Verschillende culturen maken verschillende diagnoses. Diagnostisch proces van depressie bij kinderen en jongeren: cultuursensitief? Verschillende culturen maken verschillende diagnoses.

Inleiding & Wat is cultuur? Vergelijkende studies tussen verschillende culturen => depressie = universele entiteit Etiopathogenese = multidimensioneel:culturele factoren even belangrijk als biologische en psychologische factoren Transculturele psychiatrie ! Cultuur = geheel van voortbrengselen van een gemeenschap & is dynamisch -> Verschillend ervaren door verschillende leden van de groep -> subgroepen (verschillende interpretaties): bemoeilijkt beoordelingsproces

Depressieve stoornissen bij kinderen en jongeren DSM-IV : depressieve en dysthyme stoornis DSM-IV-stoornissen zijn te onderscheiden door duur en ernst van de depressieve stemming: vermindering interesse, terugkerende gedachte aan de dood, gewichtsverandering… -> verschil in mate: veranderde eetlust, slaapstoornissen, moeheid, lage concentratie, schuldgevoelens… Plaats van cultuur in DSM-IV-classificatiesysteem -> weergave kijk op cultuur Cultuur invloed op ervaring van en de communicatie over depressieve symptonen

Diagnostisch proces cultuursensitief bij depressie? Transcultureel onderzoek: geen eenduidige gegevens over transcultureel voorkomen van depressie bij kinderen & jongeren Onderzoek van BASC: Kinderen van Colombia & verschillende groepen van VS : Consistentie: depressie= gevoelens van ongeluk, verdriet en stress. Adolescenten van Japan en VS: Significante associatie tss depressieve stoornis en etniciteit verdwijnt 9-17j plattelandskinderen: hogere prevalentie van depressieve stoornis bij blank verklaring: verschil in definitie van depressie per cultuur + verschil in onderzoeksinstrumenten Voldoende rekening gehouden met specifieke culturele aspecten van depressieve stoornissen? Cultuur bepaalt de manier waarop psychische aandoeningen worden herkent, ingedeeld, verklaard en behandeld door anderen binnen de gemeenschap. Transcultureel = rekening houdend met herkomst, waarden en normen van allochtone patiënten. Prevalentie = het aantal gevallen van een bepaalde ziekte in een gemeenschap/gebied

Aanmelding ~CULTUUR bestempeld iets als normaal/afwijkend gedrag. = 1ste stap voor kinderen/jongeren met psychische problemen. ->Internaliserende problemen ~CULTUUR bestempeld iets als normaal/afwijkend gedrag. 2 uitersten: -> Internaliserende problematiek (angst, sociaal terugtrekken,…) -> Externaliserende problematiek (ongehoorzaamheid, agressie) Verschillende probleem(h)erkenning  verschillen in het accepteren van verwijzing. Hulpverleners: BEWUST zijn van verschillen&gelijkenissen => zodat hulpverlening laagdrempelig kan functioneren & kan worden afgestemd op verschillende culturele denkkaders

Hulpverlener en verwijzing Aard hulpverlening onderhevig aan etnische verschillen Geen etnische verschillen bij 24-uurszorg, wel binnen ambulante zorg Cult. deskundigheid vereist cult. kennis en vhn Bias ontstaan t.g.v vooroordelen & veronderstellingen Bel! Depressie: verschil in uiting volgens etnische groep Onbegrip of verkeerde interpretatie van cultuurgebonden symptonen => vertekende diagnoses  VOORKOMEN: uitwisseling kennis en ervaring & samenwerking met cult, soc en integratienetwerken.

Observatie Cultuur kan door de interpretatie en verklaring van klachten zowel de pathologische kant als de niet-pathologische kant van menselijk gedrag benadrukken Bepaald gedrag die als niet-pathologisch wordt beschouwd wordt dikwijls als pathologisch bestempeld. Cultuurgebonden parameters helpen geobserveerd gedrag te begrijpen/decoderen Goede observatie = met cultuurgebonden parameters  Waardevolle interpretatie

Anamnese en hetero-anamnese (bij de persoon zelf/personen uit de omgeving) Belangrijke onderdelen ! Emoties en cognities kunnen verschillend worden uitgedrukt in verschillende talen  TOLK Ook subjectieve taalgebruik kan verschillen per cultuur Niet westerse: niet gepsychologiseerd: drukken hun klachten subj. uit. (metaforen) Westerse patiënten gebruiken de woorden: ‘super-ego’, ADHD, obsessie, Schizofrenie… Bij kinderen/jongeren bepalen anderen meestal of zij probleemgedrag vertonen al dan niet  SOCIALE CONTEXT is hierbij van belang Cultuur  ~opvoedingsmethode: invloed op ontwikkeling van emoties en zelfconcept

Vragenlijst & psychologisch onderzoek Beoordelingsinstumenten ontwikkeld en getest op blanke mensen Onvoldoende bekend over hoe goed depressie kan worden gemeten in andere etnisch-raciale groepen  Response Bias : iemand die op onderdelen van een onderzoek antwoord maar niet volgens de bedoeling of inhoud van het instrument. -> misleidende antwoorden (soc. wenselijk, verdedigend) Hulpverlener ervan bewust zijn dat transculturele vergelijkingen foutieve interpretaties kunnen teweeg brengen Ook gelijkenissen! Vb: frequenter optredende externaliserende problemen bij jongens en frequenter internaliserend problemen bij meisjes.

DSM-IV-classificatie Wat? Westers diagnostisch kader voor psychiatrische stoornissen aanvaard als de gouden standaard Gemeenschappelijke taal tussen hulpverleners 3 terreinen: 1) invloed van cultuur wordt besproken 2) info over cultuurgebonden syndromen 3) overzicht van culturele formuleringen bedoeld om later perspectief deel te laten uitmaken van het bestaande mulit-axiale DSM-classificatiesysteem Rol van de culturele context bij expressie en evaluatie van symptonen & het effect dat die verschillen kunnen hebben op relatie tss individu en hulpverlener. Ondanks aanpassingen: hulpverleners ALERT blijven!

Discussie Grote vraag: diagnostiek bij kinderen en volwassenen cultuursesitief?  geen vanzelfsprekend antwoord: 1. algemene beperkingen en problemen bij transcultureel onderzoek, termen als cultuur en etniciteit als onzorgvuldig gebruikt. 2. transculturele analyse enkel te interpreteren als studiemethoden een adequate weerspiegeling opleveren van culturele en etnische verschillen. 3. transculturele onderzoeken in de ene populatie bekritiseerd en in de andere ondersteund. Onderzoekers moeten hun eigen bias erkennen en samenwerken op gegevens juist te kunnen analyseren en interpreteren. Culturele factoren spelen een belangrijke rol in verschillende stadia van het diagnostisch proces. Cultuur bepaald wat afwijkend is Communicatie!

Conclusie Onmogelijk o.b.v huidige gegevens te bevestigen dat psychiatrische diagnostiek naar depressie bij jongeren en kinderen voldoende cultuursensitief is. Uitgebreider onderzoek is noodzakelijk: specifiek gericht op vast omschreven groepen Belangrijkste boodschap: bewustwording van culturele verschillen -> rekening houden met individuele verschillen tussen patiënten