Soc. Aspecten1 Sociale Aspecten van Informatiekunde-1 B. J. Wielinga

Soc. Aspecten2 Waar gaat het over? Wat kunnen we op wetenschappelijk gefundeerde wijze zeggen over de relatie tussen informatie en communicatie technologie (ICT) en de maatschappij? Welke aspecten moeten we in beschouwing nemen? Welke theoretische onderbouwing hebben we?

Soc. Aspecten3 Organisatie Boek: J. van Dijk, De netwerkmaatschappij. Samson, 4e druk, Verkrijgbaar bij VIA of Scheltema (ca. 40 euro) Extra literatuur (hand outs) Info+sheets (*.ppt): – -> cursussen -> sociale asp… Hoorcolleges (8-10 maal) Groepsopdrachten (groepjes van 4) presentatie +verslag

Soc. Aspecten4 Bijeenkomsten Elke week vrijdag om (precies) Geen college op 22 februari (herkansingsweek) en 29 maart (goede vrijdag) 5 april tentamen (13:00 precies-15:00)

Soc. Aspecten5 Tijdsverdeling e.d. Studielast: 3.5 studiepunt (=140 uur) Boek+Lit bestuderen ca. 70 uur Colleges en tentamen 22 uur Opdracht 48 uur Eindcijfer: 60% tentamencijfer en 40% opdrachtcijfer

Soc. Aspecten6 Onderwijsvorm Hoorcolleges U wordt geacht de stof gelezen te hebben Responsie op vragen. Met name omtrent concrete voorbeelden van de abstracte begrippen uit het boek. NB. Het boek is moeilijker dan het op het eerste gezicht lijkt.

Soc. Aspecten7 Sociale Aspecten (1) Interactie tussen technologische ontwikkelingen (ICT) en de maatschappij Gevolgen Oorzaken Theorievorming Macro, meso en micro niveau (vgl. MCI en Informatie Economie)

Soc. Aspecten8 Sociale Aspecten (2) Interdisciplinaire aanpak (sociale wetenschappen, economie, rechten, informatica) Terminologie: –Maatschappelijke aspecten van ICT –Socio-Organisatorische aspecten van ICT Belangrijk onderdeel van IK/SWI (ca. 5 modulen) Specialisatierichting

Soc. Aspecten9 De netwerkmaatschappij Sociale aspecten van nieuwe media Netwerken vormen de nieuwe infrastructuur in onze maatschappij. Een boek als dit lijkt snel te verouderen, is het up to date? –Niet wat betreft de technologie, –Wel wat betreft de analyse. –Extrapolatie naar 2002 e.v. is interessant.

Soc. Aspecten10 Digitale snelwegen Sociale ecologie Waarden: –Sociale gelijkheid –Democratie –Vrijheid –Privacy –Veiligheid –Sociale contacten –Rijkdom v.d. menselijke geest

Soc. Aspecten11 Wat kunnen we doen? Technologisch determinisme Sociaal constructivisme Technology Assessment (T.A.) => Technologie ontstaat door maatschappelijke keuzen

Soc. Aspecten12 Communicatierevolutie Dimensies: –Tijd –Plaats Nieuwe media: –Tijd- en plaatsoverbruggend –Onderscheid verdwijnt –Integratie –Interactiviteit

Soc. Aspecten13 Interactiviteit Meerzijdigheid Synchroniciteit Controle Begrip

Soc. Aspecten14 Informatieverkeer verschillende patronen Allocutie Consultatie Registratie Conversatie

Soc. Aspecten15 Theorie (1): modernisering Giddens: –Time-space distantiation –Disembedding mechanisms –Reflexivity

Soc. Aspecten16 Theorie (2): modernisering Beniger: –Industrialisering (vereist IT) –Kapitalisme (zorgt voor behoefte aan ICT) –Sturing (organisatie, coordinatie en toezicht)

Soc. Aspecten17 Boodschap van van Dijk Schaalvergroting (globalisering) Schaalverkleining (alles op maat, zelfregulering) Netwerken zijn de materiele infrastructuur voor deze processen

Soc. Aspecten18 Massamaatschappij Schaalvergroting Eenheden zijn traditionele gemeenschappen (families, dorpen, arbeiders ploegen) Communicatie: interpersoonlijke media en massamedia

Soc. Aspecten19 Netwerkmaatschappij Schaalvergroting Verkleining van de basis eenheden (kleinere families, minder massale werkvormen) Sociale netwerken Mediumnetwerken Virtuele vs Organische gemeenschappen