’ misconceptions, naïve ideas gained through interpretation of prior learning, experiences or preconceived ideas about a topic, as well as knowledge of any other potential barriers to learning subject matter, such as how concepts interrelate and strategies to help solve problems. (Hume & Berry, 2011)” Ontwikkelen, toepassen en evalueren van onderwijsleerstrategieën bij bepaalde leerstofinhoud(en)

Proces van actie-onderzoek -> PCK Situatie 0 Gewenste situatie Welke strategie? Gewenste situatie Situatie 1 Welke strategie? Empirische gegevens en literatuur PCK 1: Welke strategie te gebruiken nu ik weet welke problemen leerlingen kunnen hebben met X? PCK 2: Waarom verwacht ik dat deze strategie effectief is in het realiseren van gewenste uitkomsten? Students when deciding what strategy to use (next) to realize a desired situation, assemble empirical data and read literature on students’ problems and on teaching strategies and thereby Develop knowledge about students And about strategies PCK 2: Wat een volgende keer te doen nu ik weet in welke opzichten de strategie wel/niet effectief bleek?

Onderzoeksvraag en methode Wat is de kwaliteit van de door studenten ontwikkelde PCK zoals beschreven in hun onderzoeksverslag? Analyse van onderzoeksverslagen (n=20, 12 van 11/12 + 8 van 12/13… + 28 13/14…) Onderzoeksvraag en methode Student Kiezen van een strategie Evalueren van strategie en formuleren van aanbevelingen Kennis over leerlingen (PCK 1) Kennis over effectiviteit van strategie (PCK 2) Criterium Nut Lit Diep 1 + - +/- .. 20

Analysekader kwaliteit PCK Grounded Vallacher & Wegner: action identification Onderzoeksfase Kiezen van een strategie Evalueren van strategie en formuleren van aanbevelingen PCK component Kennis over leerlingen (PCK 1) Kennis over effectiviteit strategie (PCK 2) Criteria Gebruik van (LIT) Worden empirische gegevens geconfronteerd met inzichten uit literatuur? “Dat mijn leerlingen…is (niet) bijzonder want ook in de literatuur blijkt dat…” Wordt literatuur gebruikt om de keuze voor de strategie te onderbouwen? Diepgang (DIEP) Worden inzichten over leerlingen geconstateerd of ook uitgelegd? (Bevestiging of verklaring) Word wel/niet onderbouwd waarom een strategie effectief is in het realiseren van een doel/effect? Relevantie van kennis (NUT) Is kennis over leerlingen nuttig voor het kiezen voor een strategie: “omdat mijn leerlingen… zal ik…” Is kennis over effectiviteit van strategie nuttig voor toekomst/anderen: “Omdat mijn leerlingen… en niet… is het aan te bevelen om… omdat…?” Nut In hoeverre is de opgedane kennis nuttig? In het geval van kennis over leerlingen (PCK1) is het de vraag of de student bij de verkennende onderzoeksfase kennis heeft opgedaan over problemen met leerlingen en die relevant is voor het kiezen van een onderwijsleerstrategie, vergl. ‘situational premise’ (Fenstermacher & Richardson, 1993). In het geval van kennis over onderwijsleerstrategieën (PCK2) gaat het om de vraag of bij de evaluatie van de gekozen strategie gegevens zijn verzameld die toepassing van de strategie in toekomstig gebruik en/of door anderen doen optimaliseren, vergl. ‘empirical premise’ (Fenstermacher & Richardson, 1993). Diepgang  Hier gaat het om de vraag of opgedane kennis een verdergaande functie heeft dan een simpele bevestiging. Bij kennis over leerlingen (PCK1) gaat het om de diepgang waarmee problemen bij leerlingen geconstateerd worden. In het geval van kennis over strategieën (PCK2) gaat het om de vraag of studenten niet alleen zeggen dàt een strategie effectief is in het realiseren van een effect bij leerlingen maar of ze ook kunnen uitleggen waarom die strategie effectief is. Literatuur Hier gaat het om het principe dat professionals van theoretische inzichten gebruik zouden moeten maken in het richten, verantwoorden etc. van hun  handelen: vergl. stipulative premise  (Fenstermacher & Richardson, 1993). Voor kennis over leerlingen (PCK1) gaat het dan in het bijzonder om de mate waarin de student kennis over eigen leerlingen kan verdiepen gebruikmakend van inzichten uit literatuur. In het geval van kennis over strategieën (PCK2) gaat om de vraag of de student gekozen strategieën vooraf onderbouwt en eventueel ook achteraf verklaart door te verwijzen naar literatuur. Fenstermacher & Richardson, Morine –Dershimer: practical arguments

