communicatiebehoefte of ongebreidelde nieuwsgierigheid digitale snelwegen mondiaal zappen : homo zapiens wijzigende sociale patronen digitale kennissenkring werkomstandigheden veel contractarbeid ! overheidsbevoogding “big brother”

veiligheid : beveiliging / betrouwbaarheid ZIJN ER NIEUWE GEVAREN GEÏNTRODUCEERD DOOR DE AUTOMATISERING / INFORMATISERING ? Kwaliteit van het bestaan wordt meer en meer bepaalt door de kwaliteit van de automatisering : kwaliteit in alle geledingen ! oude waarden en zekerheden verdwijnen als sneeuw voor de zon

bewust denken & beslissen menselijk denken en het redeneervermogen van computers het besluitvormingsproces menselijk onderscheidingsvermogen ! menselijke verantwoordelijkheid afhankelijkheid van de automatisering in het functioneren van onze maatschappij :

relatie tot de natuur / de schepping africhten van de fysieke wereld : wie programmeert wie ? categorieën computerspelletjes technische automatisering robot als slaafje

werkelijkheid versus virtualiteit - geautomatiseerde sub-schepping in de schepping - contact met de fysieke wereld / realiteitsbesef - de beschrijving is niet het beschrevene ! - hoe blijven wij onszelf ?

maatgevoel : orde & discipline - ritme en maat van het apparaat : tempoverschil ! - orde en structuur in ons werken - consequentheid van ons werken - “drammerig” overkomen van de apparatuur - gejaagdheid veroorzaakt door de apparatuur

stelling 1 : Rijsenbrij Door de uitvinding van de computer zijn geen wezenlijk nieuwe psychologische problemen geïntroduceerd. Wij zijn alleen zo lui geweest om de reeds bestaande problemen niet op te lossen. Deze problemen beginnen langzamerhand “ICT-enabled” over ons heen te walsen.

axioma van Ouspensky De mens is een machine, maar een zeer eigenaardige machine. Want hij is een machine die onder gunstige omstandigheden en bij de juiste behandeling kan weten dat hij een machine is; en als hij zich dit ten volle heeft gerealiseerd, kan hij misschien middelen vinden om op te houden een machine te zijn. Hij is een machine die in beweging wordt gezet door invloeden en impulsen van buitenaf. Al zijn bewegingen en handelingen, al zijn woorden, zijn ideeën, emoties gemoedsstemmingen en gedachten, worden door uiterlijke invloeden voortgebracht. Op zichzelf is hij alleen maar een automaat met een zekere voorraad herinneringen van vroegere ervaringen en een zekere hoeveelheid reserve-energie

de keuze : informatie of transformatie - voor de individuele mens - voor de werknemer - voor de bedrijvigheid - voor de totale samenleving