Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef Stuurgroep AG/00/129 COSA: Gezondheidsrekeningen Voorstel tot eindrapport: Gezondheidsrekeningen De invoering van gezondheidsrekeningen in België: een stand van zaken en een doorlichting van de reeds gerealiseerde werkzaamheden Onderzoek in opdracht van de POD Wetenschapsbeleid en de FOD Sociale Zekerheid Jozef Pacolet, Marijke Borghgraef Hoger Instituut voor de Arbeid, Katholieke Universiteit Leuven

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef Inhoud 1. Opdracht 2.Enkele principes uit het SHA 2.1 Eigen bijdragen in het SHA 2.2 Het principe van de financierings- agent 3.Vergelijking rekeningen 3.1 Werkwijze 3.2 Verschillen qua 3.3 Verschillen qua resultaten 3.4 Conclusies uit de vergelijking 4. Algemene conclusies

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 1. Opdracht

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 1.Opdracht Evaluatie van huidige manier van opstellen van gezondheidsrekening Referentiepunt: ‘System of Health Accounts’ Dubbele focus: –Inhoudelijke (afbakening, volledigheid, detail) en procedurele evaluatie –Aanbevelingen ter optimalisering van werkwijze

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 1.Opdracht - tijdschema OmschrijvingTiming 1Internationaal inleidend seminarie12 maart Technisch comité4 april Stuurgroep: eerste verslaggeving25 april Confrontatie evaluatierapport met buitenlandse experten (interim-seminarie) eind juni 6Analyse van voorstellen tot optimalisering van proces opstellen zorgrekening juli-september Aanbevelingen voor interne manual en begeleiding bij opstelling juli-september Eindrapporteringseptember Slotseminarie stuurgroep en externe experts september Aansluitend: summer schoolseptember 2007

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2. Enkele principes uit het SHA 2.1 Private bijdragen in het System of Health Accounts 2.2 Het principe van de financieringsagent

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2.1 Private bijdragen in het SHA: Wat moet opgenomen worden? Verzekeringen (HF HF 2.2) Verzekeringen m.b.t. gezondheidszorg Private verzekeringen Sociale verzekeringen Sociale Zekerheid Privaat-sociale verz.

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2.1 Private bijdragen in het SHA: Wat moet opgenomen worden? Eigen bijdragen gezinnen (HF 2.3) Eigen bijdragen = “out-of-pocket spending, which is residual after after all other private third-party payments have been deducted from total private financing” (OESO, 2000, p. 72) Cost-sharing: “a provision of health insurance or third- party payment that requires the individual who is covered to pay part of the cost of the health care received.” (OESO, 2000, p. 71)

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2.1 Private bijdragen in het SHA: Wat moet opgenomen worden? Eigen bijdragen (HF 2.3) vervolg –HF 2.3.1: OOP excluding cost-sharing  supplementen & niet-terugbetaalde geneesmiddelen en verstrekkingen –HF – HF 2.3.5: OOP government (central – state – local – social security)  remgelden –HF – HF 2.3.7: Cost-sharing private (social) insurance  franchises –HF 2.3.8: All other cost-sharing

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2.2 Het principe van de financieringsagent: het vermijden van dubbeltellingen Publieke middelen passeren vaak meerdere overheidsniveaus alvorens omgezet te worden in een specifieke dienstverlening Centrale vraag: Aan welke overheid moeten dergelijke financieringsstromen toegekend worden?

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2.2 Het principe van de financieringsagent: het vermijden van dubbeltellingen SHA-manual (OECD, 2000) geeft geen duidelijk antwoord ‘Guide to Producing National Health Accounts’ (WHO, 2003) & Joint Questionnaire (Eurostat, 2005):  HPxHF and HCxHF: principe van de financieringsagent  Introductie nieuwe tabel: HFxFS financieringsagent x financieringsbron

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2.2 Het principe van de financieringsagent in theorie Financieringsagent = “entity managing the funds (keeping, pooling, purchasing services,…)” Financieringsbron = “entity providing the funds (through health & non-earmarked taxes, premiums paid,…)” Voorbeeld –niet-specifieke transfer van overheid A naar overheid B  A = source, B = agent –overheid A transfereert middelen naar overheid B voor expliciet geïdentificeerd gezondheidsprogramma  A = agent = source

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2.2 Het principe van de financieringsagent in praktijk: uitgaven Gezondheidsuitgaven van overheid A worden als volgt geregistreerd: –De bedragen die overheid A zelf bestemt voor een bepaalde gezondheidszorgdienst worden geregistreerd als uitgaven van overheid A –De bedragen die overheid A in opdracht van overheid B besteedt aan gezondheidszorgdiensten, worden niet geregistreerd als uitgaven van overheid A

