ATEX 137 – workshop Hoe beoordeelt u mechanische ontstekingsbronnen? Rein Heezius

Programma Stofexplosies Aanpak ATEX Documentatie Mechanische Ontstekings bronnen Vragen

SABIC Innovative Plastics Bergen op Zoom Sinds 1971 gevestigd in BoZ Ca. 1300 medewerkers Chemie, Compounding, R&D en Europees hoofdkantoor Brzo 1999 / VR plichtig

Producent van hoogwaardige kunststoffen SABIC Innovative Plastics Producent van hoogwaardige kunststoffen 4

ATEX SABIC Innovative Plastics Stofexplosies iets nieuws? Risico’s van onder meer PPO, BPA, ABS e.d. terdege onderkend en in policies beschikbaar. (MIE << 10 mJ) Explosie “5” hoek Naast ontstekingsbron, zuurstof en brandbare stof, spelen de mengverhouding en deeltjes grootte zeer belangrijke rol. “Afgesloten ruimte” verhoogt de explosieve kracht.

2003, Washington Site, Bulk Laadstation Onvoldoende aarden van de ontluchtings slang en ongeschikt, niet-geleidend materiaal

8 Juni 1998 Exposion of DeBruce Grain Elevator (Wichita, Kansas) Stof Explosie, (7 slachtoffers, 10 gewonden)

Project Aanpak ATEX

Generieke Aanpak ATEX SABIC-IP Stap 1: Inventarisatie welke stof explosie gevoelige stoffen op terrein en waar aanwezig in de installaties. (Approved Chemical list in combinatie met Equipment list)

Aanpak ATEX Stap 2: Veldinspektie: - Hoe ziet de directe omgeving er uit - Identificatie gevaarsbronnen - Luchtverversing

Onderbouwing zonering 1.1.1            06101 – 1e verdieping extrusievloer k-lijnen Zone 06101 omvat de aftappunten van specials 1 en 2. Een ruimte met een straal van 3 meter om de aftappunten wordt gezoneerd als zone 21, zoals beschreven in Annex A.18. Dit resulteert in een gebied, zoals weergegeven op zoneringstekening 0600-GX-100 sh.1 in Annex C.   Aanbeveling: De hete delen van de extruder vallen binnen de zone, die wordt veroorzaakt door deze bronnen. Omdat deze hete oppervlakken niet vermeden kunnen worden en er dus een continue ontstekingsbron in dit gebied aanwezig is, moeten hier de gevarenbronnen worden weggenomen. Dit kan door het verplaatsen van de aftappunten of door de aftappunten zo uit te voeren dat stoflekkage is uitgesloten. In de laatstesituatie hoeft de extrusievloer vanwege de aftappunten niet gezoneerd te worden. 1.1.2            06102 – 1e verdieping European color lab area Zone 06102 omvat een deel van de european color lab area op de 1e verdieping. In deze ruimte bevindt zich een opslag en behandeling van diverse pigmenten en additieven. Zoals beschreven in de NPR 7910-2 dient opslag van brandgevaarlijke stoffen te worden gezoneerd vanwege het gevaar op de vorming van stofwolken. Er moet een ruimte gezoneerd worden met een straal van 3 meter om elke opslag en om de weegruimte. Dit houdt in dat een ruimte moet worden gezoneerd als zone 22, zoals beschreven in Annex A.15. Het resulteert in een gebied zoals weergegeven op zoneringstekening 0600-GX-100 sh.8 in Annex C. 1.1.3            06151 – 1e verdieping lwf bordes, k-lijnen Zone 06051 omvat het lwf bordes. Op dit bordes zijn de feeders bronnen voor stofwolken en stofafzetting. Een ruimte met een straal van 3 meter om de feeders moet worden gezoneerd. Gezien de grootte van het lwf bordes wordt het gehele bordes gezoneerd als zone 22, zoals beschreven in Annex A.19. Dit resulteert in een gebied zoals weergegeven op zoneringstekening 0600-GX-100 sh.6 in Annex C.

Zone 21 Voorbeeld HAC tekening Zone 22

Aanpak ATEX Stap 3: Welk equipment / instrumentatie treffen we aan in de directe omgeving. Zijn Ex markeringen aanwezig en voldoen deze ook aan de stofeisen.

