Effectiviteit TCAs versus MAOIs Atyptische depressie Effectiviteit TCAs versus MAOIs Miljana Vukadin 23 november 2010 Oudste co-schap Psychiatrie

Casus Mevrouw X, 45 jaar RvO: second opinion m.b.t. diagnose en behandeling Sinds 1996 in behandeling voor somberheidsklachten. Medicatie voor opname: TCA + lithium met spiegelcontroles Diagnose na medicatievrije observatie: depressie met atypische kenmerken Behandeling: klassieke MAO-remmer

Achtergrond (1/2) Atypische kenmerken: 1) De stemming klaart op in reactie op positieve gebeurtenissen. én: 2) Twee of meer van de volgende kenmerken: duidelijke gewichtstoename/toegenomen eetlust hypersomnia dodelijke vermoeidheid langdurig overgevoelig voor intermenselijke afwijzing

Achtergrond (2/2) Depressie met atypische kenmerken 30% van ambulante patiënten met unipolaire depressie 4.8% in de algemene bevolking Begin op jongere leeftijd Chronisch beloop MAOIs effectiever dan overige AD Onderzoeken uit de jaren ’80 en ’90 suggereren dat depressie met atypische kenmerken beter reageert op MAO-remmers dan op andere antidepressiva. In deze studies werden echter uiteenlopende definities voor atypische depressie gebruikt.

Vraagstelling Is een TCA met lithium even effectief als een MAO-remmer bij de behandeling van een atypische depressie? P: patiënten die voldoen aan de DSM IV criteria voor depressie met atypische kenmerken I: TCA + lithium C: MAO-remmer O: daling van HAM-D/ CGI score

Pubmed Zoektermen: Atypical depression AND monoamine oxidase inhibitors Limits: English

Henkel et al. (1/7) Treatment of depression with atypical features: a meta-analytic approach. Henkel V, Mergl R, Allgaier AK, Kohnen R, Möller HJ, Hegerl U. Psychiatry Res. 2006 Jan 30;141(1):89-101. PMID: 16321446 [PubMed –indexed for MEDLINE]

Henkel et al. (2/7) Doel: De validiteit onderzoeken van de algemeen geaccepteerde aanname dat depressie met atypische kenmerken beter reageert op MAOIs dan op andere AD. Type artikel: Meta-analyse Methode: Inclusie: gerandomiseerde, gecontrolleerde, dubbel-blinde klinische trials, MAOIs vs. placebo/SSRIs/TCAs(min. 6 wk, max. 12 wk), patiënten die voldoen aan de DSM III/IV criteria voor depressie met atypische kenmerken

Henkel et al. (3/7) Primair uitkomstmaat: effectiviteit van behandeling bij atypische depressie, gemeten door verschillen in respons tussen de vergeleken behandelingen (effect size) Respons: definitie van originele auteur (meestal 50% van de ernst van atypische depressie)

Henkel et al. (4/7) Resultaten: The Clinical Global Impression - Improvement scale (CGI-I)is a 7 point scale that requires the clinician to assess how much the patient's illness has improved or worsened relative to a baseline state at the beginning of the intervention. and rated as: 1, very much improved; 2, much improved; 3, minimally improved; 4, no change; 5, minimally worse; 6, much worse; or 7, very much worse.

Henkel et al. (5/7)

Henkel et al. (6/7) Effect size < 0.25 = small Effect size 0.25-0.40 = medium Effect size > 0.40 = large

Henkel et al. (7/7) Conclusie: 3 van de 4 RCT’s: effectiviteit MAOIs > TCAs, medium effect size (0.21-0.35) Discussie: Slechts 8 studies geïncludeerd, 4 MAOI vs. TCAs Kleine patiëntengroepen Publication bias HAM-D als psychometrisch instrument Onduidelijk of outcome beoordelaars blind waren voor groepstoewijzing Compliantie niet gecontroleerd

Multidisciplinaire Richtlijn Depressie

Conclusies PICO Geen onderzoeken MAOIs vs. TCA + lithium bij atypische depressie Effectiviteit MAOIs > TCA bij atypische depressie Echter: weinig studies, kleine patiëntengroepen, spiegelcontroles?, 1 TCA, DSM III, primaire uitkomstmaat score ≤ 2 op CGI scale (7-puntsschaal: 1=zeer veel verbeterd, 7=zeer veel slechter t.o.v. baseline)

Aanbevelingen Onderzoek naar MAOI vs. TCA (+ lithium) met spiegelcontroles bij atypische depressie volgens DSM IV criteria Grotere patiëntpopulaties Andere TCA

Vragen?