17 september 2012 INFORMATIESESSIE VLAAMSE KWALIFICATIESTRUCTUUR Procedure tot erkende beroepskwalificatie

Programma 10u00-10u05 / 14u00-14u05 Verwelkoming (Ingrid Vanhoren, coördinator programma VKS & EVC - AKOV) 10u05-10u25 / 14u05-14u25 De Vlaamse kwalificatiestructuur in relatie tot onderwijs en vorming (Ann Verhaegen, administrateur-generaal - AKOV) 10u25-10u45 / 14u25-14u45 De Vlaamse kwalificatiestructuur in relatie tot werk (Isabel Van Wiele, teamcoördinator team competentiebeleid - departement Werk en Sociale Economie) 10u45-11u00 / 14u45-15u00 Ervaringen van indieners van beroepskwalificatiedossiers (Ingrid Snel, opleidingsadviseur, IPV) 11u00-11u45 / 15u00-15u45 Procedure tot erkende beroepskwalificatie (Sarah Bonte, projectleider beroepskwalificaties en Hannelore Baeyens, projectleider onderwijskwalificaties - AKOV) 11u45-12u00 / 15u45-16u00 Vragenronde 12u00 / 16u00 Receptie

DE VLAAMSE KWALIFICATIESTRUCTUUR … in relatie tot onderwijs en vorming Ann Verhaegen, administrateur-generaal - AKOV

Wat vooraf ging Decreet 2009  implementatie 2012 Legislatieve verankering Oprichten agentschap ‘AKOV’ Nood aan referentiekader Afspraken over kwaliteit Veel betrokken actoren …

Wat vooraf ging Europese ontwikkelingen EQF aanbeveling 23 april 2008 EQAVET aanbeveling 18 juni 2009 ECVET aanbeveling 18 juni 2009 Validation of non-formal and informal learning aanbeveling 5 september 2012

De start Pilootfase: 5 (+1) erkende beroepskwalificaties Doelstelling: 100 à 200 erkende beroepskwalificaties/jaar Nu: 50 dossiers in opmaak → Vraagt inspanning, energie en engagement van iedere betrokken actor AKOV ondersteunt (procesbegeleider)

De start Een beroepskwalificatie geeft aan welke competenties relevant zijn voor: het uitoefenen van een beroep het uitvoeren van een maatschappelijke functie het organiseren van een opleiding Wat is een beroepskwalificatie niet? Beroepscompetentieprofiel ‘oude stijl’ Competent-fiche Functieclassificatie Opleidingsstructuur …

Relevantie voor onderwijs en vorming ‘Beroepskwalificaties zijn het referentiekader voor beroepsopleidingen in onderwijs’ ↓ Bouwsteen voor onderwijskwalificaties Onderwijsaanbod Betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt Rationeel onderwijs- en opleidingenaanbod Transparantie onderwijs- en opleidingenaanbod Uitwisselbaarheid Internationale mobiliteit voor lerenden en werkenden

De toekomst Onderwijskwalificaties Niveau 1-5: Niveau 6-8: overheid en onderwijsinstellingen Bestaan uit eindtermen, specifieke eindtermen en/of erkende beroepskwalificatie(s) Niveau 6-8: instellingen hoger onderwijs domeinspecifieke leerresultaten Resultaat: aansluiting onderwijs - arbeidsmarkt en transparant en rationeel onderwijsaanbod

De toekomst EVC = Erkennen van Verworven Competenties VKS = referentiekader voor EVC-trajecten EVC-trajecten leiden tot: Bewijzen van verworven competenties Kwalificatiebewijzen van erkende kwalificaties In functie van: Verkorte kwalificerende trajecten Betere toegang tot de arbeidsmarkt Resultaat = transparantie, civiel effect en uitwisselbaarheid van (kwalificatie)bewijzen

