Prof.R.Rubens Universiteit Gent Diabetes II Prof.R.Rubens Universiteit Gent

Doel: Behandeling diabetes mellitus Acute symptomen verwijderen Complicaties vermijden Geen hypoglycemie Nooit 100 % fysiologisch in feite : palliatie wel zo normaal mogelijke glycemie Curatie: transplantatie eventueel (?)

Methodes Behandeling DM Dieet Perorale antidiabetica Insuline Lichaamsbeweging Omgeving en sociale maatregelen

Voedings– en dieetleer Voedingsleer: studie van voedsel versus levende organismen Dieetleer (τό διαίτημα = levensmiddel, levenswijze) zeer oude discipline, de grondslag van de behandeling van elke ziekte sinds eeuwen. Het belang als therapie is kleiner geworden wel meer preventie (uitzondering metabole ziekten)

Dieet Algemeen Gebaseerd op fysiopathologie en biochemie, getoetst met RCT, rekening houden met gewoonten van patiënt, concreet KENNIS arts: Evaluatie voedingsgewoonte Samenstelling voeding: bromatologie Behoefte van patiënt kennen Erkennen professionaliteit dietiste

Lichaamssamenstelling Referentiepersoon is man of vrouw in gematigd klimaat met matige fysische activiteit en BMI tussen 20 en 25 Body Mass Index of Quetelet index: BMI = gewicht / lengte² (kg/m²)

BMI <16 : ernstige eiwit-energie malnutritie 16-17 matig ernstige eiwit-energ. malnutr. 17-18,4 : matige eiwit-energie malnutritie 18,4-20 : ondergewicht 20-25 : normaal 25-30 : overgewicht 30-40 : obesitas >40 : morbiede obesitas

Samenstelling Lichaam (gez man 70 kg) Water: 60 % Intracel. 40 %, Extracel 20 % Eiwit: 17 % Vet: 15- 17 % Rest 6 % : Koolhydraten : 1,5 % Mineralen 4-6 %

Aandeel lichaamsgewicht Weefsel Man % Vrouw % Vetweefsel 28 34 Spieren 37 32 Bot 14 13 Huid 6 Interne Organen 15

Energiebehoefte Groei en in stand houden van celmassa Fysiologische functies houden (tp vb) Mechanische arbeid Eenheden : cal en Kcal of Cal 1 cal = 4,185 Joule en 1 Joule = energie om 1 kg te bewegen over 1 m door een kracht van 1 Newton = 107 erg = 107 dyne * cm

Basaal Metabolisme Bij man : 1 Kcal /kg/u: 1680 Leeftijd Gestalte Gewicht Geslacht Lean body mass Houding Temperatuur Ziekte of zwangerschap Bij man : 1 Kcal /kg/u: 1680 Bij vrouw: 0,9 Kcal/kg/u: 1296

Energiebehoeften Constant gewicht BM : 0,9 of 1 Kcal/kg/uur Physical activity level (PAL) * 1.5 tot 2,1 Toevoegen van thermisch effect voeding: 6 à 10 % van BM (100 tot 150 Cal) Leeftijd : na 40 jaar – 5 % per decade na 60 jaar – 10 % per decade

Lichaamsvet Totaal L.G.= lean body mass + vet LBM = vetvrije massa en essentieel lichaamsvet of metabool actief weefsel en botmineralen

Meting van lichaamsvet Directe meting : « waterbad » : Archimedes Dus A gewicht persoon B Volume persoon via bad ergo d = A/B densiteit vet 0,9 en densiteit LBM 1,1

Meting van Fat Free Mass Vetmassa bevat geen water Vetvrije massa bevat 73 % water Dus FFM = Total body water / 0,73 Lichaamsvet = L.G – FFM Verder : RX, NMR, Echografie, huidplooidikte, bio-electrische impedantie, dexa

Behoeften voeding Referentie inname : gemiddelde + 2sd Drempel inname : gemiddelde – 2sd

Terminologie RDA: recommended dietary allowance (US) RNI: Reference Nutrient intake (UK) PRI : Population reference intake (EU) RDI : reference daily intakes (US) RDA: reference daily amounts ADH: aanbevolen dagelijkse hoeveelheden

Gezonde Voeding Energie verband met activiteit Vet : max 30 % Koolhydraten : 55 % Voedingsvezels : 18 g/dag Alcohol max 7 % van energie Natrium : 1,6 g/dag = 4 g keukenzout

Koolhydraten (4 Kcal/g) Monosacchariden: triosen,tetrosen, pentosen(vb d-xylose),hexosen Hexosen: glucose, fructose, galactose, mannose. Disachariden: Saccharose: glucose + fructose Lactose: glucose + galactose Maltose: glucose + glucose

Polysacchariden Zetmeel(plant) amylose en amylopectine Dextrines:5 glucose moleculen Glycogeen(dier): glucose vertakt Cellulose: niet verteerbaar plantaardig

Vetten Samenstelling: triglyceriden, fosfolipiden en sterolen Voornaamste voedingsbron(9 Kcal/g) Bron van essentiele vetzuren en vetoplosbare vitamines Verzadigde en onverzadigde vetzuren

Eiwitten Stikstofbron Essentiële aminozuren: leucine, isoleucine,lysine,methionine,phenylalanine,threonine, tryptofaan, valine en histidine(kind) Beperkte maar noodzakelijke caloriebron(4 kcal/g)