Basisboek BB 88: wereldecosystemen BB 89: aantasting, vervuiling, uitputting BB 98: bodemerosie (h) BB 102: koolstofkringloop

Bb 88. Wereldecosysteem. (I) Abiotische elementen: dode elementen; zoals water, gebergte, bodem. Biotische elementen: levende elementen; zoals flora, fauna, mensen. Ecosysteem: het systeem waarin alle biotische en abiotische elementen met elkaar in verband staan. (,door voortdurende uitwisseling van energie en materialen onder invloed van de zon.)

Gebied A: afgebakend gebied (willekeurig gekozen) Ecosystemen

Ecosystemen Gebied A: afgebakend gebied (willekeurig gekozen) Binnen gebied A zijn biotische en abiotische elementen aanwezig

Ecosystemen Gebied A: afgebakend gebied (willekeurig gekozen) Binnen gebied A zijn biotische en abiotische elementen aanwezig Die biotische en abiotische elementen zijn in evenwicht met elkaar

Ecosystemen Gebied A: afgebakend gebied (willekeurig gekozen) Binnen gebied A zijn biotische en abiotische elementen aanwezig Die biotische en abiotische elementen zijn in evenwicht met elkaar Invloeden van buitenaf verstoren het ecosysteem: Planten en diersoorten verdwijnen of gaan overheersen. Dit gaat door tot er een nieuw evenwicht is ingesteld! Vaak invloed van de Mens, maar het kan bijvoorbeeld ook door natuurgeweld!

Verstoort ecosysteem: Biesbosch: 18e eeuw – 1980

Verstoort ecosysteem!

Ecosystemen Gebied A: afgebakend gebied (willekeurig gekozen) Binnen gebied A zijn biotische en abiotische elementen aanwezig Die biotische en abiotische elementen zijn in evenwicht met elkaar Invloeden van buitenaf verstoren het ecosysteem: Planten en diersoorten verdwijnen of gaan overheersen. Dit gaat door tot er een nieuw evenwicht is ingesteld! Vaak invloed van de Mens, maar het kan bijvoorbeeld ook door natuurgeweld!

BB 88. Wereldecosysteem. (II) Sinds industriële revolutie is er een wankel evenwicht ontstaan tussen natuur en mens. Het wereldecosysteem bestaan uit 4 “sferen” Biosfeer: het leven op aarde Hydrosfeer: het water Lithosfeer: de aardkorst Atmosfeer: de lucht Ecosystemen heb je op verschillende schaalniveaus

Bb 89. Aantasting, vervuiling, uitputting. 3 vormen milieuproblemen: vervuiling: “afvalbak”. Schadelijke stoffen komen in milieu. uitputting: het opraken van natuurlijke hulpbronnen. aantasting: grote veranderingen ecosystemen.

Bb 102. koolstofkringloop fotosynthese: 12 H2O + 6 CO2 + licht → C6H12O6 + 6 O2 + 6 H2O water + koolstofdioxide+ licht  glucose + zuurstof +water Koolstofkringloop: alle uitwisseling van CO2 op aarde. (fig. 6.13)

Ecosystemen Gebied A: afgebakend gebied (willekeurig gekozen) Binnen gebied A zijn biotische en abiotische elementen aanwezig Die biotische en abiotische elementen zijn in evenwicht met elkaar Invloeden van buitenaf verstoren het ecosysteem: Planten en diersoorten verdwijnen of gaan overheersen. Dit gaat door tot er een nieuw evenwicht is ingesteld! Vaak invloed van de Mens, maar het kan bijvoorbeeld ook door natuurgeweld!

Ecosystemen: VWO Bodemdegradatie of bodemsuccessie (je mag ook spreken van landdegradatie of landsuccessie) Degradatie Ecosystemen: Wat is het verschil tussen een complex en eenzijdig ecosysteem? Complex= veel planten en diersoorten Eenzijdig= weinig planten en diersoorten Successie (pioniersvegetatie)

Bodemdegradatie of bodemsuccessie 2 Complex ecosysteem: Stabiel evenwicht (v/d natuur) met een zeer hoge diversiteit aan planten- en diersoorten Eenzijdig ecosysteem: Stabiel evenwicht (v/d natuur) met een lage diversiteit aan planten- en diersoorten Wanneer spreek je van een grote of kleine diversiteit? (Waarvan is dit afhankelijk?)

Diversiteit Diversiteit is afhankelijk van de hoeveelheid voedingsstoffen (dynamiek) die er in de bodem te vinden zijn! Eutroof (voedselrijk) Lage div. Voedingsstoffen Mesotroof Oligotroof (voedselarm) Hoge div. Juist voedselarme bodems blijken te zorgen voor een hoge diversiteit (ieder organisme zijn eigen specialisme om te overleven, ‘survival of the fittest’).

Ecosystemen: VWO Bodemdegradatie of bodemsuccessie 3 Degradatie wil dus zeggen dat de diversiteit verminderd (ofwel de bodem voedselrijker word) VB: grasveld/akkers Successie wil dus zeggen dat de diversiteit toeneemt (ofwel voedselarme bodem) VB: heide Degradatie Successie

Voor nu: Maken opdracht paragraaf 6.2 Opdracht 1 t/m 10 (geen huiswerk!)