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2.2 Het principe van de financieringsagent in praktijk: ontvangsten De ontvangsten van een overheid in het kader van gezondheidszorg worden als volgt geregistreerd: –De niet-geoormerkte bedragen die overheid A ontvangt van overheid B, worden geregistreerd als uitgaven van overheid A en worden in mindering gebracht bij overheid B –Geoormerkte bedragen, die overheid A ontvangt van overheid B, worden geregistreerd als uitgave van overheid B en worden in mindering gebracht van de uitgaven van overheid A

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2.2 Moeilijkheden bij de toepassing van het principe van de financieringsagent Wat wordt bedoeld met ‘geoormerkt’? Het geoormerkte karakter van een uitgaven kan niet altijd afgeleid worden uit de beschrijving in de overheidsrekening Wat met overheden die zowel beheerder als financier zijn van een instelling in de gezondheidssector? Wat met cross-subsidization?

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2.2 Moeilijkheden met de toepassing van het principe van de financieringsagent Om dubbeltellingen te vermijden moeten niet- geoormerkte ontvangsten, die overheid A ontvangt van overheid B, in mindering gebracht worden van de uitgaven van overheid B Maar: bedrag en oorsprong van een transfer zijn niet altijd gekend oTransferten zijn niet altijd gemakkelijk op te sporen  bij welke overheid moeten we het bedrag in mindering brengen? oGeen een-op-eenrelatie tussen de uitgaven van de ene overheid en de ontvangsten van een andere overheid  welk bedrag moet in mindering gebracht worden?

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 2.2 Moeilijkheden met de toepassing van het principe van de financieringsagent Vandaar: geen eensgezindheid bij Eurostat over geschiktheid van het principe Alternatief: volg principe nationale rekeningen = fincieringsagent, zonder oormerking Zo gebeurd in rekening FOD Maar: gaat ten koste van herkenbaarheid sector

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 3. Vergelijking rekeningen 3.1 Werkwijze 3.2 Verschillen qua aanpak 3.3 Verschillen qua resultaten 3.4 Conclusies uit de vergelijking

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 3.1Werkwijze Vertrekpunt = vergelijking met gezondheidszorgrekening opgesteld door HIVA oIdentificeren van cellen met sterk afwijkende bedragen oZoeken naar (afwijkende) methodologieën achter deze bedragen oAftoetsing met principes van ‘System of Health Accounts’

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef Benchmark beide rekeningen = SHA Desondanks verschillen qua aanpak Leidt tot verschillen in het resultaat 3.1Werkwijze

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 3.2 Verschillen qua aanpak Verschillen in graad van detail van HP-, HC- en HF- classificatie Verschillen in toewijzing van RIZIV-boekhoudcodes aan HP en HC Gebruik van begrotingen versus begrotingsrekeningen Verschillen in graad van detail van bronbestanden HVKZ/CZLZ: verdeling a.h.v. RIZIV-verdeelsleutel versus detail op basis van jaarverslag Lokale overheden Gebruik van INR-gegevens voor o.a. uitgaven OCMW’s, eigen bijdragen, buitenland

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 3.3Verschillen qua resultaten In HP-classificatie: regionale uitgaven aan administratie veel hoger + schijnbaar geen uitgaven aan andere HP-codes  regionale uitgaven niet verdeeld over HP (in miljoen euro)Regionale overheden Ziekenhuizen0 Res. verzorgingsinstellingen0 Ambulante zorgverstrekkers0 Medische goederen0 Verstrekkers openbare gezondheidszorg 0 Gezondheidsadministratie306,577 Andere sectoren als verstrekkers van gezondheidszorg 0 Buitenland0

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 3.3Verschillen qua resultaten Uitgaven van provincies, steden en gemeenten (ouderenzorg en thuiszorg) niet opgenomen (in miljoen euro)0,6*FODVCSPO Ziekenhuizen0,0023,26 Res. verzorgingsinstellingen0,00119,45 Ambulante zorgverleners0,0075,98 Medische goederen0,00 Verstrekkers openbare gezondheidszorg 126,7823,33 Gezondheidsadministratie73,86420,63 Andere sectoren als verstrekkers van gezondheidszorg 0,003,35 Buitenland0,00 Totaal200,64666,00

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 3.3Verschillen qua resultaten Hogere inschatting eigen bijdragen door gebruik van INR- cijfers >< RIZIV- remgelden + HBE Eigen bijdragen aan RVT, ROB & PVT niet opgenomen >< inschatting o.b.v. gemiddelde ligdagprijs en aantal bedden (in miljoen euro)0,6*FODVCSPO Ziekenhuizen880,1157,8 Res. verzorgingsinstellingen0, ,1 Ambulante zorgverleners1.429,2540,1 Medische goederen1.368,51.355,7 Verstrekkers openbare gezondheidszorg 0,0 Gezondheidsadministratie0,09,2 Andere sectoren als verstrekkers van gezondheidszorg 0,01,1 Buitenland0,00,1 Totaal3.677,83.162,0

