ALGEMENE VERGADERING VVSG VZW 16 juni 2011 Financiering ambtenarenpensioenen Mark Suykens, algemeen directeur VVSG Marijke De Lange, stafmedewerker VVSG

I. Huidige situatie II. Voorstellen Technisch Comite Pensioenen RSZPPO (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten) III. Bespreking

I. Huidige situatie (2010) POOL 1 RSZPPO 1236 besturen Aantal vastbenoemden 48.451 Aantal gepensioneerden 38.297 Aantal contractanten 71.034 1997 t.e.m. 2009 (13 jaar): bijdragevoet van 27,5% 2010 30% 2011 32% POOL 2 RSZPPO 76 besturen Aantal vastbenoemden 41.334 Aantal gepensioneerden 37.435 Aantal contractanten 21.808 1997 t.e.m. 2004 (8 jaar): bijdragevoet van 27,5% 2005 29,5% 2006 32,5% 2007 t.e.m. 2009 34,5% 2010 37% 2011 40%

POOL 3 Voorzorginstelling 88 besturen Aantal vastbenoemden 14 POOL 3 Voorzorginstelling 88 besturen Aantal vastbenoemden 14.235 Aantal gepensioneerden (niet gekend bij RSZPPO) Aantal contractanten 8.457 POOL 4 Eigen stelsel 9 besturen Aantal vastbenoemden 738 Aantal contractanten 818 POOL 5 RSZPPO – POLITIE 197 besturen Aantal vastbenoemden 45.809 Aantal gepensioneerden 11.922 Aantal contractanten 1.016

Situatie wordt dramatisch POOL 1 Verlies 2007 28,5 miljoen euro Verlies 2008 91 miljoen euro Verlies 2009 81 miljoen euro Verlies 2010 81 miljoen euro (raming) Verlies 2011 90 miljoen euro (raming) Enkel verlies 2007 gedekt door Egalisatiefonds Andere verliezen gedekt door eigen reserves Pool 1 Opgebouwde reserves in Pool 1 (613 miljoen euro einde 2009) worden geleidelijk opgesoupeerd door jaarlijkse verliezen

Situatie wordt dramatisch POOL 2 Verliezen t.e.m. 2007 318 miljoen euro Verlies 2008 125 miljoen euro Verlies 2009 141 miljoen euro Verlies 2010 133 miljoen euro (raming) Verlies 2011 131 miljoen euro (raming) In totaal bedragen verliezen 848 miljoen euro. Verliezen integraal gedekt door Egalisatiefonds (13,07% vakantiegeld). Het Egalisatiefonds is opgebruikt op 1 januari 2012

Onhoudbare situatie Lokale sector betaalt zijn pensioenen vastbenoemden helemaal zelf in tegenstelling tot de federale overheid en de Gewesten en Gemeenschappen, waarvan de pensioenen betaald worden uit de federale staatskas. Omslagstelsel: pensioenuitgaven van een bepaald jaar worden betaald door bijdrage op loon van statutairen in dienst in dat jaar. Sommige besturen zowel uit Pool 1 als uit Pool 2 genieten extreem veel van de solidariteit (hoge pensioenlast versus lage bijdragen). Besturen van Pool 2 genieten van de solidariteit van de besturen van Pool 1 via het Egalisatiefonds (= 13,07% op het vakantiegeld) waardoor het reservefonds van Pool 1 snel daalt. Egalisatiefonds wordt gespijsd door besturen uit alle pools

Dringend nieuwe wetgeving nodig Principe van gecorrigeerde solidariteit met responsabiliseringsbijdrage Besturen die extreem weinig bijdragen en hoge pensioenlast hebben, krijgen extra factuur Responsabiliseringsbijdrage voor besturen die een grotere pensioenlast hebben in verhouding met het aantal statutairen in dienst in vergelijking met de andere lokale besturen Neutraal voor 75% van lokale besturen

II. Voorstel Technisch Comité Pensioenen RSZPPO Opdracht gekregen van de federale regering (ministerraad van 2 februari 2011) “Op zo kort mogelijke termijn scenario’s voorstellen aan de minister van pensioenen over een nieuw en duurzaam financieringsmodel dat rekening houdt met de principes van de notificatie van de ministerraad van 16 oktober 2009”

