Betrouwbaar vrijen Lieve Peremans Centrum voor Huisartsgeneeskunde UA

Inhoud Is er een probleem in België? Wie is er betrokken op jongeren? Knelpunten van CLB-artsen Vragen van jongeren Wat kunnen jongeren verwachten van een consult? Wat is er nieuw onder de zon? Wat adviseer je in noodsituaties?

Is er een probleem?Abortuscijfers j j j j j j j > 45 j Gemiddelde leeftijd abortuscliëntes 27,3527,4227,43 27,44

Is er een probleem? In 2003: abortussen in België omwille van ongewenste zwangerschap 48% gebruikte geen anticonceptie 30% verkeerd gebruik Grootste aantal : jaar met abortuscijfer van (per 1000 vrouwen van vruchtbare leeftijd)

Is er een probleem? Jaarlijks: één op 60 meisjes < 20 jaar zwanger in België Geboorte bij meisjes(2002) < 15 jaar jaar 2953 Abortus bij meisjes (2002) < 15 jaar jaar2059

Preventie Collectief (CLB) Individueel CLB-artsen Jeugdwerkers Huisartsen, gynaecologen Apothekers Media, websites, folders....

Knelpunten CLB-artsen Updating van eigen kennis en vaardigheden Niet iedereen geschikt voor RSV Onvoldoende omkadering: tijd, taak en functie, geen modaliteiten in de school Juridische knelpunten Samenwerking Kwalitatief onderzoek bij schoolartsen 2003

Vragen van jongeren Pil Werking van de pil Vanaf welke leeftijd krijg je ze? Hoe veilig? Kan ze vervallen? Verdik je van de pil? Beroepsgeheim ‘Moet ik de pil al een jaar innemen alvorens te mogen vrijen?’

Vragen van jongeren Condoom Demonstratie gebruik Kan een condoom vervallen? Condoom: hoe veilig? Gebruik buiten vruchtbare periode nodig? Vrouwencondoom even veilig? Waar verkopen ze condooms? Hoe oud moet je zijn om er te krijgen?

Vragen van jongeren Doet de geslachtsdaad pijn? Hangt een relatie enkel van seks af? Heel veel vragen over ‘vingeren en pijpen’ en de eerste keer. Vanaf welke leeftijd mag je seks hebben? Wat is een orgasme? Word je zwanger van orale seks?

Vragen van jongeren Abortus Hoe staan artsen er tegenover? Wie beslist over abortus? Kan het zonder handtekening van de ouders? Hoe gebeurt het? Wie contacteer je als je een abortus wenst?

Determinanten voor gebruik Informatie Motivatie Gedrags- vaardigheden Contraceptie Keuze Compliance

Voorbereiding bij verwijzing Motivatie voor anticonceptiegebruik Relatie Misschien al angst voor zwangerschap? Navragen of ze reeds een abortus of noodpil hebben gebruikt Thuissituatie: ouders betrokken? Financiële mogelijkheden

Voorbereiding bij verwijzing Peilen naar verwachtingen en angst om een arts te bezoeken Beroepsgeheim: ja Gynaecolgisch onderzoek: neen Kostprijs van de pil: kan gratis bij goedkope pil en < 20 jaar Folder meegeven ter voorbereiding van consult

Voorbereiding verwijzing Mag ik de pil wel nemen? Eén onderzoek: bloeddruk nemen Hoe moet ik de pil nemen? Wanneer werkt ze minder goed? Wat moet ik doen bij een vergeten pil? Eén maal per jaar op consultatie Gynaecologisch onderzoek vanaf 25 jaar om de drie jaar.

Langerwerkende methodes Nuvaring® Evra®

Nuvaring ® Transparante flexiebele ring Diameter 54 mm en dikte 4 mm 15 µg EE en 120 µg etonogestrel per dag Drie weken ter plaatse

Nuvaring ® Contra-indicaties Deze van combinatiepillen Cervicitis of vaginitis Bloeding t.g.v. een cervicale erosie Cysto- of rectocoele Ernstige of chronische constipatie Prolaps van de cervix Dyspareunie of coitale problemen

Nuvaring ® Wanneer inbrengen? Geen anticonceptie : tussen 1° en 5° dag van de menses. (bijkomende anticonceptie gedurende de eerste 7 dagen) Voorheen COC: na 7 dagen pilstop Voorheen POP: onmiddellijk overschakelen of i.g.v. bloeding, tijdens de bloeding.

