Inhoud college 4 Containment Containment Korea Korea Suez Suez

Historiografie Koude oorlog Orthodox of traditioneel Orthodox of traditioneel Revisionistisch Revisionistisch Postrevisionistisch Postrevisionistisch Na de ineenstorting van Sovjet-Unie Na de ineenstorting van Sovjet-Unie

Drie visies

Teheran, 28-11/ Invasie Franse noordkust Invasie Franse noordkust Afspraken over naoorlogs Duitsland Afspraken over naoorlogs Duitsland Geen indamming SU op de Balkan Geen indamming SU op de Balkan Uitbreiding Polen ten koste van Duitsland Uitbreiding Polen ten koste van Duitsland

Jalta, 1/ Poolse grenzen Poolse grenzen Naoorlogse politiek Duitsland Naoorlogse politiek Duitsland  o.a. demilitarisatie, bezettingszones, reparaties Stalin: verkiezingen in Oost-Europa Stalin: verkiezingen in Oost-Europa Overeenstemming VN Overeenstemming VN Principeakkoord ver Sovjetdeelname aan oorlog Japan – in ruil gebieden Verre Oosten Principeakkoord ver Sovjetdeelname aan oorlog Japan – in ruil gebieden Verre Oosten

Truman

Potsdam 17-7/ Oder Neisse westgrens Polen, vijfmiljoen Duitsers eruit. Oosten land van Polen naar USSR Oder Neisse westgrens Polen, vijfmiljoen Duitsers eruit. Oosten land van Polen naar USSR Stalin wil: betere doorgang straten, militaire basis Bosporus, deel Italiaanse koloniën in Afrika, 20 miljard dollar herstelbetalingen (10 naar USSR) Stalin wil: betere doorgang straten, militaire basis Bosporus, deel Italiaanse koloniën in Afrika, 20 miljard dollar herstelbetalingen (10 naar USSR) Westen blokkeert herstelbetalingen en rest Westen blokkeert herstelbetalingen en rest Stalin blokkeert vrije verkiezingen Stalin blokkeert vrije verkiezingen Einde Roosevelts “Four Policemen” Einde Roosevelts “Four Policemen”

1921 curzon na Pools-Russische oorlog

1939 Aanpassing voordeel USSR

Na WOII

1950 Polen naar westen opgeschoven

Kissinger Stalin heeft de gevolgen van zijn Oost- Europapolitiek onderschat Stalin heeft de gevolgen van zijn Oost- Europapolitiek onderschat VS kiezen voor Westerse eenheid ipv verder onderhandelen met Stalin VS kiezen voor Westerse eenheid ipv verder onderhandelen met Stalin Churchill had gelijk: een politieke overeenkomst was mogelijk op hoogtepunt macht VS Churchill had gelijk: een politieke overeenkomst was mogelijk op hoogtepunt macht VS  VS in principe tegen “verdeling”  VS onderschatten eigen positie  Terugtrekken VS legers verzwakt de Amerikaanse onderhandelingspositie  Communistische dreiging in Europa: Italië en Frankrijk

Trumans containment Stalin is net als Tsaren expansionistisch Stalin is net als Tsaren expansionistisch Overal Sovjet-Unie indammen Overal Sovjet-Unie indammen Sovjetunie gaat op den duur aan zijn eigen interne tegenstellingen ten onder Sovjetunie gaat op den duur aan zijn eigen interne tegenstellingen ten onder Oplossing van Koude Oorlog is dus de instorting van Sovjet systeem Oplossing van Koude Oorlog is dus de instorting van Sovjet systeem Dus geen onderhandelingen, geen Realpolitik Dus geen onderhandelingen, geen Realpolitik

Kritiek op containment Van realisten, Walter Lippmann Van realisten, Walter Lippmann  Containment leidt tot psychologische en geopolitieke overextentie  "case by case” dan principes  Herstel Balance of Power in Europa – SU uit centrum Europa ipv indammen

Kritiek op containment Van “New radicals”, Henry Wallace Van “New radicals”, Henry Wallace  VS heeft niet moreel recht om in te dammen of te interveniëren  SU niet expansionistisch maar bang  SU invloedssfeer in Oost-Europa is legitiem  Accepteren invloedsfeer (op morele gronden)

Kritiek op containment Van Churchill Van Churchill  Onderhandelen op basis van kracht, dus gedurende Amerikaanse atoommonopolie, wil ook invloedssferen regeling Opmerkelijk: New Radicals en realisten accepteren beide invloedsferen (uit andere overwegingen)