Ministerraad 16 oktober 2009 Verwijzing naar de basisprincipes waarover een akkoord werd gesloten tussen de sociale partners binnen het beheerscomité van de RSZPPO, nl. een evenwicht tussen solidariteit en vergrote responsabilisering per bestuur Opdracht om in het bijzonder een oplossing te zoeken voor bepaalde negatieve effecten van de politiehervorming op de pensioensystemen

Samenstelling technisch comité pensioenen - RSZPPO Leiding van de RSZPPO Pensioendienst voor de Overheidssector (PDOS) Kabinetten Drie verenigingen van steden en gemeenten Twee verenigingen van provincies Drie vakbondsorganisaties

Timing en procedure Nieuw financieringsysteem vanaf 1 januari 2012 Vaststelling van bijdragepercentages in september en mededeling aan de lokale besturen Tekst van wetsontwerp (regering) of wetsvoorstel (parlementsleden) indienen tegen eind juni 2011

Hervorming: vastgelegde beginselen Evenwicht tussen twee waarden die niet tegengesteld, maar complementair zijn: solidariteit en responsabilisering SOLIDARITEIT Omslagstelsel De basisbijdragevoet is voor alle deelnemende besturen dezelfde De financiële participatie van elk deelnemend bestuur aan de solidariteit is geen correcte afspiegeling van zijn eigen pensioenlast op jaarbasis

Hervorming: vastgelegde beginselen RESPONSABILISERING Pensioenbijdrage wordt berekend op loon statutaire personeelsleden in actieve dienst Een bestuur dat minder statutairen aanwerft draagt minder bij tot de solidariteit. De pensioenuitgaven van dat bestuur worden betaald door de andere deelnemers aan de solidariteit. Het is billijk deze besturen een bijkomende bijdrage te vragen. Wat betekenen deze principes concreet?

1. Veralgemeende aansluiting bij RSZPPO Ambtshalve aansluiting nieuwe lokale besturen Ambtshalve aansluiting besturen Pool 3 en 4 Vanaf 1 januari 2012 met een aantal begeleidings-maatregelen Overname lopende pensioenen ten belope van het basispercentage (geen tegemoetkoming van 7,5% meer) Behoud eigen reserves Specifieke maatregelen Argument: fusie van Pool 3 en 4 met andere pools levert een daling van het bijdragepercentage van 3 à 5% op VVSG: eerder werken met een serieuze incentive

Bijdragepercentages nodig om vergrijzing op te vangen 2. Fusie van Pool 1, 2, 3, 4 en 5 Meest draaglijke manier om de vergrijzing de komende jaren op te vangen Bijdragepercentages nodig om vergrijzing op te vangen Pool 2012 2013 2014 2015 2016 1 39,11 % 41,33 % 43,44 % 45,44 % 47,33 % 2 57,89 % 64,10 % 70,33 % 76,55 % 82,76 % 1-2 47,88 % 51,88 % 55,81 % 59,65 % 63,37 % 2-3-4 49,04 % 53,76 % 58,45 % 63,11 % 67,70 % 1-2-3-4 44,66 % 48,24 % 51,75 % 55,18 % 58,50 % 1-2-3-4-5 36,04 % 38,93 % 41,76 % 44,50 % 47,17 %

Integratie Pool 5 (politiepool) Twee garanties De pensioenlasten van de federale politie (zowel van het verleden als van de toekomst) worden geïsoleerd en apart gefactureerd aan de federale Staat. De fusie van de pools kan enkel onder de voorwaarde dat de reserves van ex-Pool 1 (440 miljoen euro) voorbestemd blijven voor de vroegere aangeslotenen bij deze pool.

3. Basisbijdragevoet en responsabiliseringsbijdrage Het Technisch Comité stelt voor om de responsabiliseringsbijdrage vast te leggen op 50% voor 2012-2016. Dat betekent dat 80% van de pensioenlasten gedragen wordt door de solidariteit van de besturen (via de basisbijdragevoet) en 20% van de pensioenlast wordt geresponsabiliseerd.