Risico analyse

Via EHS start pagina -> ATEX Site ATEX procedures Explosieveiligheids document (EPD)” Algemene regels Site EPD Plant EPD GPR 37 Hazardous Area Classification Methodiek om explosiegebieden in kaart te brengen. Gebaseerd op (Nederlandse praktijkrichtlijn Gas/damp (NPR 7910-1) Stof (NPR 7910-2) Via EHS start pagina -> ATEX Explosieveiligheids document (EPD)” Algemene regels Site EPD Plant EPD GPR 37 Hazardous Area Classification Methodiek om explosiegebieden in kaart te brengen. Gebaseerd op (Nederlandse praktijkrichtlijn Gas/damp (NPR 7910-1) Stof (NPR 7910-2)

EPD

Beoordeling van mechanische ontstekingsbronnen

Beheersen van risico’s In verband met de ATEX regelgeving is het noodzakelijk om explosieveiligheid niet alleen vanuit een elektrisch oogpunt te bekijken, maar nadrukkelijk ook de risico’s van mechanische apparaten mee te nemen.   In NPR-7910 kennen we een gevarenzone indeling, gebaseerd op de aanwezigheid van gevarenbronnen. We onderkennen hierbij continue, primaire en secundaire gevarenbronnen. Om de gevaren van mechanische apparatuur mee te wegen worden op analoge wijze de ontstekingsbronnen verdeeld in continue, primaire en secundaire bronnen.

VOORBEELDEN VAN ONTSTEKINGSBRONNEN   continue: primaire: secundaire: Warmtewisselaars Fornuizen Pompen Compressoren Motoren Turbines Extruders Etc. > 1000 uur Een continue ontstekingsbron is een ontstekingsbron die voortdurend of gedurende lange perioden een verhoogde temperatuur heeft. Daarbij is te denken aan in totaal meer dan 1000 uur per jaar.   Remmen   V-snaren   Stopbus pakkingen   Draagrollen van transportbanden   Transportschroeven   Ketting transporteurs   Kranen en takels > 10 en < 1000 uur Een primaire ontstekingsbron is een ontstekingsbron die regelmatig of incidenteel tijdens normaal bedrijf een verhoogde temperatuur heeft. Daarbij is te denken aan in totaal 10 tot 1000 uur per jaar. Gelagerde assen van rotating equipment  Lagers Aanlopen van een fan tegen huis < 10 uur Een secundaire ontstekingsbron is een ontstekingsbron waar een verhoogde temperatuur niet waarschijnlijk is, en indien dit al gebeurt, niet frequent en slechts gedurende korte perioden. Daarbij is te denken aan in totaal minder dan 10 uur per jaar.

Aanpak ATEX Bij de bestaande zone indeling wordt de zonering minder stringent als de gevarenbronnen minder vaak voorkomen en worden alleen de “normale” (lees continue) ontstekingsbronnen meegenomen in de beschouwing. Analoog kan de zone minder stringent worden ingedeeld als de ontstekingsbron minder vaak voorkomt. R1 betekent dan een risico van de dezelfde ordegrootte als in Zone 1 R2 betekent een risico van dezelfde ordegrootte als in zone 2.

Vergelijkbare risico’s Aanpak ATEX Vergelijkbare risico’s Figuur kan zo als volgt worden geïnterpreteerd: In zone 0 / 20 dienen zowel continue als primaire en secundaire ontstekingsbronnen beschouwd te worden en moet voor alle drie de situaties worden aangetoond dat de oppervlakte temperatuur onder de zelfontbrandingstemperatuur ligt. In zone 1 / 21 wordt ontsteking door secundaire bronnen niet beschouwd en geldt alleen voor continue en primaire ontstekingsbronnen de eis dat de oppervlakte temperatuur onder de zelfontbrandingstemperatuur blijft. In zone 2 / 22 worden alleen continue ontstekingsbronnen beschouwd.

Voorbeeld Open/Dicht kleppen in zone 1/21

Voorbeeld Extruders in zone 2/22 X

Voorbeeld V-snaar in zone 1/21

Mobiele apparatuur……blijft gezond verstand. Voorbeelden Taatslager Nautamenger Draaiende delen, noodzakelijk echter hoe te beschermen, Naast lagertemperatuur, ook extra CO detectie. Bestaand equipment units voorzien van metalen koelfans. Vervangen of toepassen extra detectie? Gebruik heftrucks in zone 22, opslag van grondstoffen? Wel geen ex truck? Mobiele apparatuur……blijft gezond verstand.

ATEX  Beheersen van de risico’s Project punten Kosten indikatie voor site: 3 MM Euro Project team 4 man extern / 4 man intern Doorlooptijd ruim 1 jaar Naast opvolging diverse deel projecten Documentatie EPD’s / GAP anlyses / etc. ATEX  Beheersen van de risico’s

Vragen?