Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Vinden jongeren een baan die aansluit bij hun studierichting? Sana Sellami, Walter Nonneman, Walter van Trier, Piet Coppieters, Bart Delbeke en Annelies Vanderheyden Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Inhoudsopgave  Hoe belangrijk is horizontale mismatch?  ( Humblet, S., et al (2008), ‘Meting van horizontale mismatch bij jongeren in Vlaanderen’, SSL/0D2/ )  Wat verklaart horizontale mismatch?  ( Van Trier, W., et al (2010), ‘Wie realiseert bij de overgang van school naar werk een beter horizontale match?’, SSL/OD2/ )  Hoe persistent is horizontale mismatch?  ( Sellami,S., et al (2011), ‘Is horizontale onderwijsmismatch persistent? Een aanzet tot dynamische analyse’,SSL/OD2/2011) Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ HOE BELANGRIJK IS HORIZONTALE MISMATCH? Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Horizontale mismatch  Horizontale mismatch:  “Een situatie waarin de aard van het onderwijs of de vaardigheden niet overeenkomen met de vereisten van de baan” (CEDEFOP, The Skill Matching Challenge, 2010: 13)  Verticale mismatch of ‘overscholing’  Literatuur oBinder, N. (2007), The effect of Occupational Mismatch on Overqualification. Universität Freiburg: Lehrstuhl für Empirische Wirtschaftforschung und Ökonometrie, Discussion Paper n° 01/07 oOrtiz, L. & Kucel, A. (2008), ‘Do Fields of Study Matter for Overeducation?The Cases of Spain and Germany. Internationl Journal of Comparative Sociology, 49 (4-5), Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Hoe belangrijk is “horizontale mismatch”?  Humblet, S., et. al. (2008), rapport SSL/OD2/  Steekproef op basis van SONAR  Cohorten 1976 en 1978 o N = 5478 (subjectieve methode) o N= 4996 (objectieve methode) Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Drie maatstaven Subjectieve maatstaf – Of het antwoord op de vraag “Lag uw eerste (laatste/huidige) job volgens u inhoudelijk in lijn met uw studies ?” (helemaal, enigszins, helemaal niet) Objectieve maatstaf – Expertbeoordeling van de aangepastheid van een opleiding aan een specifieke job Statistische maatstaf – Op basis van de relatieve frequentie van opleidingen in verschillende jobs Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Voorkomen van horizontale mismatch Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Relatie subjectieve en objectieve maatstaf horizontale match %Subjectieve maatstaf horizontale match Helemaal niet EnigszinsHelemaal Totaal Objectieve maatstaf horizontale match Helemaal niet 19,5 6,68,935,0 Enigszins8,2 4,5 8,220,9 Helemaal5,310,1 28,7 44,1 Totaal 33,021,245,8100,0 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Conclusies Humblet (2008) Voorkomen van “horizontale” mismatch in de eerste job ongeveer 30% van de gevallen. Drie meetmethodes klasseren op verschillende wijze. Sensitiviteit van objectieve en statistische methode aan de classificatie van beroepen en opleidingen. Subjectieve methode meest robuust. Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ VERKLARINGEN VOOR HORIZONTALE MISMATCH? Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Wat is de kans op een betere“horizontale match”? Van Trier 2010, rapport SSL/OD2/ Steekproef op basis van SONAR gegevens – Cohorten 1976 en 1978 (n= 5517) – 4861 opgenomen respondenten – Subjectieve maatstaf Methode – Multipele regressie analyse Probit transformatie van “helemaal niet” (0), “enigszins” (0,5), “helemaal” (1) gematcht – Verklarende factoren in blokken (zie verder) Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Verklarende factoren  Blok 1: toegeschreven kenmerken  Blok 2: menselijk en sociaal kapitaal  Blok 3: zoekproces  Blok 4: proces van matching  Blok 5: bedrijfskenmerken  Blok 6: specificiteit van opleiding en beroep Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Blok 1: toegeschreven kenmerken Geslacht – Mannen (+) Sociale afkomst – Onderwijsniveau moeder (?) Socio – economische status – Beroepssituatie vader (?) Etnische afkomst – Autochtonen (+); niet Europeanen (-) Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Blok 2: menselijk en sociaal kapitaal Onderwijsniveau – Hoogste diploma (+) – Secundair onderwijs Normaal parcours (+), Studieresultaten (+) Andere indicatoren van opleiding – Stage, studentenjob (+) – Rijbewijs (+) Indicatoren van sociaal kapitaal – Lid verenigingen (+), vrijwilligerswerk (+) Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Blok 3: zoekproces  Voorkeuren  Ooit gezocht naar werk (?)  Voorkeur voor zelfstandige arbeid (?), voor deeltijdse baan (?), enz.  Arbeidsinformatie  Arbeidsinformatie op school (+)  Aantal zoekkanalen (?), zoekduur (?) Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Blok 4: proces van matching Wijze waarop een job wordt gevonden – Interim – Advertenties – Persoonlijke relaties – Vrije sollicitatie – School – Vroegere werknemer – … Betere match via meer selectieve kanalen Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Blok 5: bedrijfskenmerken  Bedrijfsgrootte  Grotere bedrijven (-)  Sector van tewerkstelling  Sectoren met “licentie” vereiste (+) Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Blok 6: specificiteit van opleiding en beroep Specificiteit van opleiding (+) – Mate waarin een opleiding toegang geeft tot meer of minder beroepen – Herfindahl index 0 = generieke opleiding 1= specifieke opleiding Specificiteit van een beroep (+) – Mate waarin een beroep rekruteert uit meer of minder onderwijsrichtingen – Herfindahl index 0 = rekrutering uit diverse opleidingen 1= rekrutering uit één opleiding Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten (I) Toegeschreven kenmerken (geslacht, sociale afkomst, etniciteit) verliezen hun betekenis bij opname van andere factoren Onderwijs & opleidingskenmerken belangrijk – Grotere kans op mismatch bij ASO diploma en indien geen SO diploma – Waterval zonder overzitten heeft geen effect maar waterval met overzitten vermindert kans op match – Rijbewijs vergroot de kans op match (!?) Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Resultaten(2) Zoek en vindkenmerken zijn belangrijk – Informatie op school over arbeidsmarkt verhoogt kans op match – Veel zoekkanalen en lange zoekduur vermindert kans op match – Intrede in de arbeidsmarkt via interim en informele zoekkanalen verminderen kans op match Bedrijfskenmerken zijn belangrijk – Betere kans op match in KMOs en in “licensed” sectoren (bvb onderwijs, gezondheidszorg) Hoe specifieker de opleiding of beroep, hoe groter de kans op match Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ HORIZONTALE MISMATCH PERSISTENT OF TRANSITOIR? Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Onderzoeksvragen  Hoe beoordelen jongeren in het begin van hun arbeidsloopbaan de overeenkomst tussen hun onderwijsrichting en de aard van de job die ze uitvoeren?  Is er een evolutie merkbaar in hun beoordeling van deze overeenkomst?  Hoe verschillend is de evolutie van deze beoordeling voor onderscheiden deelpopulaties van arbeidsmarktintreders? Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Data en methodologie  Gegevens uit cohorten 1976 en 1978  4322 respondenten met gegevens over hun eerste en hun laatste registreerde job  Subjectieve maatstaf  Beschrijvende analyse van de dynamiek met behulp van een Markov keten Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Markov keten als benadering van de dynamiek Op basis van de kruistabel van match/mismatch in de eerste job en de laatste job is het aantal gevallen n(ij) gekend die van staat i in de eerste job overgaan naar staat j in de huidige job Overgangswaarschijnlijkheden kunnen dan berekend worden Overgangswaarschijnlijkheden vormen een matrix P Evolutie van de populatie naar matching kan over de tijd berekend worden door Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Mismatch in eerste & laatste geregistreerde job Match in laatste job Enigszins match in laatste job Mismatch in laatste job Totaal (M) Match in eerste job ,8% Enigszins match in eerste job ,9% Mismatch in eerste job ,2% Totaal ,3% ,3% ,4% 4322 (100%) Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Conditionele waarschijnlijkheid (transitiematrix P) Match in laatste job Enigszins match in laatste job Mismatch in laatste job Match in eerste job 0,6460,2010,1531,00 Enigszins match in eerste job 0,3180,4600,2221,00 Mismatch in eerste job 0,2110,2250,5641,00 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Grafische evolutie horizontale mismatch M(t+n)=M(t).P(exp n) Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Kenmerken evolutie horizontale mismatch  Geslacht  Etniciteit  Onderwijsniveau  Specificiteit studierichting Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Dynamiek horizontale mismatch- geslacht & etniciteit Helemaal matchEnigszins matchMismatch Man tº 0,4170,2210,362 t∞ 0,3840,2990,317 Vrouw tº 0,5020,1970,301 t∞ 0,4700,2600,268 Belg tº 0,4670,2160,317 t∞ 0,5100,2920,198 Turken & Noord – Afrikanen tº 0,2920,1080,600 t∞ 0,3090,2480,443 Zuid Europeanen & Overigen tº 0,4290,1710,400 t∞ 0,4370,2570, Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Dynamiek horizontale mismatch - opleidingsniveau Helemaal Match Enigszins matchMismatch Universiteit tº55,028,017,0 t∞56,532,311,3 HOLT tº49,030,021,0 t∞50,243,06,7 HOKT tº65,022,013,0 t∞60,628,910,4 ASO tº12,015,073,0 t∞23,531,545,0 TSO tº31,023,046,0 t∞34,631,633,6 BSO tº45,017,0 38,0 t∞33,118,2 48,5 Geen SO tº26,015,0 59,0 t∞17,316,7 66,0 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Dynamiek – specificiteit opleidingen 31 Helemaal matchEnigszins matchMismatch Specifieke opleidingen tº 0,7400,1700,090 t∞ 0,6960,2130,091 Middenopleidingen tº 0,4300,2200,350 t∞ 0,3650,2900,346 Algemene opleidingen tº 0,3400,2300,430 t∞ 0,3670,3160,317 Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Conclusie Mismatch in eerste job is bepalend voor latere jobs o ≠ van tijdelijke karakter (verticale) mismatch Evolutiepatroon verschillend voor de subgroepen o Vrouwen, autochtonen, hoogopgeleiden en specifieke opgeleiden blijken een hogere match te hebben en deze blijft na verloop van tijd ook hoog Maar resultaten op basis van bivariate analyse! Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011

Onderzoek gefinancierd door de Vlaamse Regering in het kader van het programma ‘Steunpunten voor Beleidsrelevant Onderzoek’ Bedankt voor uw aandacht Van basisschool tot arbeidsmarkt: de overheid coacht mee Leuven, februari 2011