Werkt werken? Reinier Kuijsten, Jane- Murray Cramm, Job van Exel en Harry Finkenflügel

Wat? Onderzoek naar de mening van mensen met een verstandelijke beperking over de bijdrage van individueel begeleid werken aan hun sociale integratie.

Hoe onderzoeken ze dit? Via een vernieuwende onderzoeksmethode: Q- methodologie: Dit is een gemengd kwantitatieve/ kwalitatieve methode voor wetenschappelijk onderzoek naar subjectiviteit, zoals houdingen, meningen of voorkeuren. Deze methode wordt internationaal al ruim 70 jaar toegepast maar pas recentelijk in de verstandelijk gehandicapten zorg.

Men had een set van 22 uitspraken gemaakt en men vroeg om deze te rangschikken aan de hand van de vraag “welke onderwerpen zijn er voor u belangrijk om uw werk leuk te maken?”. Het interview vond plaats in een individuele setting.

Wie? Voor de rekrutering van de respondenten had men personen nodig die onbetaald werk deden. Er waren ook 2 inclusiecriteria: De cliënt werkt minimaal drie dagen in de week individueel begeleid op één werkplek De cliënt is minimaal een half jaar werkzaam op de huidige werkplek.

Resultaten Uit de factoranalyse komen twee dominante patronen (meningen) in de rangschikking van items naar boven. Er ontstaan twee duidelijke groepen.

Groep 1: Werk als participatie Dit is de groep die veel belang hecht aan afwisseling in het werk en de gelijke behandeling van de collega’s. Ze willen graag serieus genomen worden in de maatschappij, en het loon speelt daarbij ook een rol. Hechten het minst belang aan het moe worden van het werk en dat het werk niet te moeilijk of te zwaar is.

Groep 2: Werk als structuur Deze groep hecht veel belang aan het mogen zelfstandig werken, vriendelijke collega’s en een goede jobcoach. Regelmaat, duidelijkheid en heldere structuren zijn belangrijk. Ook wensen ze zekerheid en mensen om hen heen die ze kennen en vertrouwen. Hechten minder belang aan de collega’s en de voldoening van hun werk.

Verschillen tussen de groepen Er was een opvallend verschil in geslacht: mannelijke respondenten zagen werk veel vaker als middel tot sociale integratie en waardering, vrouwelijke respondenten veel vaker als structurerend. Geen verschil in leeftijd of soort werk die ze deden.

Positief beoordeeld Het algemeen individueel begeleid werken werd positief ervaren. Ze hebben het gevoel erbij te horen op hun werk en dat ze zich – op sociaal gebied- meer ontwikkeld hebben- dan voorheen.