De toekomst Kwaliteitszorg Kwaliteitsgarantie als basisvoorwaarde voor het uitreiken van erkende beroepskwalificaties Toegepast op: Opleidingen EVC-trajecten Resultaat= kwaliteitsgarantie, civiel effect en uitwisselbaarheid van erkende beroepskwalificaties

DE VLAAMSE KWALIFICATIESTRUCTUUR … in relatie tot werk Isabel Van Wiele, teamcoördinator team competentiebeleid - departement Werk en Sociale Economie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

datum Titel presentatie

ERVARINGEN VAN INDIENERS VAN BEROEPSKWALIFICATIEDOSSIERS Ingrid Snel, opleidingsadviseur, IPV

PROCEDURE TOT ERKENDE BEROEPSKWALIFICATIE Sarah Bonte, projectleider beroepskwalificaties en Hannelore Baeyens, projectleider onderwijskwalificaties - AKOV

? ? ? ? Hoe wordt een beroepskwalificatie ontwikkeld? Hoe werkt de inschalingsmethode? ? Wat houdt procesbegeleiding door AKOV in? Welke kwalificaties worden ontwikkeld? Waar kan ik de handleiding vinden? Wie bepaalt de inhoud van een beroepskwalificatie? Hoe ziet een beroepskwalificatie eruit? Hoe ziet de procedure tot erkende beroepskwalificatie eruit? Wat is valideren? Hoe lang duurt de procedure tot een erkende beroepskwalificatie? Wat bepaalt het niveau van een beroepskwalificatie? datum Titel presentatie

Inhoud 1. Wat is de Vlaamse kwalificatiestructuur? 2. Hoe ziet de procedure tot erkende beroepskwalificatie eruit? 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? 4. Hoe ziet het proces tot een beroepskwalificatiedossier eruit?

1. Wat is de Vlaamse kwalificatiestructuur? “Een systematische ordening van erkende kwalificaties op basis van een algemeen geldend kwalificatieraamwerk” Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

1. Wat is de Vlaamse kwalificatiestructuur? Kwalificatie: ‘Een kwalificatie is een afgerond en ingeschaald geheel van competenties’ Beroepskwalificatie: ‘Een afgerond en ingeschaald geheel van competenties waarmee een beroep kan worden uitgeoefend’ Beroep: een samenhangend geheel van taken met bijhorende competenties waarover een maatschappelijke consensus bestaat Er kan niet echt gesproken worden van een kwalificatieraamwerk als er geen kwalificaties in opgenomen zijn. Een kwalificatie is een afgerond en ingeschaald geheel van competenties. Ik wil hierbij even inzoomen op 1. afgerond geheel en 2. ingeschaald geheel. 1 - Als we de definitie van kwalificatie meer specifiek maken en kijken naar de definitie van een beroepskwalificatie (een afgerond geheel van competenties waarmee een beroep kan worden uitgeoefend) zien we dat we zullen moeten bewaken dat er een zinvol geheel aan competenties beschreven wordt, een geheel waarmee een beroep kan worden uitgeoefend. De link met de vraag op de arbeidsmarkt naar het beroep dat jullie gaan beschrijven, komt hier dus in beeld. Er moet op de arbeidsmarkt vraag zijn naar het geheel aan competenties dat jullie gaan beschrijven. 2 - De beschreven competenties moeten ook inschaalbaar zijn. Inschaalbaar betekent dat er een niveau aan toegekend kan worden. Wij zullen jullie hierbij ondersteunen en de nodige kapstokken aanreiken om de competenties op een inschaalbaar manier te beschrijven. Een beroepskwalificatie is dus een afgerond en ingeschaald geheel van competenties waarmee een beroep kan worden uitgeoefend. Een beroep wordt hierbij net eng gedefinieerd. Een beroep is een samenhangend geheel van taken met bijhorende competenties waarover een maatschappelijke consensus bestaat. Het gaat dus niet enkel over beroepen die louter economische doeleinden hebben. Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

