Synthese Artikel Onderwerpsverkenning Jolien Goethals

Als je niet kunt zien dan bekijk je het maar… Kern artikel: - Experimenteel onderzoek naar effecten van: ernst persoonlijke verantwoordelijkheid openheid op stigmatisering van mensen met een visuele beperking: Angst Medelijden bij anderen Boosheid

Inleiding Nederland: 360.000 mensen met ernstige visuele beperking ¼ gezichtsbeperkingen: aangeboren Ouder worden: kans visuele beperking Leven van die mensen: bepaald door reactie & omgang van anderen Probleem: stigmatisering van mensen met visuele handicap ernstige consequenties op het interpersoonlijk vlak + negatieve gevolgen voor het zelfbeeld en de kwaliteit van leven

Stigmatisering Stigma = een afwijkend en ongewenst kenmerk van een persoon of groep dat negatieve reacties bij anderen oproept persoon wordt aanzien als: Afwijkend Besmet Beperkt Leven van die mensen: bepaald door reactie & omgang van anderen Ziekte of handicap negatieve reacties: vermijden prosociale reacties: helpen

Modellen van stigmatisering Weiner: grondlegger: causale relaties tussen cognities en specifieke emotionele reacties de veronderstelde oorzaak van het stigma bepaalt de gevoelsreacties t.o.v. individuen met een stigma 2 soorten emotionele reacties: - medelijden veroorzaakt door mate van persoonlijke verantwoordelijkheid van blinde voor zijn situatie - boosheid

Specifiek model voor stigmatiseren Ernst beperking Angst + + + - - Openheid Medelijden Stigmatisering + over beperking - + Persoonlijke Boosheid Verantwoordelijkheid +

Methode 176 mbo-studenten: toegewezen aan 2x2x2 tussen proefpersonen factorieel ontwerp Lezen van een vignet van een nieuwe blinde of slechtziende collega Instructie: aantonen anonimiteit Vragenlijst: emoties & gedrag ten aanzien van die collega Achteraf: doel van onderzoek duidelijk gemaakt

Resultaten Manipulatiechecks: gebruik gemaakt van ANOVA: Ernst Persoonlijke verantwoordelijkheid Openheid Manipulaties: op gewenste manier waargenomen Emoties: 2x2x2 manoya uitgevoerd op ernst, medelijden & boosheid Resultaat: persoonlijke verantwoordelijkheid meeste effect op emoties van anderen Stigmatisering & sociale steun: zelfde resultaat

Discussie Anderen: angst & medelijden bij blinden > angst & medelijden bij slechtzienden Ernst ziekte = indicator voor mate van angst & medelijden Confrontatie met blind persoon => emotionele ambivalentie bij anderen Persoonlijke verantwoordelijkheid => meer boosheid & minder medelijden bij anderen Verwacht verband tussen openheid en angst: klopt niet

Aanbevelingen Weinig onderzoek naar determinanten van stigmatisering Stigmatisering reduceren: grootschalig onderzoek noodzakelijk Nog te onderzoeken Andere determinanten van invloed Preventieve maatregelen en interventies Conclusie: visuele beperking roept nog vaak negatieve reacties op