Voorstel RSZPPO en Minister van Pensioenen 3.1 Basisbijdragevoet Voorstel RSZPPO en Minister van Pensioenen Stijging met 2% per jaar tussen 2012 en 2015 en met 1,5% in 2016 Inclusief 7,5% werknemersbijdrage Voorstel RSZPPO Pool 1 & 2 Voorstel minister Besturen ex-Pool 1 Besturen ex-Pool 2 2011 (32%) (40%) 2012 35% 34% 40% 2013 37% 36% 2014 39% 38% 2015 41% 2016 42,5% 41,5%

Voorbeeld Hypothese: fusie pools 1-2-3-4-5, basispercentage van 35 %, responsabiliseringsbijdrage van 50 % Bestuur met loonmassa 1.000.000 Pensioenlast: 400.000 (eigen percentage = pensioenlast gedragen voor dit lokaal bestuur door de gefuseerde pool te delen door de loonmassa: 400.000/1.000.000 = 40 %) Basispensioenbijdrage: 1.000.000 x 35 % = 350.000 Responsabilisering: (400.000 - 350.000) x 50 % = 25.000 responsabiliseringstoeslag op bijdrage. Te betalen: 350.000 + 25.000 = 375.000

3.2 Responsabiliseringsbijdrage 495 (op 1.236) besturen in Pool 1 en alle besturen in Pool 2 (op één na) zouden bovenop basisbijdrage responsabiliseringsbijdrage moeten betalen. Voorstel VVSG De VVSG vraagt duidelijkheid over individuele basisbijdrage + responsabiliseringsbijdrage voor totale gemeentelijke legislatuur tot 2018

4. Reserves ex-pool 1 2012: 440 miljoen euro Resultaat van overschotten uit verleden bij inning pensioenbijdrage besturen Pool 1 De VVSG vraagt om reserves Pool 1 in te zetten om korting te geven op basisbijdragevoet van besturen aangesloten bij Pool 1, gedurende 7 à 10 jaar (uitstroom statutairen is het grootst de komende 10 jaar) Concreet: 2012 33% i.p.v. 34% 2013 34% i.p.v. 36% 2014 35% i.p.v. 38% 2015 36% i.p.v. 40% 2016 37% i.p.v. 42% 2017 38% i.p.v. 44% 2018 39% i.p.v. 46%

Leeftijdspiramides

5. Bestemde reserves Overschotten kinderbijslag + opbrengst vakantiegeld 13,07% krijgen wettelijke bestemming: ze worden vooraf als correctiefactor op de totaliteit van de pensioenuitgaven van de gefuseerde pools in minderheid gebracht. Egalisatiefonds wordt overbodig en wordt afgeschaft. De opbrengst van 13,07% vakantiegeld komt ten goede aan alle besturen. Jaarlijks terugkerende bron van inkomsten

6. Niet-bestemde reserves 2012: 275 miljoen euro; eenmalige ‘pot’, afkomstig van overschotten kinderbijslag pool 4, inhouding vakantiegeld, intresten erop, overschotten pool 5 (ristorno’s politie) Nog geen wettelijke bestemming Technisch comité RSPPO: geheel of gedeeltelijk gebruiken om responsabiliseringsbijdrage te milderen Voorstel VVSG: gebruiken als incentive voor vrijwillige aansluiting besturen uit Pool 3 en 4 algemene correctiefactor (zoals bestemde reserves)

7. Ziekenhuizen VVSG/ICURO: sluitende federale financiering garanderen Technisch Comité: ook ziekenhuizen moeten geresponsabiliseerd worden (zelfde behandeling als andere lokale besturen) Federale overheid: komt bijkomend tussen in verschil tussen basisbijdrage en bijdragevoet loontrekkend personeelslid (16,36% + percentage tweede pensioenpijler)

Ten slotte Hoge kostprijs voor alle lokale besturen Tussenkomsten gewesten en federale overheid? Mildering van de pensioenen zelf? Besturen pool 3 en 4: eigen verhouding pensioenlast/loonmassa berekenen (niet vertrekken van bijdragevoet die aan voorzorgsinstelling betaald wordt) Uitgaven tweede pensioenpijler contractanten niet vergeten

III. Bespreking