2. Hoe ziet de procedure tot erkende beroepskwalificatie eruit? 1 Opstellen van het beroepskwalificatiedossier 2 Valideren 3 Inschalen 4 Erkennen als beroepskwalificatie 5 Registreren/Communiceren Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

2. Hoe ziet de procedure tot erkende beroepskwalificatie eruit? Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Een beroepskwalificatiedossier (BKD) bestaat uit vijf rubrieken (1) Globale informatie: titel, definitie, sectoren, betrokken actoren en referentiekader (2) Competenties op basis van referentiekader(s) en descriptorelementen (3) Arbeidsmarktrelevantie/maatschappelijke relevantie op basis van feitelijke gegevens (4) Samenhang met andere (potentiële) voorstellen tot beroepskwalificatiedossiers (5) Updates met indicaties van duurzaamheid van het voorstel van beroepskwalificatie Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 1 - Globale informatie Titel Consensus over benaming in de sector Beknopt, omvattend en onderscheidend Definitie Kort en krachtig Bestaansreden, bijdrage, doel van het beroep Geen beschrijving/opsomming van activiteiten! Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 1 - Globale informatie Sectoren Alle relevante sectoren oplijsten Betrokken actoren Onderscheid hoofdindieners en mede-indieners Naam en gegevens contactpersoon Referentiekader Gehanteerde referentiekaders Opsomming (draagvlak!) ‘Basisreferentiekader’ aangeven Relatie BKD - gehanteerde referentiekaders Hoe werden referentiekaders aangewend? Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 2 - Competenties Deel 1: Opsomming van competenties Onderscheid basis- en specifieke activiteiten Basisactiviteiten: identiek voor verwante beroepskwalificatiedossiers Specifieke activiteiten: ‘uniek’ voor beschreven beroepskwalificatiedossier Onderliggende (‘kunnen’) competenties Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 2 - Competenties Deel 2: Beschrijving competenties a.d.h.v descriptorelementen Kennis Vaardigheden Cognitieve vaardigheden Probleemoplossende vaardigheden Motorische vaardigheden Context Omgevingscontext Handelingscontext Autonomie Verantwoordelijkheid  A.d.h.v. referentiekaders (opsomming competenties) en vragenlijst Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 2 - Competenties Kennis ‘Het totaal aan feitenkennis, gegevens, methoden en/of grondslagen verkregen door opleiding en/of praktijkervaring dat beheerst moet worden om het beroep te kunnen uitoefenen.’ Basiskennis - Kennis Moderne vreemde talen: ondersteuning vanuit ERK Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 2 - Competenties Cognitieve vaardigheden “Cognitieve vaardigheden verwijzen naar bedrevenheden in een bepaalde manier van denken gericht op het opnemen, verwerken, beoordelen, toepassen, (re)produceren, … van informatie.” Beschrijf het ‘soort’ denkproces Leesbare en hanteerbare opsomming Noteer zeker de moeilijkste cognitieve vaardigheden Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 2 - Competenties Probleemoplossende vaardigheden “De vaardigheid om zelfstandig bepaalde problemen en/of uitdagingen verbonden aan het beroep op te lossen en de mate van diepgang bij het zoeken naar oplossingen voor deze vraagstukken en problemen.” Gelinkt met autonomie Wat zelfstandig aanpakken? Waarvoor een beroep doen op anderen? Soort probleem en oplossing: bestaand of nieuw? Noteer zeker de moeilijkste probleemoplossende vaardigheden Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 2 - Competenties Motorische vaardigheden “De mate waarin bepaalde vaardigheden (motorische, zintuigelijke, technische,…) aangewend worden bij de uitoefening van het beroep; de mate van de in het beroep vereiste bekwaamheid in het beheersen van bewegingen, alsmede het aanpassen van bewegingen aan eigenaardigheden van materialen respectievelijk machines.” Vereiste