Nuvaring ® Studiepopulatie (n=2 322) met 13 cycli Pearl Index 1.18 (95% BI: ) Uitval 821 vrouwen (35.4%) omwille van bijwerkingen : ring gerelateerde klachten, hoofdpijn, gewichtstoename en emotionele labiliteit 5.5 % van de cycli onregelmatig bloedverlies Dieben T. et al. Efficacy, Cycle control, and User Acceptability of a Novel Combined Contraceptive Vaginal Ring. Ibstet Gyn 2002;100:585-93

Nuvaring ® Studiepopulatie (n=2 322) met 13 cycli 1522 vrouwen (65.5 %)minstens één bijwerking Hoofdpijn Vaginitis of vaginale afscheiding 40 vrouwen: veranderingen in het uitstrijkje waarvan 7 ernstige Dieben T. et al. Efficacy, Cycle control, and User Acceptability of a Novel Combined Contraceptive Vaginal Ring. Ibstet Gyn 2002;100:585-93

Nuvaring ® Conclusies Vaginale ring is nauwelijks onderzocht in vergelijking met andere methodes Ongeveer even betrouwvaar dan een IUD Bijwerkingen en veiligheid op langere termijn nog onbekend o.a. daar progestageen = 3° generatie

Evra-patch® Dunne pleister: 4.5 x 4.5 cm EE en norelgestromin Eén patch per week gedurende 3 weken

Evra-patch® Waar aanbrengen? Onderbuik Billen (niet op het dijbeen) Buitenkant bovenarm Bovenlichaam maar niet op de borsten Wanneer? Idem als voor de ring

Evra-patch® Voordelen Betere compliance Geen problemen bij braken / diarree Geen interactie met antibiotica en meer bepaald tetracyclines Betrouwbaarheid = COC Nadelen Borstspanning (OR=3.1 (95%CI: ° Irritatie op de kleefplaats Kostprijs

Evra-patch® vs Nuvaring ® vs combinatiepil RCTs COC vs patch Gelijkaardige betrouwbaarheid Meer borstspanning in de patch-groep Tegenstrijdige resultaten over het onderbreken t.g.v. nevenwerkingen bij de patch- gebruiksters Betere compliance bij patch-gebruiksters Geen conclusies over de ring mogelijk Gallo MF, Grimes DA, Schultz KF.Skin patch and vaginal ring versus combined oral contraceptives for contraception. Cochrane Database Syst Rev. 2003;(1):CD003552

Vergeten pil Indien < dan 12 uur : vergeten pil onmiddellijk innemen pilstrip verder nemen op normale tijdstip geen bijkomende maatregelen

Vergeten pil Indien ≥ dan 12 uur : Welk merk ? Welke cyclusdag in de pilstrip was de eerste vergeten pil ? Dag 1 tot 7 laatste vergeten pil innemen pilstrip verder op normale tijdstip 7 dagen geen coïtus tenzij met condoom enkel indien coïtus zonder condoom < 5 dagen: ook noodpil

Vergeten pil Dag 8 tot 14 laatste vergeten pil innemen pilstrip verder op normale tijdstip geen bijkomende maatregelen bij ≤ 3 vergeten pillen vanaf 4 vergeten pillen : noodpil indien coïtus < 5 dagen geleden

Vergeten pil Dag 15 tot 21 Stop pilstrip Maximaal 7 pilvrije Start nieuwe pilstrip Geen bijkomende maatregelen Dag 15 tot 21 Laatst vergeten pil innemen Pilstrip verder op normale tijdstip Aansluitend nieuwe pilstrip starten Geen bijkomende maatregelen

Vergeten pil Binnen de 72 uur na het onbeschermd contact de twee tabletten gelijktijdig innemen