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 3.3Verschillen qua resultaten Soms verschillende verdeling over HP en HC: –Uitkeringen van private verzekeraars verdeeld over HP en HC o.b.v. RIZIV-verdeelsleutel >< veronderstelling: uitkeringen in kader van hospitalisatie  HP 1 ‘Ziekenhuizen’  HC 1 ‘Curatieve gezondheidszorg’ –Uitkeringen van privaat-sociale verzekeraars deels verdeeld o.b.v. RIZIV-verdeelsleutel en deels rechtstreeks toegewezen >< rechtstreekse toewijzing o.b.v. jaarverslag CZLZ

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 3.3Verschillen qua resultaten Sommige uitgaven opgenomen op verkeerde plaats: –Investeringsuitgaven aan penitentiaire gezondheidszorg opgenomen onder HC i.p.v. HC.R –Ook palliatieve zorg opgenomen onder HC 3 (LTC), i.p.v. HC.R

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 3.3Verschillen qua resultaten Bepaalde uitgaven niet opgenomen: –Uitgaven in kader van beroepsziekten (FOD Werkgelegenheid) –Staatstussenkomst per dag PVT (FOD Volksgezondheid) –Uitgaven regionale overheden aan therapeutische hulpmiddelen –Uitgaven Kind en Gezin/Office de la Naissance et de l’Enfance –Uitgaven aan schoolgezondheidszorg door CLB’s >< uitgaven van Centres PMS wel opgenomen

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 3.4Conclusies uit vergelijking Bronmateriaal –Rekeningen in plaats van begroting –Groter detail  nauwkeurigere toerekening  gebruiken waar mogelijk bv. aanvullende verzekeringen Openbare gezondheidszorg vs gezondheidsadministratie niet goed onderscheiden Openbare gezondheidszorg =“both government and private administration and provision of public health programmes, such as health promotion and protection programmes” (OESO, 2003) Administratie = uitgaven door “establishments primarily engaged in the regulation of activities or agencies that provide health care, overall administration of health policy and health insurance” (OESO, 2003) Maar twijfelgevallen: wat bv. met uitgaven aan wetenschappelijk onderzoek?

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 3.4Conclusies uit vergelijking Hiermee samenhangend: promotie vs preventie –Scheidingslijn onduidelijk in SHA-manual –Ook in gehanteerd bronmateriaal zijn beide nauw verweven  gebruik van groter detail kan onderscheid vergemakkelijken Raming eigen bijdragen aan supplementen en OTC medicines Nu op basis van cijfers INR Nadelen: Resultaat van productiebenadering  “black box” Gezondheidszorg is geen ‘hard data industry’  betrouwbaarheid twijfelachtig Daarom: verzoenen met andere (partiële) databronnen  “integrative approach”

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 4. Algemene conclusies

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 4.Algemene conclusies Methodologische problemen: Eurostat zelf heeft die vooralsnog niet uitgeklaard Afbakening: lijkt ruimer te zijn dan thans gehanteerd Bronnen: zijn nog niet allemaal maximaal benut Organisatorisch: voorwerp van verder debat Resultaat: huidige schatting is nog aan lage kant

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 4.Algemene conclusies in miljoen euroin % FOD SZ 0,6 * BE HIVA Vlaand. Verschil Overheid11.078, ,51.775,5616,03 Private sector4.614,93.909,3-705,62-15,29 Buitenland98,70,17-98,53-99,83 Totaal15.792, ,9971,96,15 Maximale raming door HIVA: Max.Verschilin % Overheid12.854,5 Private sector4.614,9 Buitenland98,7 Totaal17.568,11.776,111,25

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef 4.Algmemene conclusies in miljoen euroin % van totaalin % van BBP FOD SZHIVAFOD SZHIVAFOD SZHIVA Overheid18.464, ,370,1676,686,77,8 Private sector 7.691,26.515,229,2223,322,82,4 Buitenland164,50,280,630,000,10,0 Totaal26.318, ,7100 9,610,2 Max.in % van totaalin % van BBP Overheid21.423,373,177,8 Private sector7.691,226,272,8 Buitenland164,50,560,1 Totaal29.278, ,7 Extrpolatie naar België (x 1,66):

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef Percentage gezondheidszorg (% BBP)

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef Percentage publieke financiering (% BBP)

Summer school 21 september J. Pacolet en M. Borghgraef Point n’est besoin d’espérer pour entreprendre, ni de réussir pour persévérer’ Willem van Oranje