Voorlopige resultaten Student Kiezen van een strategie Evalueren van strategie en formuleren van aanbevelingen Kennis over lln (PCK 1) Kennis over effectiviteit strategie (PCK 2) Nut Lit Diep 1 Ellen + +/- - 2 George 3 Henry 4 Lionel 5 Mary Uit de analyse van tot op heden 6 onderzoeksverslagen blijkt dat een met een voldoende beoordeeld verslag geen garantie biedt voor PCK van goede kwaliteit. Zo is het verslag van Henry ten aanzien van beide kenniscomponenten op alle criteria met een - gescoord. Een verklaring hiervoor is dat het door hem onderzochte probleem weinig vakdidactisch van aard is en te weinig gericht op het leren van leerlingen voor het vak. De ervaring met Henry is onder andere aanleiding geweest om bij de groep studenten in daaropvolgende jaren aan te dringen op een probleemformulering vanuit het perspectief van de leerlingen met het leren voor het vak. Lionel (student Frans) is de enige die hoog scoort op diepgang bij PCK1. Lionel lijkt in vergelijking met andere studenten meer geneigd tot het stellen van waarom-vragen. Hij stelt niet alleen vast dat leerlingen het lastig vinden om in het Frans te schrijven maar hij vraagt zich ook af, en geeft een antwoord op de vraag waarom ze dat moeilijk vinden. Maar ook op andere momenten is Lionel in staat om meer uitleg te verstrekken. Dat andere studenten dat niet doen heeft mogelijk te maken met iets als onzekerheidstolerantie. Tijdens de presentatie worden meer voorbeelden en verklaringen gegeven met implicaties voor begeleiding.

Student 1 (Ellen -> geschiedenis) PCK 1: leerlingen hebben problemen met bronopgaven omdat ze de bronnen niet goed transleren PCK 2: leerlingen helpen met transleren door een stappenplan: jaartal? titel? maker? legenda? NUT: + strategie richten op translatie DIEP: +/- illustratieve besprekingen van de aanpak van bronopgaven door een aantal leerlingen maar niet altijd consistent met de definitie van translatie LIT: + Ellen citeert relevante bronnen en relateert informatie met bevindingen bij eigen leerlingen Waarom wilden Frankrijk en GB dat de Russische beer weer aan kracht won? Antwoord van een leerling: de geallieerden hadden een krachtige bondgenoot nodig om Hitler in WW-II te verslaan DIEP: - Waarom zou (oefening met) een stappenplan resulteren in betere translatievaardigheden? Hoeveel oefening? Met welke bronnen? Opbouw nodig? LIT: - Waarom dit stappenplan, waarom geen ander? NUT: - Geen enkele retrospectieve reflectie op het stappenplan. Alleen positieve citaten van leerlingen over wat ze ervan vonden.

Toepassing van kader: bepaal de kwaliteit van PCK Voettekst

Actie-onderzoek naar actie-onderzoek 5-4-2017 Actie-onderzoek naar actie-onderzoek To address the droste-effect. Till know I only showed results about student and my knowledge about the quality of their research projects. I know something about my students but I haven’t addressed any choices or intentions to help and stimulate students to develop PCK of high quality. Just like my students I also need to take the next step: what kind of strategies to chose to help students develop PCK of high quality? To be able to do this I first have to try and understand why PCK is of low and high quality. Voettekst

Discussie en aanbevelingen Kwaliteit van PCK 1 afhankelijk van: Locus van probleem in ‘situatie 0’: leerlingen of student? Diepgang: de mate waarin een student geneigd is om iets uit te leggen Kwaliteit van PCK 2 afhankelijk van: De aard van de gekozen strategie Rijkheid van empirische gegevens in het tonen van het operante principe Voettekst

Welke condities en/of factoren? Discussie en dialoog Vragen? Hoe ervoor te zorgen dat studenten met hun actie-onderzoek PCK van betere kwaliteit ontwikkelen? Welke condities en/of factoren? How to stimulate student teachers to develop ‘better’ PCK through AR? Making quality a topic of discussion Discussing the work of other student teachers Providing for proper feedback … Contributing factors: student-teachers’ ability and willingness to take on a critical stance

I.Mathijsen@fontys.nl Voettekst