Kritiek Kissinger Erkent problemen overextensie (Vietnam) Erkent problemen overextensie (Vietnam) VS voeren passieve politiek terwijl ze op hoogtepunt macht zijn (atoombom) VS voeren passieve politiek terwijl ze op hoogtepunt macht zijn (atoombom) Door moralistische van containment geen wederzijdse concessie meer mogelijk Door moralistische van containment geen wederzijdse concessie meer mogelijk - > Koude oorlog conflict kon in Am visie alleen worden opgelost door de instorting van het Sovjetsysteem - > geen diplomatie nodig, geen ruimte Realpolitik

Voorgeschiedenis Korea Eeuwenlang slagveld China, mongolen, Japan, Mantsjoerije Eeuwenlang slagveld China, mongolen, Japan, Mantsjoerije Na 1870 onafhankelijk, Hermieten Yi dynastie Na 1870 onafhankelijk, Hermieten Yi dynastie 1910 Japanse annexatie 1910 Japanse annexatie 1945 Japanse capitulatie, Yalta 4 power trustee, China, VK, VS, USSR 1945 Japanse capitulatie, Yalta 4 power trustee, China, VK, VS, USSR 1945 USSR Noorden, VS Zuiden, grens 38 breedtegraad 1945 USSR Noorden, VS Zuiden, grens 38 breedtegraad 1948 Zuiden Republiek Korea, Noorden Dem Volksrepubliek 1948 Zuiden Republiek Korea, Noorden Dem Volksrepubliek Beide claimen heel Korea, 1948 grensconflicten Beide claimen heel Korea, 1948 grensconflicten Jan 1950 Acheson noemt Korea en Taiwan niet in interview (Japan wel) Jan 1950 Acheson noemt Korea en Taiwan niet in interview (Japan wel) 25 juni 1950 NoordKorea valt Zuiden aan

VN strijdkrachten Australia 2282 Australia 2282 Belgium 900 Belgium 900 Canada 6146 Canada 6146 Colombia 1068 Colombia 1068 Ethopia 1271 Ethopia 1271 France 1119 France 1119 Greece 1263 Greece 1263 Holland 819 Holland 819 Luxembourg 44 Luxembourg 44 New Zealand 1385 New Zealand 1385 Philippines 1496 Philippines 1496 South Africa 826 South Africa 826  South Korea  Thailand 1204  Turkey 5453  United Kingdom  USA

Verloop van de oorlog juni 1950 Noord Korea valt aan en verovert bijna geheel Zuid Korea tot zuiden van Pusan juni 1950 Noord Korea valt aan en verovert bijna geheel Zuid Korea tot zuiden van Pusan 7 juni 1950 VN resolutie tegenaanval, SU afwezig, 2 sept/oct 1950 UN troops tegenaanval succesvol tot aan Chinese grens bij Yalu Rivier. 7 juni 1950 VN resolutie tegenaanval, SU afwezig, 2 sept/oct 1950 UN troops tegenaanval succesvol tot aan Chinese grens bij Yalu Rivier. 3 dec1950-jan1951 China helpt Noord-Korea en dwingt VN troepen terug Zuid-Korea 3 dec1950-jan1951 China helpt Noord-Korea en dwingt VN troepen terug Zuid-Korea 4 jan1951 – april 1951 VS/VN tegenaanval, China en Noord-Korea terug naar 38 4 jan1951 – april 1951 VS/VN tegenaanval, China en Noord-Korea terug naar 38 5 juli wapenstilstand onderhandelingen, 38th parallel 5 juli wapenstilstand onderhandelingen, 38th parallel

Korea en VN Russische lid van Veiligheidsraad was afwezig, maakte bezwaar tegen boycot China, Taiwan representeert China in VR Russische lid van Veiligheidsraad was afwezig, maakte bezwaar tegen boycot China, Taiwan representeert China in VR Veiligheidsraadresolutie terug naar 38 breedtegraad, 27 juni 1951 Veiligheidsraadresolutie terug naar 38 breedtegraad, 27 juni 1951 Truman praat niet in termen van geopolitiek maar van rule of law, dus principe Truman praat niet in termen van geopolitiek maar van rule of law, dus principe Daardoor geen duidelijk oorlogsdoel door ontbreken van machtspolitiek, gaat om status quo ante: gevolg eindeloze reeks oorlogen kan de prijs zijn Daardoor geen duidelijk oorlogsdoel door ontbreken van machtspolitiek, gaat om status quo ante: gevolg eindeloze reeks oorlogen kan de prijs zijn

Containment: 2 onjuiste premissen De uitdagingen voor de VS zouden net zo duidelijk zijn als gedurende WO II De uitdagingen voor de VS zouden net zo duidelijk zijn als gedurende WO II Communisten zouden passief wachten op de desintegratie van hun rijk, zoals containment theorie voorspelde Communisten zouden passief wachten op de desintegratie van hun rijk, zoals containment theorie voorspelde