nauwkeurigheid van de bewegingen Gecompliceerdheid van de bewegingen Vereiste snelheid van de bewegingen Vereiste krachtuitoefening Leesbare en hanteerbare opsomming Noteer zeker de moeilijkste motorische vaardigheden Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 2 - Competenties Handelingscontext “De voorzichtigheid of speciale aandacht die vereist is om om te gaan met dergelijke objecten (actief/niet actief-kwetsbaar/kostbaar); de mate waarin het te verrichten werk een meer dan normale aandacht, nauwgezetheid en concentratievermogen van de beroepsuitoefenaar vereist.” Mate van voorzichtigheid/speciale aandacht Gemiddelde duur per dag Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 2 - Competenties Omgevingscontext “Omstandigheden waarin kennis en vaardigheden worden gebruikt (wisselende omgeving, tijdsdruk en deadlines, weinig structuur in de opdrachten, vertrouwde of nieuwe context, 1 of meerdere contexten).” Impact van de context(en) op complexiteit van het beroep Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 2 - Competenties Autonomie “De mogelijkheid om zelfstandig bepaalde beslissingen te nemen; beslissingsbevoegdheid. Het toont de mate van onafhankelijkheid.” Wat kan men zelf beslissen, wat moet men aan leidinggevende melden/overlaten? Grenzen van de beroepsbeoefenaar: instructies, procedures, … Ordening: Is zelfstandig in … Is gebonden aan … Doet beroep op … Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 2 - Competenties Verantwoordelijkheid “Plicht om te zorgen dat iets goed functioneert en de bereidheid om daar rekenschap van te geven; het resultaat of de output van activiteiten; het bereik van de verantwoordelijkheden van het beroep in het kader van het realiseren van de doelstellingen van het bedrijf, de afdeling of de organisatie.” Omvorming van de basis- en specifieke activiteiten naar een outputgerichte vorm. Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 2 - Competenties Vereiste attesten Wettelijke beroepsvereisten, verdrag, bindend besluit, … Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 3 - Arbeidsmarkt/Maatschappelijke relevantie Is er vraag naar dit beroep (geheel van competenties)? Feitelijke gegevens (bronnen en argumentatie) Arbeidsmarktrelevantie Tewerkstelling Vacatures Maatschappelijke relevantie Belang vanuit cultuur-historisch perspectief Belang vanuit sociaal-cultureel perspectief Belang vanuit artistiek perspectief Belang vanuit het perspectief van (sport- en) cultuur(educatie) in de vrije tijd en het gezin Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 4 - Samenhang Samenhang met andere beroepskwalificatiedossiers en andere erkende beroepskwalificaties Tabel/Schema Verticale mobiliteit waarbij een medewerker gedurende zijn/haar loopbaan kan doorgroeien naar een beroep op bovenliggend niveau Horizontale mobiliteit waarbij er sprake is van taakverbreding of taakversmalling door specialisatie of verdieping binnen een bepaald aandachtsgebied op hetzelfde niveau Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012 3. Hoe ziet een beroepskwalificatie(dossier) eruit? Rubriek 5 - Updates Houdbaarheid van het beroepskwalificatiedossier heeft grenzen. Geef met een pijl uw inschatting van de houdbaarheid van het dossier aan. Drie keuzemogelijkheden: van ‘relatief duurzaam’ tot ‘beperkt duurzaam’. Bijkomende/verduidelijkende informatie mogelijk. Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

4. Hoe ziet het proces tot beroepskwalificatiedossier eruit? Prioriteitenlijst? 1. Opstarten - Informatiesessie 2. Ontwikkelen (AKOV = procesbegeleider) - Introductie/Afspraken - Opvolgvergaderingen 3. Indienen Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012

Meer informatie? / Vragen? http://www.ond.vlaanderen.be/kwalificatiestructuur/ nieuwsbrief vks@vlaanderen.be Informatiesessie Vlaamse kwalificatiestructuur - 17 september 2012