Over co-creatie en participatie in onderzoek? 13 december 2012 Moet de burger zich nu echt met alles moeien? Wat je zeker moet weten over burgerparticipatie om deze vraag te kunnen beantwoorden. Inspiratiedagen 2012 Over co-creatie en participatie in onderzoek? 13 december 2012 www.levuur.be

Participatie: gooi het maar in de container! Participeren, participatie, participant: in de spreektaal wordt het op alle mogelijke manieren en in alle mogelijke betekenissen gebruikt Maar ook binnen het wetenschappelijk domein vind je een veelheid aan definities: Juridische betekenis van participatie Bestuurskundige/politicologische betekenis Psychologisch/agogische betekenis voorjaar 2010 naam spreker / titel lezing

Psychologische/agogische definitie Definitie van Joke Vandenabeele en Danny Wildemeersch Participatie is groepsgewijs leren waarin een veelheid aan individuele posities, belangen, ervaringen en visies op een gesteld probleem wordt samengebracht en daardoor samen naar oplossingen wordt gezocht. Leren ‘is’ participeren: men moet niet eerst allerlei zaken leren om te participeren, focus ligt op de aard van de praktijken waarin participatie en burgerschap tot ontwikkeling komen (goede procesvoering) Het leerproces voltrekt zich door het mobiliseren en ontwikkelen van de competenties van de actoren die betrokken zijn bij het proces van probleemoplossing Voorbeelden waar je deze definitie in terugvindt : teamwerk, actiecomitees, groepen kinderen,… maar ook goed vorm gegeven participatie processen uiteraard. voorjaar 2010 naam spreker / titel lezing

Waarover het gaat volgens ons Participatie is meer dan inspraak: het geeft ruimte aan engagementen in een organisatie of samenleving. Participatie is een leerproces tussen deelnemers, waarmee betrokkenheid, vertrouwen en draagvlak voor beslissingen wordt verkregen. Het gaat hierbij om open processen, waarin ruimte en tijd is voor het uitwisselen van meningen, bouwen aan gedeelde visies, maar ook leren omgaan met verschillen. Open kan ook gaan over wat er vooraf gaat en wat er uit volgt, hoe past participatie in die ongoing zijn Ook open in de zin dat je niet hoeft vast te zitten aan procedures of methodieken Niet alles wat we zeggen over open, is op alle trajecten van toepassingen

En waarom dan eigenlijk? Argumenten voor participatie Een pragmatisch argument Participatie maakt het beleid effectiever (omdat het draagvlak creëert: betrek mensen (leden, werknemers, burgers,…) en ze zullen het beleid beter aanvaarden) Een moreel argument Participatie bevordert de legitimiteit en het democratisch gehalte van een beleid Een inhoudelijk argument Participatie levert meer en betere argumenten op voor het beleid en dus een beter beleid

Het vertrekpunt van participatie Aanvaardingslogica Constructieve logica

Vergelijking tussen twee logica’s Aanvaardingslogica Constructieve logica Rol management/politiek/ expert/ belanghebbenden Voorlichten/ overtuigen Luisteren/ Argumenteren Rol burger/werknemer/ lid (voorwerp van beleid) Luisteren/ Vragen stellen Beginvraag In welke mate aanvaardt men een vooropgestelde oplossing? Hoe kan een (voorlopige) oplossing eruit zien? Interactiepatroon Vraag- en antwoord Levendige dialoog, luisteren naar elkaars argumenten Resultaat Te nemen of te laten Voorlopige consensus over relevante criteria

De 4 leerassen in participatie De leeras ‘actie’: mensen engageren zich als ze een bepaalde nood, tekort of uitdaging ervaren en moeten hiervoor competenties, vaardigheden en middelen inzetten. De leeras ‘reflectie’: stilstaan bij de effectiviteit van de gevoerde gesprekken vanuit de gekozen uitgangspunten en doeleinden. Het emotionele met het rationele in evenwicht brengen. De leeras ‘communicatie’ : het verbinden van wat leeft in de groep met de buitenwereld: vaardigheden en verantwoordelijkheden binnen de eigen groep scherp hebben en zienswijzen en bekommernissen van buiten toelaten. De leeras ‘onderhandelen’: pendelen tussen het benoemen en verhelderen van verschillen enerzijds (dissensus) en het onderzoeken hoe ze elkaar kunnen verrijken en aanvullen anderzijds (consensus)

participatie in het domein van wetenschap en technologie-ontwikkeling Le roi est mort. Vive le roi! De dood van de klassieke participatieve TA (of niet)? Niet investeren in rechtstreekse/lineaire sturing van het wetenschaps- en technologiebedrijf (of net wel?) Creëer een procesarchitectuur die mobiliseert en betrokkenheid creëert van alle belanghebbenden Combineer werken in de breedte (massa-events) met werken in de diepte (lange termijn, intensievere projecten) Vergt een zorgvuldige selectie en combinatie van methodieken Vertrek vanuit het perspectief van de samenleving, niet vanuit de wetenschappelijke en technologische mogelijkheden

Voorbeelden uit de praktijk Le roi est mort Alle consensusconferenties over GGO’s Mobiliserende procesarchitectuur Nano Nu Perspectief van de samenleving Meeting of Minds www.levuur.be

www.levuur.be