Korea: dubbel misverstand Communisten konden zich niet voorstellen dat VS belangen geraakt werden, nu grootste gedeelte van Azië in communistische handen was Communisten konden zich niet voorstellen dat VS belangen geraakt werden, nu grootste gedeelte van Azië in communistische handen was Communisten onderschatten dat VS de zaak niet vanuit geopolitiek maar vanuit principe bekijkt: overal moet communistische agressie worden tegengegaan Communisten onderschatten dat VS de zaak niet vanuit geopolitiek maar vanuit principe bekijkt: overal moet communistische agressie worden tegengegaan

Probleem VS Stalin wilde daar helemaal geen oorlog Stalin wilde daar helemaal geen oorlog Mao Tse-Tung vreesde dat indien hij VS niet stopte in Korea, hij VS zou moeten bevechten op Chinees gebied Mao Tse-Tung vreesde dat indien hij VS niet stopte in Korea, hij VS zou moeten bevechten op Chinees gebied VS laten zich leiden door principes: een universele oorlog in plaats van een oorlog met beperkte doelen VS laten zich leiden door principes: een universele oorlog in plaats van een oorlog met beperkte doelen Na VS militair succes had VS een bufferzone moeten voorstellen van 100 miles, dan was China gerust geweest. Gebeurt niet, had veel slachtoffers kunnen voorkomen Na VS militair succes had VS een bufferzone moeten voorstellen van 100 miles, dan was China gerust geweest. Gebeurt niet, had veel slachtoffers kunnen voorkomen

Suez crisis Einde van de status van grote mogendheid van Frankrijk en VK

Suez kanaal km lang, 8 meter diep, 22 meter breed km lang, 8 meter diep, 22 meter breed Verbinding Middellandse Zee en Rode Zee Verbinding Middellandse Zee en Rode Zee Geen sluizen, zeedieren Rode Zee in Middell. zee Geen sluizen, zeedieren Rode Zee in Middell. zee Doorvaart duurt ongeveer 15 uur Doorvaart duurt ongeveer 15 uur Drukstbesvaren kanaal ter wereld, olietankers tot ton Drukstbesvaren kanaal ter wereld, olietankers tot ton Opbrengst toltarieven naar Egyptische schatkist Opbrengst toltarieven naar Egyptische schatkist Tot % aandelen in Britse en Franse handen Tot % aandelen in Britse en Franse handen 1956 nationaliseert Nasser Suez kanaal 1956 nationaliseert Nasser Suez kanaal

Frans-Britse Suez beleid is onhandig Breuk met eerdere poging om kanaal regiem te internationaliseren Breuk met eerdere poging om kanaal regiem te internationaliseren VK en Frankrijk zochten steun bij Israël waardoor hun claim op grote mogendheid status < VK en Frankrijk zochten steun bij Israël waardoor hun claim op grote mogendheid status < Israël was koloniaal instrument verloor dus moreel voordeel boven Nasser’s weigering vrede accepteren Israël was koloniaal instrument verloor dus moreel voordeel boven Nasser’s weigering vrede accepteren VK positie in Irak en Jordanië verzwakt VK positie in Irak en Jordanië verzwakt

Problemen Amerikaanse opstelling 1. Eisenhower vindt dat er geen vrede kan zijn zonder recht, VS is onpartijdige morele arbiter van gedrag van staten los van nationale belangen of geopolitiek 1. Eisenhower vindt dat er geen vrede kan zijn zonder recht, VS is onpartijdige morele arbiter van gedrag van staten los van nationale belangen of geopolitiek 2. Enige goede reden voor oorlog is zelfverdediging 2. Enige goede reden voor oorlog is zelfverdediging 3. VS streeft ernaar leider te worden van Derde Wereld: niet geloofwaardig volgens Kissinger. 3. VS streeft ernaar leider te worden van Derde Wereld: niet geloofwaardig volgens Kissinger.

Gevolgen Suez crisis o.m. Eisenhower doctrine: Midden Oosten krijgt economische hulp, militaire hulp, bescherming tegen communistische agressie Eisenhower doctrine: Midden Oosten krijgt economische hulp, militaire hulp, bescherming tegen communistische agressie VS vitale belangen zijn wereldwijd, elk vrij land in de wereld beschermen: leidt tot Libanon (1958) (1983) en Vietnammoeras VS vitale belangen zijn wereldwijd, elk vrij land in de wereld beschermen: leidt tot Libanon (1958) (1983) en Vietnammoeras Geopolitieke overextension Geopolitieke overextension Chroetsjov vindt VS zwak. Zie ook Hongaarse opstand 1956, Berlijn crisis Mede daarom Cuba missile crisis 1962 Chroetsjov vindt VS zwak. Zie ook Hongaarse opstand 1956, Berlijn crisis Mede daarom Cuba missile crisis 1962 Frankrijk eigen kernwapen, Europa als instrument om Franse machtsverval < Frankrijk eigen kernwapen, Europa als instrument om Franse machtsverval <